چه رشته و مدارکی مجاز به شرکت در آزمون نظام مهندسی هستند؟

مصوبات كميسيون ماده ۷ قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان

۱. به فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي اصلي و مرتبط با مهندسي در يكي از رشته‌هاي ساختمان مطابق جدول كد رشته‌ها (پيوست ۱)، پروانه اشتغال بكار تعلق مي‌گيرد. براي ديگر فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي مرتبط نيز براساس نظر كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها، وضعيت صدور و يا تمديد پروانه اشتغال بكار آنها مشخص خواهد شد.

۲. مدارك لازم جهت طرح و بررسي در كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها، مطابق پيوست (۲) مي‌باشد.

۳. دانش آموختگان رشته‌هاي اصلي اعم از فارغ‌التحصيلان دانشگاه‌ها و مراكز آموزش عالي دولتي و دانشگاه آزاد اسلامي كه مدارك تحصيلي آنها مورد تأييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري بوده و ميانگين كل نمرات آنها كمتر از ۱۲ باشد. در صورتيكه عنوان معادل در مدرك تحصيلي ايشان قيد نشده باشد مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مهندسي با كد اصلي دريافت نمايند.

۴. فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم‌ارزي رشته‌هاي جهت تطبيق با رشته‌ها اصلي مهندسي و صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي (و مرتبط با مهندسي) عمران، تأسيسات مكانيكي، تأسيسات برقي و معماري مطابق پيوست‌هاي ۳، ۴، ۵ و ۶ تعيين گرديده است.

۵. كليه متقاضياني كه واحدهاي درسي را مطابق جداول مربوط به آن گذرانيده‌اند، مي‌توانند با ارائه ريز نمرات تأييد شده از سوي دانشگاه محل تحصيل خود به دفتر سازمان‌هاي مهندسي و امور بين‌الملل، درخواست صدور يا تمديد پروانه اشتغال بكار مهندسي نمايند و در صورت وجود كسر واحد مي‌توانند فقط پس از بررسي در كميسيون هم‌ارزي رشته‌‌ها و كسب نظر موافق كميسيون مذكور، جهت گذرانيدن كسر واحدها در يكي از دانشگاه‌هاي معتبر براي حداكثر ۴ درس معادل ۱۰ واحد اقدام نمايند.

بديهي است براي اشخاصي كه بدون كسب نظر موافق كميسيون مبادرت به گذرانيدن كسري واحدها نمايند، هيچ‌گونه حقي ايجاد نخواهد شد.

۶. جهت معرفي كسري واحدها توسط كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها، معدل كل تحصيلي براي دانشگاه‌هاي دولتي حداقل ۱۴ و براي دانشگاه‌هاي آزاد اسلامي حداقل ۱۵ الزامي مي‌باشد.

۷. به فارغ‌التحصيلان رشته دبيري فني عمران در سالهاي ۷۱-۶۹ از دانشگاه اميركبير به استناد صورتجلسه مورخ۱/۱۰/۷۷ و فارغ‌التحصيلان رشته مذكور از دانشگاه‌هاي شهيد رجايي و مازندران به استناد صورتجلسه مورخ۲۳/۱۲/۷۷براي تمديد، صدور و ارتقاء، پروانه اشتغال بكار مهندسي اصلي با كد ۳۰۰ تعلق مي‌گيرد.

۸. به فارغ‌التحصيلان يكي از رشته‌هاي اصلي ساختمان (داخل كشور) كه طي دوره‌هاي آزاد آموزش عالي (غيررسمي) كه به تصويب وزارت علوم، تحقيقات و فناوري رسيده و در اسفند سال ۱۳۷۰ به دانشگاه‌ها ابلاغ گرديده و كلمه معادل در گواهينامه اين فارغ‌التحصيلان قيد شده است، پروانه اشتغال بكار مهندسي (اصلي) در رشته مربوط به آن تعلق مي‌گيرد.

- به اشخاصي كه تاريخ فارغ‌التحصيلي ايشان قبل از اسفند ماه ۱۳۷۰ باشد پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي در رشته مربوطه تعلق مي‌گيرد.

- چنانچه معدل كل آنها زير ۱۲ باشد، فقط پروانه اشتغال بكار مرتبط تعلق مي‌گيرد.

۹. دارندگان مدرك كارشناسي ناپيوسته در رشته‌هاي مرتبط با تأسيسات برقي و يا مكانيكي، امكان گذرانيدن كسري واحدها را نخواهند داشت.

۱۰. ارتقاء پايه پروانه اشتغال بكار اشخاص حقيقي پايه سه و دو به پايه يك كه داراي ۱۲ سال سابقه كار حرفه‌اي پس از فراغت از تحصيل بوده و دوره‌هاي آموزشي مربوط به ارتقاء پايه مذكور را گذرانيده‌اند بلامانع مي‌باشد. بديهي است دارندگان پروانه اشتغال بكار مهندسي پايه سه با داشتن ۷سال سابقه كار حرفه‌اي پس از فراغت از تحصيل و گذرانيدن دوره‌هاي آموزشي مربوط به ارتقاء پايه مي‌توانند نسبت به ارتقاء پايه دو اقدام نمايند.

۱۱. مهندساني كه قبل از اخذ مدرك كارشناسي داراي سابقه كار با مدرك كارداني باشند، در صورتي‌كه داراي مدرك تحصيلي كارداني معماري و كارشناسي عمران (يا بالعكس) باشد، سابقه كار كارداني براي دريافت پروانه اشتغال بكار مهندسي فقط براي تعيين حدود صلاحيت نظارت به ازاء هر پنج سال، يك سال و حداكثر ده سال مورد محاسبه قرار مي‌گيرد.

۱۲. كليه فارغ‌التحصيلان كارشناسي رشته مهندسي علمي- كاربردي عمران- تأسيسات آبي (يا ساختمان‌هاي آبي) از دانشگاه شهيد عباسپور در صورت ارائه مدرك تحصيلي مورد تأييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران (با كد ۳۲۰) دريافت نمايند.

۱۳. به فارغ‌التحصيلان رشته‌هاي مهندسي علمي-كاربردي عمران- آب و فاضلاب و علمي- كاربردي عمران- سد و شبكه از دانشگاه شهيد عباسپور پروانه اشتغال بكار مهندسي عمران و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

۱۴. به فارغ‌التحصيلان دوره كارشناسي ناپيوسته عمران-عمران (بورسيه جهاد سازندگي) از دانشگاه صنعتي اميركبير با ارزشيابي معادل كارشناسي عمران، پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران با كد (۳۸۰) تعلق مي‌گيرد.

۱۵. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي مهندسي عمران- راهداري از دانشگاه علم و صنعت ايران پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران با حدود صلاحيت فقط نظارت در پايه ۳، تعلق مي‌گيرد.

۱۶. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي مهندسي عمران – آب با مدرك تحصيلي كارشناسي ارشد مهندسي عمران – سازه و يا عمران – زلزله پروانه اشتغال بكار مهندسي عمران با كد اصلي (۳۰۰) تعلق مي‌گيرد.

۱۷.به فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد مهندسي عمران- سازه‌هاي هيدروليكي (مهندسي عمران- آب) كه داراي مدرك تحصيلي كارشناسي آّبياري باشند، پروانه اشتغال بكار مهندسي عمران و يا مرتبط با عمران تعلق نمي‌گيرد.

۱۸. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي عمران روستايي فقط پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران تعلق مي‌گيرد.

۱۹. متقاضيان دريافت پروانه اشتغال بكار مهندسي با كد اصلي رشته عمران آب كه فارغ‌التحصيل قبل از سال ۷۶مي‌باشند، در صورت گذرانيدن درس زلزله (۳ واحد) مي‌توانند كد اصلي دريافت نمايند.

۲۰. به فارغ‌التحصيلان رشته علمي كاربردي ساختمان فقط پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران (با كد ۳۸۰) تعلق مي‌گيرد و همچنين در صورت گذرانيدن دروس تخصصي پروانه محاسبات به آنها تعلق نمي‌گيرد.

۲۱. به دارندگان مدرك تحصيلي كارشناسي مهندسي آب و فاضلاب و يا سد و شبكه با مدرك كارشناسي ارشد سازه يا زلزله، پايه سه نظارت تعلق مي‌گيرد.

۲۲. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي ناپيوسته مهندسي ساختمان پروانه مرتبط با مهندسي عمران (با كد ۳۸۰) تعلق مي‌گيرد.

۲۳. فارغ‌التحصيلان مهندسي خط و سازه‌هاي ريلي از دانشكده راه‌آهن دانشگاه علم و صنعت ايران مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران با حدود صلاحيت نظارت پايه سه بدون امكان ارتقاء دريافت نمايند.

۲۴. فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد محيط زيست نمي‌توانند از سنوات كارشناسي ارشد براي دريافت صلاحيت نظارت يا محاسبه استفاده نمايند.

۲۵. فارغ‌التحصيلان كارشناسي ارشد سازه‌هاي دريايي نمي‌توانند از سنوات كارشناسي ارشد براي صدور و يا ارتقاء استفاده نمايند.

۲۶. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي مكانيك-مكانيك ماشينها از دانشگاه علم و صنعت ايران پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان با كد (۴۱۰) تعلق مي‌گيرد.

۲۷. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي مكانيك- كشتي سازي پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

۲۸. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي مكانيك- نيروگاه پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

۲۹. به فارغ‌التحصيلان رشته مكانيك- ساخت و توليد پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

۳۰. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي مهندسي شيمي- طراحي فرآيندها، پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

۳۱. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي مكانيك- تأسيسات تهويه و تبريد پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (با كد ۴۰۰) تعلق نمي‌گيرد.

۳۲. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي مكانيك- تأسيسات حرارتي و برودتي پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (با كد ۴۱۰) تعلق مي‌گيرد.

۳۳. به فارغ‌التحصيلان رشته كارشناسي مهندسي جريه راه‌آهن پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (با كد ۴۱۰) تعلق مي‌گيرد.

۳۴. به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي «برق و الكترونيك» از دانشگاه‌هاي مورد تأييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (با كد ۵۰۰) و به فارغ‌التحصيلان رشته مهندسي (برق- الكترونيك) پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (با كد ۵۳۰) تعلق مي‌گيرد.

۳۵. فارغ‌التحصيلان كارشناسي مهندسي شبكه‌هاي انتقال و توزيع و يا مهندسي علمي- كاربردي شبكه‌هاي انتقال و توزيع در صورت ارائه مدرك تحصيلي مورد تأييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (با كد ۵۰۰) دريافت نمايند.

۳۶. به فارغ‌التحصيلان كارشناسي ناپيوسته مهندسي كنترل و ابزار دقيق و مهندسي تكنولوژي كنترل و ابزار دقيق پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (با كد ۵۱۰) تعلق مي‌گيرد.

۳۷. فارغ‌التحصيلان مهندسي كاربردي برق- قدرت از دانشگاه صنعت نفت آبادان در صورت تأييد مدارك تحصيلي از سوي وزارت علوم، تحقيقات و فناوري مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (با كد ۵۰۰) دريافت نمايند.

۳۸. به فارغ‌التحصيلان رشته علمي – كاربردي معماري از دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزشي مورد تأييد وزارت علوم، تحقيقات و فناوري پروانه اشتغال بكار مهندسي معماري با كد (۱۰۰) تعلق مي‌گيرد.

۳۹. به فارغ‌التحصيلان رشته جغرافيا و برنامه‌ريزي شهري، پروانه اشتغال بكار شهرسازي و يا مرتبط با آن تعلق نمي‌گيرد.

پيوست 1: كد رشته‌ها، نوع پروانه اشتغال بكار (اصلي- مرتبط) براساس عنوان مدارك تحصيلي دانشگاهي (كارشناسي- كارشناسي ارشد- دكتري)

پيوست 2: مدارك لازم براي كميسيون‌ هم‌ارزي رشته‌ها

1. تكميل فرم درخواست متقاضي
2.  ارائه رونوشت مدرك تحصيلي دانشگاهي (مطابق بند الف ماده ۷ آيين‌نامه اجرايي قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان)
3. ارائه رونوشت پروانه اشتغال بكار مهندسي پايه دو نظارت
4. ارائه ريز نمرات تحصيلي كه به تأييد دانشگاه مربوطه رسيده باشد و يا كاتالوگ دانشگاه چنانچه ريزنمرات به زبان غيراصلي باشد ترجمه الزامي است.

• براي متقاضيان در استان تهران كليه مدارك به ترتيب ليست اعلام شده به مسؤول مربوطه تحويل گردد.
• براي متقاضيان ساير استانها كليه رونوشت مدارك توسط سازمان نظام مهندسي و يا مسكن و شهرسازي استان مربوطه برابر اصل و ممهور گرديده، ارسال شود. بديهي است در غير اينصورت امكان طرح و بررسي مدارك در كميسيون هم ارزي رشته‌ها وجود ندارد.

پيوست 3. فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم ارزي رشته‌ها جهت صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي عمران  ( كد ۰۳)

* گذرانيدن كليه واحدهايي كه با ستاره مشخص شده‌اند براي دريافت پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران الزامي است.
** گذرانيدن درس اصول مهندسي زلزله از سال ۷۶ به بعد الزامي مي‌باشد.

باتوجه به تبصره‌هاي ۱ و ۲ ماده ۷ قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان، دانش آموختگاني كه عنوان رشته تحصيلي آنها با رشته‌هاي اصلي مهندسي ملحوظ در ماده ۶ قانون مذكور، متفاوت است و دروس گذرانيده شده توسط آنها با اهداف خاصي مانند دبيري يا اجراي ساختمانهاي روستايي، تدوين شده است، تنها مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي عمران دريافت نمايند.

پيوست 4: فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم ارزي رشته‌ها جهت صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (كد ۰۴)

• تبصره ا: داوطلباني كه حداقل ۹۰ درصد (۶۷ واحد) از واحدهاي فوق به اضافه تمام دروس ستاره‌دار را گذرانده باشند مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (با كد اصلي ۰۴) دريافت نمايند.
• تبصره ۲: داوطلباني كه حداقل ۷۰ درصد (۵۲ واحد) از واحدهاي فوق را به اضافه ۷۰ درصد دروس ستاره‌دار را گذرانده باشند مي‌توانند پروانه اشتغال بكار مرتبط با مهندسي تأسيسات مكانيكي ساختمان (با كد اصلي ۴۱) دريافت نمايند.
• تبصره ۳: جهت بررسي مدارك در كميسيون هم ارزي رشته‌ها معدل كل براي دانشگاه دولتي حداقل ۱۴ و براي دانشگاه آزاد اسلامي حداقل ۱۵ مي‌باشد.

پيوست 5: فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها جهت صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات برقي ساختمان (كد ۰۵)- جدول اصلاح شده (تجديد نظر دي ماه ۸۷)

• تبصره ۱: گذراندن حداقل ۹۰% واحدهاي فوق (۶۵ واحد) براي گرفتن پروانه اشتغال بكار مهندسي تأسيسات برقي (با كد اصلي ۰۵) الزامي است.
• تبصره ۲: براي گرفتن پروانه مرتبط با مهندسي تأسيسات برقي گذراندن ۶۵% واحدهاي فوق (۴۷ واحد) الزامي است.
• تبصره ۳: گذراندن ۹۰% (۳۱ واحد) از واحدهايي كه با ستاره مشخص شده‌اند براي دريافت پروانه اصلي و ۵۵%  (۱۹ واحد) براي دريافت پروانه مرتبط الزامي است.
• تبصره ۴: براي گرفتن پروانه اشتغال بكار مهندسي برق (با كد اصلي) گذراندن واحدهاي رسم فني يا كارگاه برق و تأسيسات الكتريكي و يكي از دروس اندازه‌گيري و يا رله و حفاظت اجباري است.

پيوست 6: فهرست واحدهاي درسي مصوب كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها جهت صدور پروانه اشتغال بكار مهندسي معماري

1. براي دريافت پروانه اشتغال بكار مرتبط با معماري، گذراندن ۷۰% (۶۱ واحد) از واحدهاي فوق شامل واحدهايي كه با ستاره * مشخص شده، الزامي است.
2. براي فارغ‌التحصيلان خارج از كشور تطبيق واحدهاي درسي متقاضيان كه در عنوان متفاوت و مضموناً يكسان باشد در صورت وجود ابهام به عهده اعضاي كميسيون هم‌ارزي رشته‌ها مي باشد.

منبع: دفتر مقررات ملی ساختمان