از زمانی که نخستین دورههای دکتری تخصصی در کشور راهاندازی شد، همواره مصاحبه دکتری به تنهایی و یا در کنار برگزاری آزمون کتبی، در ارزیابی داوطلبان این دوره نقش داشته است.
طبق اعلام سازمان سنجش آموزش کشور، تأثیر مصاحبه در پذیرش دکتری 98 ، 50 درصد خواهد بود. بدین صورت که پس از برگزاری مصاحبه از سوی دانشگاهها، نمره مصاحبه داوطلب با نمرهتراز کسبشده در آزمون کتبی میانگین گرفته میشود و نمره کل داوطلب محاسبه میشود.
نمره کل داوطلبان حاضر در جلسه مصاحبه هر دانشگاه/واحد دانشگاهی قیاس شده و مطابق با ظرفیت، افرادی که بالاترین نمره کل را کسب کرده باشند پذیرفته میشوند.
نحوه محاسبه نمره کل داوطلب جهت تعیین قبولی یا عدم قبولی با توجه به میزان تأثیر نمره مصاحبه و نمره آزمون کتبی در سالهای مختلف متفاوت بوده است. در مصاحبه های آزمون دکتری 98 سراسری ۴۰ درصد نمره به سوابق پژوهشی، ۳۰ درصد به سوابق آموزشی و ۳۰ درصد نیز به ارزیابی های جلسه مصاحبه اختصاص داده شده است.
پس از برگزاری مرحله کتبی و انتشار کارنامه اولیه از سوی سازمان سنجش، دانشگاهها اقدام به تعیین حدنصاب نمره سنجش علمی مینمایند. سپس داوطلبان با توجه به نمره کسبشده در مرحله کتبی و حدنصاب اعلامشده از سوی دانشگاهها میتوانند در مصاحبه دانشگاهها حضور پیدا میکنند.
در سال 97 نتایج دعوت به مصاحبه از سوی سازمان سنجش اعلام شد و داوطلبانی که از سوی سازمان سنجش مجاز به شرکت در مصاحبه دانشگاههای مختلف شناخته شده بودند، در مرحله دوم آزمون در دانشگاهها حضور یافته و پس از اتمام مصاحبهها، نتایج نهایی دکتری سراسری از طریق سایت سازمان سنجش و نتایج نهایی دکتری آزاد از سوی مرکز سنجش و پذیرش این دانشگاه اطلاعرسانی شد.
بنابراین، طبق روال چند سال اخیر، پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه دکتری 98 نیز داوطلبان در مصاحبه دانشگاهها حضور مییابند.
روند شرکت در مصاحبه بدین صورت است که داوطلبان با توجه به جدول زمانی اعلامشده از سوی دانشگاههایی که برای مصاحبه دعوت شدهاند، با همراه داشتن مدارک لازم و مدارک موردنظر دانشگاه مصاحبهکننده، که از طریق وبسایت دانشگاهها و یا تماس تلفنی با داوطلب از سوی دانشگاهها اطلاعرسانی میشود، به مؤسسات آموزش عالی مراجعه و در مصاحبه شرکت میکنند.
قابل توجه است که برخی دانشگاهها ممکن است از داوطلبان بخواهند پیش از حضور در مصاحبه، مدارک را به صورت اینترنتی و یا حضوری به دانشگاه محل مصاحبه ارائه دهند. برای اطلاع از این امر نیز لازم است به سایت دانشگاهها مراجعه شود.
مصاحبه دکتری 97 دانشگاه آزاد در 10 منطقه آمایشی انجام شد. روال شرکت در مصاحبه بدین صورت بود که پس از اعلام نتایج دعوت به مصاحبه آزاد، داوطلبانی که به مصاحبه دعوت شده بودند، بنا بر اطلاعاتی که اعلام شده بود، نسبت به انتخاب مناطق آمایشی جهت شرکت در مصاحبه اقدام مینمودند.
به عنوان مثال اگر داوطلبی از 40 رشتهمحل انتخابی خود در 15 رشتهمحل برای مصاحبه دعوت شده بود و این 15 رشتهمحل مثلاً در 5 منطقه آمایشی دانشگاه آزاد واقع شده بود، داوطلب باید با مراجعه به سایت در صورت تمایل با پرداخت هزینه مصاحبه در هر منطقه نسبت به انتخاب مناطق مذکور به صورت هر 5 منطقه یا تعدادی از آنها اقدام میکرد.
سپس داوطلبان در تاریخ مشخصشده برای مصاحبه به هر یک از مناطق 10 گانه مراجعه نمودند.
زمان برگزاری مصاحبه های دکتری 97 از هفته اول خرداد ماه آغاز شد. البته در سالهای قبلتر مصاحبههای دکتری سراسری از نیمه دوم اردیبهشت معمولاً آغاز میشد. بنابراین احتمال دارد زمان مصاحبه های دکتری سراسری 98 نیز اواخر اردیبهشت یا اوایل خردادماه سال آینده باشد.
زمان مصاحبه دکتری دانشگاه آزاد 97 در مناطق 10 گانه از 19 تا 25 تیرماه بود. در صورت عدم تغییر، امسال نیز زمان مصاحبه دکتری آزاد در تیرماه خواهد بود.
در مجموع، نمره معدل و پایاننامه، دانشگاههای مقاطع قبلی، ارائه کارهای تحقیقاتی و پژوهشی، سوابق تدریس دانشگاهی، مدرک زبان و نمره کتبی آزمون دکتری، مهمترین و مؤثرترین نکات برای قبولی در مصاحبه دکتری هستند.
مقالات علمی-پژوهشی (داخلی و خارجی) مرتبط با رشته تحصیلی، مقالات علمی-ترویجی مرتبط با رشته تحصیلی، مقالات چاپشده در کنفرانسهای معتبر (داخلی یا خارجی) و تألیف یا ترجمه کتاب مرتبط با رشته تحصیلی ازجمله مواردی است که در غالب مصاحبههای دکتری برای داوطلبان امتیاز به همراه دارد. نحوه امتیازدهی به هر یک از این موارد بسته به نظر اساتید ممکن است متغیر باشد.
اما موضوعی که در اغلب مصاحبهها عمومیت دارد این است که غالباً اساتید سقف مشخصی برای امتیاز مقالات و سایر کارهای پژوهشی درنظرمیگیرند. بنابراین داوطلبان هر تعداد مقاله هم داشته باشند، نمره بالاتری از سقف امتیاز تعیینشده نخواهند گرفت.
علاوه بر مقاله و کتاب، ثبت اختراع و نیز کسب مقام در جشنوارههای علمی نظیر خوارزمی و فارابی و داشتن طرح پژوهشی نیز ممکن است در مصاحبه امتیازآور باشد.