سینا ترجمه
روش کار بخشی از مقاله است که معمولاً بیشترین توجه به آن صورت می‌گیرد.در این مقاله به توضیح نوشتن بخش مواد و روش ها در پایان نامه می پردازیم.
روش نوشتن متد باید به گونه ای باشد تا دیگران بتوانند از آن استفاده کنند و در صورت نیاز آن را تکرار کنند. لازم است که این بخش به وضوح بیان شود و نهایت دقت در نگارش آن به کار گرفته شود تا داوران و خوانندگان به اهمیت و اعتبار یافته ها و نتیجه گیری آن پی ببرند.
این بخش معمولا به زبان گذشته و فعل مجهول نوشته می شود. در این قسمت بایستی توصیف جامع و کاملی از چگونگی انجام کار ارائه شود. از جمله بیماران یا موردها، تعداد نمونه ها، روش نمونه گیری، طرح معامله، معیارهای ورود و خروج از مطالعه بیماران یا به طور کلی نمونه ها، نوع درمان یا مداخله، ابزارهای اندازه گیری، شیوه جمع آوری داده ها، متغیرهای مورد اندازی گیری و …
در این بخش بایستی نحوه ورود افراد یا نمونه ها در مطالعه و اصول اخلاقی طرح توضیح داده شود. همچنین روش های آماری استفاده شده برای تحلیل داده ها، شیوه محاسبه متغیرها و نرم افزارهای آماری استفاده شده نیز ذکر شوند. اگر روش های استفاده شده اقتباس از مقالات منتشر شده باشند، ضمن ذکر منابع، خلاصه ای از آن نیاز است بیان شود.
موادها شامل مشخصات فنی، کمیت های دقیق و منبع یا روش آماده سازی می باشد. گاهی اوقات حتی فهرست کردن خواص شیمیایی و فیزیکی واکنشگرهای مورد استفاده ضروری است. به طور کلی، از کاربرد اسامی تجارب اجتناب کنید: استفاده از اسامی عمومی یا شیمیایی معمولا ترجیح داده می شود. این رویکرد از تبلیغ ذاتی در اسامی تجاری اجتناب می کند. علاوه بر این، اسم غیر اختصاصی احتمالا ًدر سرتاسر جهان شناخته شده است، در حالی که ممکن است اسم اختصاصی تنها در کشور مبدا شناخته شده باشد.
اما اگر تفاوت های مشخصی در میان محصولات اختصاصی وجود داشته باشد و اگر این تفاوت ها بسیار مهم و حیاتی باشند (همانند بعضی از محیط ها یا واسطه های میکروبیولوژی)، باید از نام تجاری بعلاوه ی نام سازنده استفاده کنید. هنگامی که اسامی تجاری که معمولا تحت علایم تجاری ثبت می شوند، استفاده می گردند، حرف اول نام آنها باید با حروف بزرگ نوشته یا چاپ شود برای مثال، (Teflon) تا از اسامی عمومی متمتیز شوند. معمولا توصیف عمومی باید بلافاصله پس از علامت تجاری بیاید، برای مثال، می توان به دستمال های کاغذی کلینکس اشاره کرد.
حیوانات، گیاهان و میکروارگانیسم های آزمایشگاهی باید به طور صحیح شناسایی شوند؛ این کار معمولا بر حسب مشخصاتی همچون جنس و گونه صورت می گیرد. منابع نیز باید فهرست بندی شوند و خصوصیات خاص (سن، جنسیت، وضعیت ژنتیکی و فیزیولوژیکی) شرح داده شوند. اگر آزمودنی های انسانی استفاده شده اند، معیارهایی برای انتخاب باید شرح داده شده و عبارت «رضایت آگاهانه» در مقاله گنجاده شود. همچنین در صورت استفاده از آزمودانی های انسانی یا حیوانی، باید موافقت و تصویب توسط کمیته مقتضی اشاره شود.
به دلیل اینکه ارزش مقاله شما (و حسن شهرت شما) می تواند در صورت تکرار ناپذیر بودن نتایج مقاله، آسیب ببیند، باید موارد تحقیق را با دقت زیادی توصیف کنید. مطمئن شوید که «دستورالعمل ها برای مولفین» ژورنالی که قصد ارسال مقاله خود را دارید، بررسی و رعایت کرده اید، زیرا غالباً موارد خاص و مهم در آنجا با جزئیات دقیق شرح داده می شوند.
ترتیب ارائه معمول برای روش ها، ترتیب زمانی است. اما مشخصاً روش های مرتبط باید با همدیگر شرح داده شوند و ترتیب زمانی همیشه نمی تواند رعایت شود. برای مثال، اگر آزمایش خاصی تا اواخر تحقیق انجام نداشته است، روش آزمایش باید به همراه سایر روشهای آزمایش شرح داده شود، نه این که در بخش «مواد و روش ها» بدان اشاره شود.
۱- روش تحقیق: اشاره به روش تحقیق مورد استفاده از بین روشهای مختلف مانند روش تاریخی، توصیفی، پیمایشی یا زمینه یابی، تحلیل محتوا، میدانی، مورد پژوهی، همبستگی، آزمایش میدانی، آزمایشی یا تحقیق علّی و روش علّی – مقایسه ای.
۲- جامعه آماری: ارائه توضیحاتی درباره جامعه آماری به تفکیک مشخصاتی مانند سن، جنس و …
۳- نمونه و روش نمونه گیری: آوردن حجم نمونه همراه با مشخصات دموگرافیک یا جمعیت شناختی، روش نمونه گیری مورد استفاده و افت احتمالی نمونه‌ها. در این بخش می‌توان از نمودارهایی استفاده کرد که میزان افت آزمودنی‌ها در هر مرحله از پژوهش را نشان می‌دهد. قابل ذکر است که در پژوهش‌های آزمایشی مربوط به حوزه علوم پزشکی باید از فرمت کونسورت استفاده نمایید). البته این فرمت در سایر رشته‌ها نیز قابل استفاده است.
۴- ابزارهای جمع آوری داده ها: اشاره به ابزارها همراه با مشخصات آنها از جمله روایی و پایایی، زمانی که از ابزارهای استاندارد استفاده می شود. همچنین توضیح فرایند ساخت ابزار و مشخصات آن زمانی که ابزار جدید ساخته می‌شود.
۵- شیوه‌های جمع آوری داده‌ها: اشاره به مراحل متوالی طی شده در راستای جمع آوری اطلاعات و چگونگی انجام کار توسط پژوهشگر.
۶- روشهای تجزیه و تحلیل داده‌ها: اشاره به عنوان آزمون یا آزمون‌های آماری مورد استفاده برای تجزیه و تحلیل داده‌ها.
۱- بخش روش خود شامل سه قسمت نسبتاً مجزا است، كه به ترتيب عبارتند از: الف) شركت كنندگان و طرح پژوهش؛ ب) ابزار يا تكاليف؛ ج) شيوه گردآوري داده‌ها (براي طرح‌هاي غير آزمايشي) يا مراحل اجراي آزمايش يا مداخله (براي طرح‌هاي آزمايشي). بنابراين بخش روش سه سر عنوان دارد.
۲- در بخش شركت كنندگان و طرح پژوهش هيچ‌گونه نتيجه‌اي را بيان نكنيد.
۳- ابتدا مشخصات شركت كنندگان را ذكر كنيد. چه كساني، چه تعدادي و با چه ويژگي‌هايي انتخاب شده‌اند.
۴- نحوه انتخاب شركت كنندگان و داوطلب بودن يا نبودن آنها ذكر شود.
۵- تا حد ممكن ويژگي‌هاي جمعيت شناختي شركت‌كنندگان بيان شود. براي مثال، تعداد دختر و پسر شركت كننده، ميانگين يا دامنه سني آنها، سطح تحصيلات و طبقه اقتصادي – اجتماعي آنها.
۶- تمام كنترل‌هايي كه براي جلوگيري از اريب انتخاب افراد صورت گرفته بايد ذكر شود.
۷- اگر پژوهش از نوع آزمايشي است، نحوه دستكاري متغير (هاي) مستقل و شيوه كنترل متغيرهاي مزاحم براي شكل گيري گروه‌ها و اگر غير آزمايشي است نحوه طبقه بندي صورت گرفته يا انتخاب گروه‌هاي از قبل شكل گرفته دقيقاً تشريح شود. براي طرح‌هاي پيمايشي و همبستگي ذكر نوع مطالعه در ابتدا يا انتهاي توصيف مشخصات شركت كنندگان كفايت مي‌كند.
۸- ابزار استفاده شده در پژوهش مي‌توانند شامل پرسشنامه، مشاهده، مصاحبه، مقياس‌هاي درجه‌بندي و آزمون‌ها باشند. در گزارش ابزار استفاده شده ابتدا اين ابزار توصيف شوند، سپس شيوه نمره‌گذاري آنها ذكر شود و در پايان ويژگي‌هاي روانسنجي (نظيراعتبار و روايي) آنها مورد اشاره قرار گيرد.
9- در قسمت مراحل اجراي آزمايش يا شيوه گردآوري داده‌ها بايد هر عملي را كه قبلاً توصيف نشده و پژوهشگر (ان) ديگر براي تكرار مطالعه به دانستن آن نياز دارند توصيف شود. ترتيب خاص گام‌هاي برداشته شده براي مطالعه، نحوه آموزش پرسشگران (يا آزمونگران يا آزمايشگران) زمان‌بندي پژوهش، دستورالعمل داده شده به شركت كنندگان و اطلاعات اوليه داده شده به آنها درباره هدف پژوهش و يا نحوه اجراي مطالعه (اجرا فردي بوده يا گروهي، طول مدت زمان اجرا، مكان اجرا و مواردي از اين قبيل) نكاتي است كه در اين قسمت بيان مي‌شود.
بخش مواد و روش ها غالبا دارای عناوین فرعی است. برای درک اینکه آیا عناوین فرعی یا زیر عنوان ها به واقع مناسب و مفید هستند، می توانید به مقالات مشابه در زورنال مربوط خود توجه کنید. اگر عناوین فرعی متناسب و مطابق با «نتایج» را مورد استفاغده قرار دهید ، نوشتن هر دو بخش آسان تر خواهد شد اگر به دنبال رعایت سازگاری داخلی باشید، خواننده نیز قادر خواهد بود که سریعا ً به رابطه ی یک متدلوژی خاص با نتایج مرتبط پی ببرد.
روش ها، مشابه با دستورات کتاب آشپزی هستند. اگر ترکیبی برای واکنش حرارت داده شده باشد، درجه حرارت را ذکر کنید. پرسش هایی نظیر «چگونه» و «چقدر» باید به دقت توسط محقق جواب داده شوند و پاسخ آنها نباید به عهده داوران یا خواننده گذاشته شود.
تحلیل های آماری غالبا ضروری هستند اما شما باید داده ها و نه آمار را، تشریح و بررسی کنید. معمولا توصیف طولانی روش های آماری نشان می دهد که نویسنده به تازگی این اطلاعات را کسب کرده و اعتقاد دارد که خوانندگان به روشنگری و ارشاد مشابه نیاز دارند. روش های آماری معمولی باید بدون توضیح و تفسیر استفاده شوند؛ روش های پیشرفته یا غیر معمول می تواند مستلزم استناد به سابقه تحقیق باشند. همچنین در مورد ترکیب نحوی (گرامر) خود دقت کافی به عمل آورید.
در توصیف روش های تحقیقات و بررسی ها، شما باید جزئیات کافی را برای خوانندگان فراهم کنید به طوری که همکار محقق واجد شرایط بتواند آزمایش ها را تکرار کند. اگر روش شما جدید است (منتشر نشده است)، شما باید تمام جزئیات لازم را ارائه کنید. اما اگر روش قبلا در ژورنالی منتشر شده است، باید به سابقه تحقیق ارجاع داده شود، برای یک روش به خوبی شناخته شده برای خوانندگان، تنها ارجاع به سابقه تحقیق لازم است. برای روشی که ممکن است خواننده با آن آشنا نباشد، کمی توضیح می تواند مفید باشد. اگر چندین روش آلترناتیو به طور مشترک استفاده شده اند، شناساندن روش خود به طور مختصر و همچنین ذکر مرجع و استناد می تواند مفید باشد.
هنگامی که تعداد زیادی سویه های میکروبی در یک مطالعه استفاده شده باشند، جداول سویه را که منبع و خواص باکتری ها و غیره را شناسایی می کنند، آماده کنید. خواص شماری از ترکیبات شمیایی نیز می توانند به شکل جدول ارائه شوند که این امر هم به نفع خواننده و هم مولف است. جداول می توانند برای سایر انواع اطلاعات نیز استفاده شوند.
یک روش که تنها در یکی از آزمایش های گزارش شده در مقاله مورد استفاده قرار گرفته است معمولا باید در بخش «نتایج» شرح داده شود و اگر تنها به توضیحی مختصر نیاز باشد، می تواند در زیرنویس جدول یا شرح تصویر، البته در صورتی که ژورنال مربوط اجازه دهد، ارائه شود.
شکل ها همچنین می توانند به ارائه روش ها کمک کنند. به عنوان مثلا فلوچارت های پروتکل های آزمایش و نمودار های دستگاه های آزمایش را می توان نام برد.
اشتباه متداول، ترکیب کردن و ارائه بعضی نتایج در بخش نتایج در بخش «مواد و روش ها» می باشد. در مورد بخش «مواد و روش ها» تنها یک قاعده کلی وجود دارد: اطلاعات کافی باید داده شوند به طوری که آزمایش ها بتوانند توسط محقق همکار تکرار شوند.
یک آزمون خوب (و راه خوبی) برای مانع شدن از رد مقاله شما، دادن یک نسخه از مقاله به پایان رسیده شما قبل از ارسال به ژورنال، به یکی از همکاران و درخواست از وی برای بررسی متدلوژی مقاله است. این احتمال کاملا وجود دارد که همکار شما در خواندن بخش «مواد و روش ها» مقاله شما به اشتباه مهمی پی ببرد که شما به دلیل اشتغال فراوان به آن را شناسایی نکرده اید. برای مثال ممکن است که شما دستگاه تقطیر، روش و محصولات خود را با دقت زیادی شرح داده اما به طور ناخواسته تعریف ماده آغازین یا بیان دمای تقطیر را فراموش کرده باشید.
اشتباهات در گرامر و نقطه گذاری همیشه جدی نیستند، معنی مفاهیم کلی همان طور که در بخش های «مقدمه» و «بحث» بیان می شوند، غالبا حتی با وجود بعضی اشتباهات زبان شناختی قابل درک هستند. اما در بخش «مواد و روش ها»، تعریف و کاربرد اصطلاحات دقیق و خاص و رعایت دقیق نکات گرامری انگلیسی، یک ضرورت به شمار می رود. حتی نگذاشتن یک ویرگول می تواند تاثیر فاجعه آوری داشته باشد.
به دلیل اینکه بخش «مواد و روش ها» معمولا اطلاعات کوتاه و گسسته ای ارائه می کند، گاهی اوقات نگارش به صورت تلسکوپی و درهم فشرده می شود و ممکن است جزئیات ضروری برای درک و معنی غالبا از قلم بیفتند. متداول ترین اشتباه، بیان عمل بدون بیان عامل آن عمل در هنگامی که ضرورت دارد، می باشد. همیشه باید مراقب خطای املایی نیز باشید، چه در مقاله ارسالی و چه در نمونه های چاپی.
