رفرنس دهی یک جنبه حیاتی از نوشتار علمی و پژوهشی است که به ارتقای کیفیت و اعتبار آثار علمی کمک میکند و در فرآیند آموزش و تحقیق نقش بسزایی دارد. در این مقاله به بررسی نحوه رفرنس دهی کتاب خواهیم پرداخت.
ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻣﻨﺎﺑﻊ بهطور ﺻﺤﻴﺢ، ﺩﺭ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻣﻘﺎﻻﺕ، کتب و ﻣﺘﻮﻥ، ﻛﺎﺭی مهم و ﺍﺳﺎسی تلقی میگردد. ﺍﻃﻼﻉ ﺍﺯ ﻛﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ باعث جلوگیری ﺍﺯ دوبارهکاری، ﺍﺗﻼﻑ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﻭﻗﺖ کم میشود. حتی ﺧﻮﺍﻧﻨﺪﻩ این فرصت و ﺍﺟﺎﺯﻩ را به دست میآورد که ﺗﺤﻘﻴﻘﺎﺕ ﻭ ﻣﺴﻴﺮ ﺗﺤﻘﻴﻘﺎتی ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺭسی و ارزیابی کند. سبکهای ﺭﻓﺮﻧﺲ ﻧﻮﻳسی مختلفی وجود دارند ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ مکانهای متعددی موردپذیرش ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ بودهاند. در این مقاله به بررسی این سبکها و شیوههای رفرنس دهی کتاب خواهیم پرداخت.
رفرنس دهی یک جنبه حیاتی از نوشتار علمی و پژوهشی است که به ارتقای کیفیت و اعتبار آثار علمی کمک میکند و در فرآیند آموزش و تحقیق نقش بسزایی دارد. بنابراین قبل از چاپ کتاب، حتما باید از درستی رفرنسهای آن اطمینان حاصل کرد. در زیر به برخی از مهمترین دلایل ضروری بودن رفرنس دهی اشاره شده است.
اعتبار علمی: رفرنس دهی به منابع معتبر و اصلی نشاندهندهی دقت و صحت اطلاعات ارائهشده است. این کار به خوانندگان این اطمینان را میدهد که نویسنده بر مبنای دادههای قابلاعتماد و تحقیقشده، نوشته است.
پشتیبانی از ادعاها: هر ادعای علمی یا تحقیقی که در کتاب مطرح میشود باید با شواهد و مستندات مناسب پشتیبانی شود. رفرنس دهی به منابع اصلی به تقویت این ادعاها کمک میکند و به خواننده امکان میدهد که ادعاهای نویسنده را بررسی کند.
پیشگیری از سرقت علمی: با ذکر دقیق منابع و ارجاعات، نویسنده از اتهام سرقت علمی جلوگیری میکند. این کار نشان میدهد که نویسنده به مالکیت فکری دیگران احترام میگذارد و تلاش کرده است تا بهطور صحیح از کارهای دیگران استفاده کند.
راهنمایی برای مطالعه بیشتر: رفرنسها به خوانندگان این امکان را میدهند که در صورت تمایل، منابع اصلی را مطالعه کرده و اطلاعات بیشتری درباره موضوع کسب کنند. این کار میتواند به تحقیق و یادگیری عمیقتر کمک کند.
شفافیت: رفرنس دهی به شفافیت در ارائه اطلاعات و منابع کمک میکند. این کار به خواننده کمک میکند تا دنبال کردن و درک بهتر مطالب را تسهیل کند.
اعتبار نویسنده: نویسندهای که بهدقت و با توجه به منابع معتبر، رفرنس دهی میکند، اعتبار علمی و حرفهای بیشتری پیدا میکند. این کار نشاندهندهی تعهد نویسنده به تحقیق و تحلیل دقیق است.
پیشگیری از سوتفاهم: با ذکر منابع دقیق، نویسنده از احتمال سوءتفاهم یا برداشت نادرست از اطلاعات جلوگیری میکند. این کار به جلوگیری از تفسیرهای نادرست و ابهامات کمک میکند.
برای رفرنسدهی در کتاب، میتوانید از فرمتهای مختلفی استفاده کنید که رایجترین آنها شامل سبکهای زیر است.
معمولاً در علوم اجتماعی و روانشناسی استفاده میشود. برای مثال:
کتاب: نویسنده، A. A. (سال). عنوان کتاب. ناشر.
مقاله: نویسنده، A. A. (سال). عنوان مقاله. عنوان مجله، شماره(شماره)، صفحات. DOI
معمولاً در رشتههای ادبیات و humanities استفاده میشود. برای مثال:
کتاب: نویسنده، نام. عنوان کتاب. ناشر، سال.
مقاله: نویسنده، نام. "عنوان مقاله." عنوان مجله، vol. شماره، no. شماره، سال، صفحات.
در تاریخ و رشتههای دیگر استفاده میشود. دو سیستم دارد: یادداشت و منابع (Notes and Bibliography) و سیستم نویسندگان-تاریخ (Author-Date). برای مثال:
یادداشت و منابع: نویسنده، نام. عنوان کتاب. ناشر، سال.
نویسندگان-تاریخ: نویسنده، نام. سال. عنوان کتاب. ناشر.
معمولاً در دانشگاهها و مؤسسات آموزشی استفاده میشود. برای مثال:
کتاب: نویسنده، نام. (سال). عنوان کتاب. ناشر.
مقاله: نویسنده، نام. (سال). "عنوان مقاله." عنوان مجله، vol. شماره، no. شماره، صفحات.
رفرنسدهی به کتاب بهعنوان منبع در نوشتهها و آثار علمی، باید بهطور دقیق و منظم انجام شود تا امکان پیگیری و بررسی منابع توسط خوانندگان فراهم شود. نحوهی رفرنسدهی بسته به سبک انتخابی میتواند متفاوت باشد. در ادامه، نحوهی رفرنسدهی کتاب بهعنوان منبع در چند سبک رایج ذکر شده است.
نویسنده، A. A. (سال). عنوان کتاب. ناشر.
مثال:
.Smith, J. A. (2020). Introduction to psychology. Academic Press
نویسنده، نام. عنوان کتاب. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A. Introduction to Psychology. Academic Press, 2020
در زیر دو نوع ممکن از این نوع رفرنس دهی بررسی شده است.
یادداشت و منابع (Notes and Bibliography):
نویسنده، نام. عنوان کتاب. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A. Introduction to Psychology. Academic Press, 2020
نویسندگان-تاریخ (Author-Date)
نویسنده، نام. سال. عنوان کتاب. ناشر.
مثال:
.Smith, John A. 2020. Introduction to Psychology. Academic Press
نویسنده، نام. (سال). عنوان کتاب. ناشر.
مثال:
.Smith, J.A., 2020. Introduction to Psychology. Academic Press
اگر ﺷﺨﺺ ﻳﺎ ﺍﺷﺨﺎصی بهعنوان ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻛﺘﺎﺏ ﻫﺴﺘﻨﺪ، میبایست ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺘﺎﺏ، ﺷﻤﺎﺭه ﻭﻳﺮﺍﻳﺶ درصورتیکه ﺍﻭﻟﻴﻦ ed ﻧﺒﺎﺷﺪ، ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ ﻭ ﻧﺎﺷﺮ ﺁﻥ ﻭ ﺳﺎﻝ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ ذکر گردد. لحاظ کردن ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺻﻔﺤﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﻬﺎی ﺭﻓﺮﻧﺲ ﺩﺭ ﻣﺠﻼﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ میباشد.
اگر ﻛﺘﺎﺏ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭ یا همان editor ﻳﺎ ﻣوﻟﻒ یا به لاتین complier است ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ بهعنوان ﺭﻓﺮﻧﺲ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺷﻜﻞ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﻛﺘﺎﺏ میباشد ﺑﺎ استفاده از علامت: ﭘﺲ ﺍﺯ ﻧﺎﻡ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺁﻭﺭﺩﻩ میشود.
اگر ﻓﺼﻠﻲ ﺍﺯ ﻛﺘﺎﺏ بهعنوان ﺭﻓﺮﻧﺲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ گردد ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ در ﺍﺑﺘﺪﺍ باید ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﺁﻥ ﻓﺼﻞ ﻭ بعد ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺼﻞ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ، بعدازآن ﻛﻠﻤﻪ:in ﻭ ﻧﺎﻡ ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭ ﻛﺘﺎﺏ، بعد ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻭ ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ، ﻧﺎﺷﺮ، ﺳﺎﻝ ﻭ ﺷﻤﺎﺭﻩ ﺻﻔﺤﻪ ذکر میگردد.
اگر ﻣﻨﺒﻊ مورداستفاده نتیجه ﻳک ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍی ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ بهصورت ﺭﻓﺮﻧﺲ ﻧﺎﻡ ﻭﻳﺮﺍﺳﺘﺎﺭﺍﻥ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻄﻠﺐ، ﻧﺎﻡ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ، ﺳﺎﻝ ﻭ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺁﻥ ﻭ ﻣﺤﻞ ﺁﻥ و پسازآن ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ ﻭ ﻧﺎﺷﺮ ﻭ ﺳﺎﻝ ﻧﺸﺮ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ.
اگر ﻣﻨﺒﻊ مورداستفاده ﻣﻘﺎﻟﻪ ارائهشده ﺩﺭ ﻳﻚ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻛﺘﺎﺑﭽﻪ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﺑﻪ ﭼﺎپ ﺭﺳﻴﺪﻩ باشد ﺑﺮﺍی ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ بهصورت ﺭﻓﺮﻧﺲ، ﻧﺎﻡ ارائهدهندگان ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺳﭙﺲ ﻛﻠﻤﻪ:In، ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﮔﺎﻥ ﻛﺘﺎﺏ ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ ﻭ ﻛﻠﻤﻪ editors ﻭ ﺳﭙﺲ ﻧﺎﻡ ﻛﻨﮕﺮﻩ، ﺳﺎﻝ، ﻣﺎﻩ، ﺭﻭﺯ ﺁﻥ، ﻣﺤﻞ ﺍﺟﺮﺍی ﻛﻨﻔﺮﺍﻧﺲ، ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ، ﻧﺎﺷﺮ، ﺳﺎﻝ ﻭ ﺻﻔﺤﻪ ذکر میگردد.
اگر ﻣﻨﺒﻊ مورداستفاده ﺍﻧﺘﺸﺎﺭﺍﺕ ﺩﻭﻟتی ﻳﺎ سازمانهای دولتی ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺎﻡ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻳﺎ ﺩﻭﻟﺖ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺘﺸﺮﻩ، ﻣﺤﻞ ﻭ ﺳﺎﻝ ﻧﻮﺷﺘﻪ ذکر میگردد.
اگر ﺭﻓﺮﻧﺲ مورداستفاده ﻳک پایاننامه ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺎﻡ ﺩﺍﻧﺸﺠﻮ، ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻭ ﺩﺭ ﻛﺮﻭﺷﻪ ﻛﻠﻤﻪ پایاننامه ﻭ ﺳﭙﺲ ﺷﻬﺮ ﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺩﺍﻧﺸﮕﺎﻩ ﻭ ﺳﺎﻝ ﺁﻭﺭﺩﻩ ذکر میگردد.
اگر ﺭﻓﺮﻧﺲ ﻳﻚ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻟﻐﺖ ﻳﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺁﻥ ﺑﺎﺷﺪ، ﻧﺎﻡ ﺩﻳﻜﺸﻨﺮﻱ، ﺷﻤﺎﺭﻩ ﻧﺸﺮ، ﻣﺤﻞ ﻭ ﻧﺎﺷﺮ ﻭ ﺳﺎﻝ ﺁﻥ، ﻛﻠﻤﻪ مورداستفاده ﻭ صفحه میبایست ذکر گردد.
اگر ﻣﻘﺎﻻﺕ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻣﺘﻦ مورداستفاده ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ باید ﻧﺎﻡ ﻧﻮﻳﺴﻨﺪﻩ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﻋﻨﻮﺍﻥ، ﻧﺎﻡ ﺭﻭﺯﻧﺎﻣﻪ ﺳﺎﻝ ﻭ ﻣﺎﻩ ﻭ ﺭﻭﺯ ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ، section ﺁﻥ ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ.
اگر ﺍﺯ ﻳﻚ ﻧﻘﺸﻪ بهعنوان ﺭﻓﺮﻧﺲ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﺩ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﻧﮕﺎﺭﺵ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ: ﻧﺎﻡ پدیدآورنده ﻧﻘﺸﻪ ﻭ ﻋﻨﻮﺍﻥ شغلی ﺍﻓﺮﺍﺩ، ﻧﻮﻉ ﻧﻘﺸﻪ مورداستفاده ﻭ ﺩﺭ ﻛﺮﻭﺷﻪ ﻛﻠﻤﻪ ﻧﻘﺸﻪ ذکر ﺷﻮﺩ. ﻣﺤﻞ ﻧﺸﺮ ﻭ ﻧﺎﻡ ﻧﺎﺷﺮ ﻭ ﺳﺎﻝ ﺁﻥ نیز باید ﻧﻮﺷﺘﻪ ﺷﻮﺩ.
همیشه توجه کنید که دستورالعملهای خاصی که ناشر یا مؤسسه آموزشی شما تعیین کرده است را دنبال کنید و از سبکهای معتبر و رسمی استفاده کنید.
رفرنسدهی به کتابهای ویرایششده یا چند جلدی نیاز به رعایت جزئیات خاصی دارد. در ادامه نحوهی رفرنسدهی به این نوع کتابها در سبکهای مختلف آمده است:
نویسنده، A. A. (ویرایشگر (Ed.). (سال). عنوان کتاب. ناشر.
مثال:
.Smith, J. A. (Ed.). (2020). Introduction to psychology. Academic Press
ویرایشگر، نام، ویرایشگر. عنوان کتاب. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A., editor. Introduction to Psychology. Academic Press, 2020
نویسنده، نام. عنوان کتاب. ویرایشگر، نام. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A., ed. Introduction to Psychology. Academic Press, 2020
نویسنده، نام. سال. عنوان کتاب. ویرایشگر، نام. ناشر.
مثال:
.Smith, John A., ed. 2020. Introduction to Psychology. Academic Press
نویسنده، A. A. (سال). عنوان کتاب (Vol. X). ناشر.
مثال:
.Smith, J. A. (2020). Introduction to psychology (Vol. 1). Academic Press
نویسنده، نام. عنوان کتاب. ویرایش، جلد شماره. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A. Introduction to Psychology. vol. 1. Academic Press, 2020
نویسنده، نام. عنوان کتاب. جلد شماره. ناشر، سال.
مثال:
.Smith, John A. Introduction to Psychology. Vol. 1. Academic Press, 2020
نویسنده، نام. سال. عنوان کتاب. جلد شماره. ناشر.
مثال:
.Smith, John A. 2020. Introduction to Psychology. Vol. 1. Academic Press
برای کتابهای ویرایششده: حتماً نام ویرایشگر را با عبارت «ویرایشگر» یا معادل آن ذکر کنید.
برای کتابهای چند جلدی: شماره جلد باید بهطور دقیق ذکر شود و در صورتی که به جلد خاصی اشاره دارید، باید شماره جلد را مشخص کنید.
نوشتن و انتشار یک اثر علمی مانند مقاله، کتاب، یا پایاننامه زمانی موفقیتآمیز خواهد بود که تمامی اجزای آن بهدرستی و باکیفیت مناسب تهیهشده باشند. منابع (References) هر مقاله یا اثر علمی از مهمترین اجزای تشکیلدهنده آن هستند. تهیه فهرست منابع استاندارد با توجه به جزئیات بسیاری که دارد، معمولاً کاری زمانبر است. در سینا ترجمه با توجه به نیاز مشتریان خدمات فرمت بندی، ساخت فهرست منابع، رفرنس دهی و ویرایش کامل فهرست منابع و ارجاعات داخل متن بر اساس سبک رفرنس موردنظر مشتریان (APA،ENDNOTE و ...) و همچنین طراحی استایل استاندارد برای مجلات و دانشگاهها، با بهترین کیفیت انجام میگیرد.
جهت مشاوره و اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق ایمیل یا شماره تماس درجشده در سایت و همچنین از شبکههای مجازی (واتساپ، اینستاگرام و تلگرام) با کارشناسان موسسه در ارتباط باشید و یا از طریق لینک زیر سفارش فرمت بندی متون و منابع خود را ثبت نمایید.
راه های ارتباطی با کارشناسان موسسه سینا ترجمه
رفرنسدهی به کتابها اعتبار علمی کار را افزایش میدهد، از سرقت علمی جلوگیری میکند و به خوانندگان امکان بررسی منابع اصلی را میدهد.
نام نویسنده، سال انتشار، عنوان کتاب (بهصورت ایتالیک یا زیرخطدار)، و نام ناشر باید ذکر شود.
عنوان کتاب باید بهصورت ایتالیک یا زیرخطدار نوشته شود و با حروف بزرگ برای کلمات کلیدی.