ISSN یا همان شماره سریال استاندارد بینالمللی هشت رقمی که بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم آن یک خط فاصله وجود دارد. این شماره برای هر مجله منحصرد بفرد است و به نشریات دورهای تعلق دارد.
واژه ISSN برای افراد، خصوصاً برای دانشجویان و اساتید بسیار آشناست. زیرا در مقالههایی که در طول تحصیل یا تدریس خود دانلود و یا از آنها استفاده کردهاند، با این واژه مواجه شدهاند. در اینجا به توضیح مختصری در مورد معنای ISSN و کاربردهای آن میپردازیم.
ISSN مخفف کلمه International Standard Serial Number، به معنای شماره سریال استاندارد بینالمللی میباشد. نام کامل آن، مرکز بین المللی اطلاعات پیایندها است که برای هر مجله منحصر به فرد میباشد و متعلق به نشریاتی است که بصورت دورهای چاپ یا الکترونیکی میشوند و آنها را از سایر نشریات متمایز میکند. در واقع ISSN یک شماره هشت رقمی است که هفت رقم اول آن شماره منحصر بفرد پایند و آخرین رقم آن شماره کنترل کننده نامیده میشود. نوشتن این شماره با عبارت ISSN شروع میشود و همچنین جهت سهولت در خواندن آن، بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم یک خط فاصله قرار میگیرد. بدین شکل : 0378-7443 ISSN .
پیایندها ماهیتاً در معرض تغییرات بسیاری از جمله تغییر در عنوان، فاصله انتشار، شکل و مدیریت انتشاراتی قرار دارند. از طرفی با توجه به اینکه روز به روز بر تعداد این پیایندها افزوده میشود، لذا رمزگذاری آنها برای شناسایی و توصیف کتابشناختی آنها اهمیت پیدا کرده است. بدین منظور هر یک از هفت رقم اول شماره ISSN از سمت چپ به ترتیب در اعداد 8، 7، 6، 5، 4، 3 و 2 ضرب میشود. سپس مجموع حاصلضربهای فوق حساب شده و بر عدد 11 تقسیم میشود. در نهایت باقیمانده این تقسیم از عدد 11 کم میشود. نتیجه حاصل همان عدد کنترل ( هشتمین رقم) خواهد بود.
اصلیترین وظیفه مرکز بینالمللی اطلاعات پیایندها، تشخیص شماره ISSN میباشد. علاوه بر این به نگهداری و کنترل همه شمارههایی که در این مرکز و یا در مراکز ملی کشورهای دیگر واگذار شده است، میپردازد. همچنین برای کشورهایی که در آنها مرکز ملی ISSN وجود ندارد، شمارهای تخصیص میدهد. در این مرکز بانک اطلاعاتی شامل اطلاعات کتابشناختی پیایندهای جهان وجود دارد که بصورت فصلی آنها را انتشار میدهد. این مرکز از عنوانهای اختصاری برای پیایندها استفاده میکند و علاوه بر اینکه استانداردهای بین المللی کتابنامه نویسی در حوزه پیایندها و استفاده از رمز استاندارد شاپا را ترویج میدهد، بازیابی اطلاعات علمی پیایندها را نیز آسانتر میکند. در حقیقت اگر کشوری قصد پیوستن به مرکز بینالمللی ISSN را داشته باشد، باید از طریق دولت خود نسبت به این امر اقدام کند. کشور ایران نیز با تصویب مجلس شورای اسلامی در سال 82 موفق به تأسیس مرکز ملی به نام "شاپا" شده است و خدمات خود را با این نام بر روی نشریات درج میکند.
رمز منحصر به فرد برای شناسایی هر پیایند بدون دانستن زبان یا نام آن کشور
سادهترین و با صرفهترین وسیله ارتباط میان ناشر، کارگزار و خریدار
کنترل و شناسایی پیایندها در خدمات پستی
تسهیل امانت کتابخانهای پایندها در فهرستگان داخلی و بین المللی
مطمئنترین شیوه بارکد گذاری نشریات برای هویت بخشی آنها
وجود ISSN علاوه برای مقالات برای کتاب ها و کتابخانه ها از اهمیت بالایی برخوردار می باشد که در زیر به یک سری از این مزایا برای کتابخانه ها اشاره شده است:
استفاده در سفارش و فراهم آوری نشریات
استفاده در نظام امانت بین کتابخانهای
استفاده برای جستجو از پایگاههای اطلاعاتی
استفاده برای استخراج اطلاعات کتابشناختی از طریق نظام ماشینی
استفاده از نظام استاندارد کتابشناختی برای یکسان سازی فهرستنویسی نشریات
ین دو نوع سیستم رمزگذاری در مفهوم یکی هستند ولی کدهای شابک (ISBN) تنها برای یک نوع خاص از کتاب تخصیص میشوند در حالی که ISSN بیشتر برای نشریههایی که دورهای و خاص هستند تخصیص مییابد. برخلاف شابک، ISSN یک «نام مستعار» است که برای نشریه عنوان، محتویات و موضوعیت مطالب یا ناشر و محل انتشارهای دورهای گسترش داده میشود.
ISSN یک شماره هشت رقمی است که هفت رقم اول آن شماره منحصر بفرد پایند و آخرین رقم آن شماره کنترل کننده نامیده میشود. نوشتن این شماره با عبارت ISSN شروع میشود و همچنین جهت سهولت در خواندن آن، بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم یک خط فاصله قرار میگیرد. بدین شکل : 0378-7443 ISSN .
ین دو نوع سیستم رمزگذاری در مفهوم یکی هستند ولی کدهای شابک (ISBN) تنها برای یک نوع خاص از کتاب تخصیص میشوند در حالی که ISSN بیشتر برای نشریههایی که دورهای و خاص هستند تخصیص مییابد. برخلاف شابک، ISSN یک «نام مستعار» است که برای نشریه عنوان، محتویات و موضوعیت مطالب یا ناشر و محل انتشارهای دورهای گسترش داده میشود.
وظیفه اصلی آن تشخیص شماره آی اس اس ان نگهداری و کنترل همه شماره های واگذار شده توسط این مرکز و مرکز های ملی هر کشور تخصیص شماره برای کشورهایی که مرکز ملی آی اس اس ان ندارند. دارا بودن بانک اطلاعاتی شامل اطلاعات کتابشناختی پیایندهای جهان انتشار بانک اطلاعاتی پیایندهای جهان به صورت فصلی تعیین عنوان های اختصاری برای پیایندها ترویج استفاده از رمز استاندارد شاپا تسهیل بازیابی اطلاعات علمی پیایندها ترویج استانداردهای بین المللی کتابنامه نویسی در حوزه پیایندها