از زمانی که نخستین دورههای دکتری تخصصی در کشور راهاندازی شد، همواره مصاحبه دکتری به تنهایی و یا در کنار برگزاری آزمون کتبی، در ارزیابی داوطلبان این دوره نقش داشته است.
از سال 1390 نیز که پذیرش دانشجویان دکتری، شکل رسمیتری به خود گرفت و آزمون نیمهمتمرکز دکتری از سوی سازمان سنجش برگزار شد، باز هم بخش مصاحبه اهمیت خود را حفظ کرده و نقش مهمی در پذیرش داوطلبان دوره دکتری دارد.
طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، تأثیر مصاحبه در پذیرش دکتری 99، 50 درصد خواهد بود. بدین صورت که پس از برگزاری مصاحبه از سوی دانشگاهها، نمره مصاحبه داوطلب با نمره تراز کسب شده در آزمون کتبی میانگین گرفته میشود و نمره کل داوطلب محاسبه میشود.
نمره کل داوطلبان حاضر در جلسه مصاحبه هر دانشگاه/واحد دانشگاهی قیاس شده و مطابق با ظرفیت، افرادی که بالاترین نمره کل را کسب کرده باشند پذیرفته میشوند.
نحوه محاسبه نمره کل داوطلب جهت تعیین قبولی یا عدم قبولی با توجه به میزان تأثیر نمره مصاحبه و نمره آزمون کتبی در سالهای مختلف متفاوت بوده است. در مصاحبه های آزمون دکتری 99 سراسری 40 درصد نمره به سوابق پژوهشی، 30 درصد به سوابق آموزشی و 30 درصد نیز به ارزیابی های جلسه مصاحبه اختصاص داده شده است.
تغییرات وزن و تأثیر مصاحبه و آزمون کتبی در پذیرش دانشجویان در آزمون دکتری نیمهمتمرکز 1390 تا 1399 را میتوانید در جدول زیر ملاحظه نمایید.
سال برگزاری آزمون |
سهم آزمون کتبی |
سهم مصاحبه |
آزمون دکتری 99 |
50 درصد |
50 درصد |
آزمون دکتری 98 |
50 درصد |
50 درصد |
آزمون دکتری 97 |
50 درصد |
50 درصد |
آزمون دکتری 96 |
50 درصد |
50 درصد |
آزمون دکتری 95 |
بنا بر تصمیم دانشگاهها 0 تا 30 درصد (غالباً صفر) |
بنا بر تصمیم دانشگاهها بین 70 تا 100 درصد (غالباً 100 درصد) |
آزمون دکتری 94 |
30 درصد |
70 درصد |
آزمون دکتری 93 |
30 درصد |
70 درصد |
آزمون دکتری 92 |
50 درصد |
50 درصد |
آزمون دکتری 91 |
یک سوم نمره کل |
دو سوم نمره کل |
آزمون دکتری 90 |
صفر درصد |
100 درصد |
پس از برگزاری مرحله کتبی و انتشار کارنامه اولیه از سوی سازمان سنجش، دانشگاهها اقدام به تعیین حدنصاب نمره سنجش علمی مینمایند. سپس داوطلبان با توجه به نمره کسبشده در مرحله کتبی و حدنصاب اعلامشده از سوی دانشگاهها میتوانند نسبت به انتخاب رشته دکتری و سپس حضور در مصاحبه دکتری دانشگاهها اقدام کنند.
در سال 98 نتایج دعوت به مصاحبه از سوی سازمان سنجش اعلام شد و داوطلبانی که از سوی سازمان سنجش مجاز به شرکت در مصاحبه دانشگاههای مختلف شناخته شده بودند، در مرحله دوم آزمون در دانشگاهها حضور یافته و پس از اتمام مصاحبهها، نتایج نهایی دکتری سراسری و نتایج نهایی دکتری آزاد هر دو از طریق از طریق سایت سازمان سنجش اطلاعرسانی شد.
بنابراین، طبق روال چند سال اخیر، پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری نیز داوطلبان در مصاحبه دانشگاهها حضور مییابند.
روند شرکت در مصاحبه بدین صورت است که داوطلبان با توجه به جدول زمانی اعلامشده از سوی دانشگاههایی که برای مصاحبه دعوت شدهاند، با همراه داشتن مدارک لازم و مدارک موردنظر دانشگاه مصاحبهکننده، که از طریق وبسایت دانشگاهها و یا تماس تلفنی با داوطلب از سوی دانشگاهها اطلاعرسانی میشود، به مؤسسات آموزش عالی مراجعه و در مصاحبه شرکت میکنند.
قابل توجه است که برخی دانشگاهها ممکن است از داوطلبان بخواهند پیش از حضور در مصاحبه، مدارک مصاحبه دکتری را به صورت اینترنتی و یا حضوری به دانشگاه محل مصاحبه ارائه دهند. برای اطلاع از این امر نیز لازم است به سایت دانشگاهها مراجعه شود.
مصاحبه دکتری 97 دانشگاه آزاد در 10 منطقه آمایشی انجام شد. روال شرکت در مصاحبه بدین صورت بود که پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه آزاد، داوطلبانی که به مصاحبه دعوت شده بودند، بنا بر اطلاعاتی که اعلام شده بود، نسبت به انتخاب مناطق آمایشی جهت شرکت در مصاحبه اقدام مینمودند.
به عنوان مثال اگر داوطلبی از 40 رشته محل انتخابی خود در 15 رشته محل برای مصاحبه دعوت شده بود و این 15 رشتهمحل مثلاً در 5 منطقه آمایشی دانشگاه آزاد واقع شده بود، داوطلب باید با مراجعه به سایت در صورت تمایل با پرداخت هزینه مصاحبه در هر منطقه نسبت به انتخاب مناطق مذکور به صورت هر 5 منطقه یا تعدادی از آنها اقدام میکرد.
سپس داوطلبان در تاریخ مشخصشده برای مصاحبه به هر یک از مناطق 10 گانه مراجعه نمودند.
اما روال برگزاری مصاحبه دکتری آزاد 98 باز هم دچار تغییراتی شد و مجدداً مصاحبه همه رشتهها در تهران به صورت متمرکز برگزار خواهد شد.
مصاحبه های دکتری 98 از هفته اول خرداد ماه آغاز شد. البته در سالهای قبلتر مصاحبههای دکتری سراسری از نیمه دوم اردیبهشت معمولاً آغاز میشد. زمان مصاحبه های دکتری 98 نیز از 7 خرداد بود.
زمان مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد 98 در مناطق 10 گانه از 19 تا 25 تیرماه بود. زمان مصاحبه دکتری آزاد 98 نیز از 22 تیرماه آغاز شد.