یک مقاله علمی که حاصل تلاش ماهها و یا حتی سالها تحقیق و پژوهش در یک حوزه علمی خاص یک محقق است، اگر در یک مجله معتبر و ارزشمند علمی چاپ شود، علاوه بر رسالت نشر و اشاعه دانش در سراسر دنیا، برای محقق نیز مزایای قابل توجهی به ارمغان می آورد.
یک مقاله علمی که حاصل تلاش ماهها و یا حتی سالها تحقیق و پژوهش در یک حوزه علمی خاص یک محقق است، اگر در یک مجله معتبر و ارزشمند علمی چاپ شود، علاوه بر رسالت نشر و اشاعه دانش در سراسر دنیا، برای محقق نیز مزایای قابل توجهی به ارمغان می آورد. اما اگر یک پژوهشگر یا محقق بعد از صرف وقت و هزینه و انرژی زیاد برای تحقیق و مطالعه و جمع آوری اطلاعات، برای به تحریر درآوردن حاصل زحمات خود در قالب مقاله کوچکترین کم کاری یا اهمال کند، ممکن است نتواند شاهد به ثمر نشستن زحمات شبانه روزی خود باشد. چرا که مجلات معتبر بین المللی برای چاپ مقالات علمی قوانین و ضوابط گاه بسیار سخت گیرانه ای دارند که اگر مقاله ارسالی محقق از چارچوب این ضوابط خارج باشد، بدون کوچکترین ملاحظه ای در مرحله اول با تذکر برای ویرایش و اصلاح و در صورت عدم اعمال تغییرات، با ریجکت مواجه میشود.
ریجکت مقالات دلایل مختلفی دارد؛ از خطاها و غفلتهایی که به سادگی قابل اجتناب هستند گرفته تا صرف تطبیق نداشتن موضوع مقاله با اسکوپ مد نظر ژورنال! در ادامه میخواهیم به تفصیل درباره این دلایل صحبت کنیم.
هر مقاله ای بعد از ارسال به مجله، در پروسه داوری قرار گرفته و در نهایت یا پذیرفته می شود و یا مورد تائید قرار نگرفته و ریجکت می شود. اگر مقاله شما قبل از قرار گرفتن در پروسه داوری، ریجکت فوری شود احتمالا موضوع مقاله شما متناسب با اسکوپ مجله نبوده و در نتیجه از سوی سردبیر مجله رد شده است. در نتیجه بایستی مقاله را به یک مجله متناسب با موضوع آن بفرستید. اما اگر مقاله شما از سوی داوران مجله ریجکت شود، می توانید بعد از اصلاح و رفع مشکل مقاله با توجه به علت ریجکت آن، دوباره مقاله خود را در همان مجله و یا مجله دیگری سابمیت کنید. در واقع شما با بررسی علل ریجکت مقاله می توانید در مقالات بعدی مانع از تکرار چنین مشکلاتی بشوید. البته باید توجه داشته باشید که ریجکت شدن مقاله به هیچ عنوان بدین معنی نیست که مقاله شما فاقد ارزش علمی است.
1- اسکوپ نبود مقاله: صرف نظر از نام مجلات، هر مجله حوزه موضوعی خاصی از یک علم را پوشش می دهد بنابراین قبل از اقدام برای ارسال مقاله به مجله به صورت کامل بخش اسکوپ مجله را مطالعه نمایید تا مشخص شود مقاله شما در اسکوپ مجله وجود دارد یا خیر. شاید خیلی ساده به نظر برسد ولی شایع ترین دلیل رد شدن مقاله همین موضوع می باشد!
2- پلاجیاریسم یا سرقت ادبی: بحث سرقت ادبی برای داوران مجلات معتبر به شدت حساسیت برانگیز است. مقاله شما نباید دارای مشابهت علمی بیش از حد با اثرات انتشار یافته قبلی باشد. برای پیش گیری از این موضوع بهتر است مقاله خود را با یکی از نرم افزارهای بررسی پلاجیاریسم از قبل بررسی کنید.
3- ضعف در نگارش یا ترجمه مقاله: یک تحقیق علمی هر چقدر هم کامل و جامع باشد اما در نهایت این کلمات هستند که مفهوم یک مقاله را از نویسنده به خواننده منتقل میکنند. در نگارش مقاله بایستی از زبان ساده و قابل فهم برای ارائه مفهوم استفاده نمود. استفاده از یک نفر سوم برای خواندن مقاله قبل از ارسال و همچنین ادیت نیتیو نیز بسیاری از ایرادات نگارشی را قبل از ارسال مقاله برطرف میکند. اگر در ترجمه مقاله نیز ضعفی وجود داشته باشد، در بسیاری از مجلات صرفا به عنوان اصلاحات مطرح می گردد ولی در بسیاری از مجلات معتبر که پذیرش در آن ها رقابتی است باعث ریجکت بسیاری از مقالات در مرحله اول داوری خواهد شد بنابراین بهتر است قبل از ارسال مقاله نسبت به تهیه گواهی ترجمه نیتیو و ارسال آن به مجله اقدام کنید.
4- ضعف در فرضیه ها، تجزیه و تحلیل داده و ناقص بودن مقاله: فرضیات و سوالاتی که مقاله و تحقیق انجام شده توسط شما بر پایه آن استوار شده است از اهمیت بالایی برخوردار هستند. بسیار دیده شده که به دلیل ضعیف بودن این فرضیات،کل مقاله از نظر داوران تخصصی رد شده است. از طرف دیگر مشاهدات انجام گرفته در پژوهش و تجزیه و تحلیل آن ها در مقاله بسیار ضروری و مهم هستند و کم دقتی در این بخش باعث ناقص شدن مقاله و رد شدن آن توسط داوران تخصصی می گردد. داده های به دست آمده و نحوه گزارش و تجزیه و تحلیل آن ها نیز باید کاملا علمی و اصولی انجام گرفته باشد. اینکه نتایج به دست آمده شما با روش های مطرح شده در مقاله مطابقت نداشته باشند و یا تجزیه و تحلیل منطقی و ضعیفی بر روی آن ها صورت گرفته باشد که بار علمی اش کم باشد، باعث عدم رضایت داوران و در نتیجه رد شدن مقاله شما می گردد.
همچنین بحثی که در قسمت نتیجه گیری انجام می شود باید کاملا علمی و منطقی بوده و از نتایج به دست آمده حمایت کند. اگر نتیجه گیری انجام گرفته با روند مقاله شما همخوانی نداشته باشد و بخش های زیادی از آن را نادیده بگیرید، مطمئنا مقاله شما ریجکت خواهد شد.
5- ناقص بودن مقاله: از دیگر دلایل رایج ریجکت مقاله، ناقص بودن مقاله می تواند باشد. برای مثال اینگونه مقالات عمدتاً شامل مشاهدات مولف میباشند بدون اینکه نتیجه گیری علمی و دقیقی از آنها انجام شده باشد. یعنی مقاله صرفاً یک مقاله توصیفی است. در یک مقاله علمی باید به یک دستاورد علمی و ارزشمند رسید. پس نتیجه گیری خوبی داشته باشید.
6- تکراری بودن موضوع مقاله: پرداختن به مقوله ها و حوزه های تکراری که قبلا مقالات بسیاری در آن حوزه ها به چاپ رسیده است نیز یکی دیگر از دلایل ریجکت مقالات علمی پژوهشی می باشد. لذا سعی کنید تا جایی که امکان دارد به موضوعات جدید و به روز بپردازید.
7- بلندپروازانه بودن تحقیق: اگر نویسندگان بیش از حد بلند پروازانه یا همه جانبه یک تحقیق را انجام دهند، نتیجه گیری ممکن است دشوار شده و حتی احتمال ناقص بودن مقاله زیاد می شود. در این موارد بهتر است تا مطالعه را به یک سری پروژه های تحقیقاتی کوچک تقسیم کنید تا احتمال خطا کمتر باشد و نتایج بدست آمده دقیق تر شود و عوامل کمتری در نتایج آن دخالت داشته باشد.
اکثر نویسندگان مقالات علیرغم اینکه زمان زیادی را صرف نوشتن مقالات خود می کنند اما چون از اصول مقاله نویسی اطلاعات کافی ندارند متاسفانه مقاله خوب و محتوای مستحکمی ارائه نمیدهند. اما از آنجایی که متخصصین موسسه سینا در زمینه چاپ مقاله، ترجمه و ویرایش مقاله، ارسال و دریافت پذیرش از مجلات برای مقاله و نیز ارائه مشاوره در هر کدام از این زمینه ها ید طولایی دارند، این اطمینان را به شما میدهیم که در تمام این مسیر در کنار شما محققین و پژوهشگران عزیز سرزمینمان خواهیم بود.
بیشتر بخوانید:
پس از ریجکت مقاله چه باید کرد؟