راهنمای نگارش و چاپ مقاله علمی پژوهشی

مقاله علمی در واقع گزارشی از تحقیقات و دستاورد های یک یا چند فرد است. انوع مقالات علمی وجود دارد که نگارش و ساختار هر کدام با هم متفاوت هستند. بیشتر این مقالات ادامه دهنده دانش پیشین و تکمیل کننده آنها هستند. 
مقالات علمی بر اساس ساختار خود، به سه دسته تقسیم می شوند:

1. مقالات علمی پژوهشی : این گروه از مقالات نتایج حاصل از یک پژوهش جدید را رائه می دهند که تحت عنوان orginal article نامیده می شوند. بیشتر مجلات چاپ شده در دنیا، از این نوع هستند.
2. مقالات علمی ترویجی : این دسته از مقالات، به تجزیه و تحلیل مطالعات پیشین در خصوص یک موضوع خاص می پردازند. این مقالات تحت عنوان مقالات مروری نامیده می شوند و بیشتر جنبه آموزشی دارند. زیرا هیچ نتیجه جدیدی را ارائه نمی دهند. این نوع مقالات معمولا توسط محققینی نوشته می شوند که تجربه زیادی در نوشتن مقاله داشته اند. زیرا نوشتن مقاله مروری بسیار سخت تر از مقاله پژوهشی می باشد.
3. علمی تخصصی : این نوع مقالات بیشتر در خصوص یک موضوع تخصصی که اغلب در زمینه یافته های پزشکی می باشد، نوشته می شود.

با توجه به اهمیتی که مقالات علمی پژوهشی دارند و بیشترین تعداد مقالات چاپ شده، از این نوع هستند،  در این بخش نحوه نگارش مقاله علمی پژوهشی، نحوه جمع آوری داده، تحلیل و ارائه نتیجه داده ها توضیح داده می شود

• مقالات نوشته شده قبل از ارسال به مجله بایستی بر اساس دستورالعمل مجله فرمت بندی شوند. ( اگر تعداد کلمات مقاله ای بیش از تعرفه مجله باشد، بایستی توسط نویسنده بررسی وحجم آن کاسته شود.)
• برای ارسال مقاله به مجله، بایستی یک حساب کاربری در سایت مجله ایجاد شود تا اجازه سابمیت مقاله در مجله داده شود.
• اطلاعات خواسته شده در صفحه سابمیت مقاله تکمیل شده و مقاله سابمیت می گردد.
•  مقالات ارسال شده در شورای مجله مورد بررسی اولیه قرار می گیرد و نتایج آن حداکثر تا یک ماه اعلام می گردد.
• اگر مقاله در مرحله اول از سوی سردبیر مقاله، پذیرفته نشود، در صفحه سابمیت ریجکت میخورد. اما اگر نیاز به برخی اصلاحات باشه، در همان صفحه با عبارت back to aouthor به نویسنده برگردانده می شود تا اصلاحات را انجام داده و دوباره سابمیت نماید.
• مقالاتی که از سوی سردبیر تایید شده باشد در این مرحله وارد بخش داوری می‌شوند.
• اگر مقالات دارای ایرادات چشمگیر باشد و یا از لحاظ نگارشی و گرامری ایرادات زیادی داشته باشد از سوی داور رد می شود.
• با تایید مقاله از سوی داور ان، مقاله برای تأیید نهایی به هیاًت تحریریه ارسال می شود.
• مقالات آماده چاپ بـرای تأیید نـهایی به نویسنده ارجـاع داده می ‌شوند، زیرا مسئولیت صحت مطالب مقاله به عهده نویسنده می باشد.

 تکمیل و امضاء ‌فرم تعهد نامه بوسیله همه نویسندگان در هنگام ارسال مقاله ضروری می باشد و از بررسی و چاپ مقالاتی که فرم تعهد نامه ندارند، خودداری می‌ شود.
 پذیرش مقاله فقط به صورت الکترونیک صورت میگیرد، از ارسـال پستی یا حضوری مـقاله خودداری نمایید.
توجه داشته باشید که  مقالات نباید هم زمان برای سایر مجلات ارسال شوند یا در مجلات دیگر به چاپ رسیده باشند.

 اجزای مقاله ی علمی- پژوهشی:

• عنوان
• چكيده‌
• متن اصلی
• تشکر و قدردانی
• فهرست منابع 

اجزای صفحه عنوان مقاله 

عنوان مقاله:

• نام، نام خانوادگي مؤلفان، رتبه علمي( مربی، استادیار، دانشیار، استاد ،کارشناس ارشد، کارشناس...)، نام رشته، وابستگی سازمانی شامل ذکر نام مرکز تحقیقات یا گروه و دانشکده و دانشگاه و شهر و کشور همه مؤلفان.
• آدرس پستي و آدرس الكترونيكي و شماره‌ی تلفن ثابت يا همراه فردي كه مقصد مكاتبات مجله و ديگران (خوانندگان مجله) خواهد بود (نویسنده مسئول).
• نام مركز يا سازمان تأمين كننده‌ی بودجه‌ی طرح پژوهشي كه اين مقاله نتيجه‌ي آن است و شماره طرح پژوهشی (لازم به ذکر است اگر از هیچ سازمانی کمک مالی صورت نگرفته، قید گردد.)
• running title (عنوان كوتاهي براي استفاده در سر صفحه‌هاي مقاله چاپ شده، که حداكثر 20 حرف داشته باشد).

اجزای چکیده ی  مقاله :

• مقدمه: حداقل 2 جمله و حداكثر 3 جمله (زمان فعل جمله اول و دوم، حال و جمله آخر يا هدف، گذشته باشد.)
• روش کار: حداقل 4 جمله
•  نتایج: 2 تا حداكثر 3 جمله (زمان افعال گذشته)
• بحث و نتیجه گیری: بین 1-2 جمله (با زمان افعال آينده یا حال)
•  واژه‌هاي كليدي : بين 3 الي 8 واژه (انتخاب واژه‌های كليدي از اصطلاحنامه‌ی پزشكي فارسي  (MeSH)، اصطلاحنامه نما و دانشنامه كتابداري و اطلاع رساني، اصطلاحنامه ها و فرهنگ های تخصصی.)

اجزای چكيده‌ی انگليسي مقاله علمی- پژوهشی (200 تا 250 كلمه‌) شامل:

• Title
• Introduction
• Methods
• Results
• Conclusion
• Key words

اجزای متن اصلی مقاله علمی- پژوهشی:

  مقدمه
حداکثر در 1/5 صفحه A4 
شرحی از  بیان مساله،
شرحی از اهميت موضوع و ضرورت انجام پژوهش (اگر پژوهش شما براي اولين بار است كه انجام شده ذكر نفرمایید زیرا اين مطلب حاكي از اهميت كار شما نيست).
شرحی از نتایج پژوهش های گذشته مرتبط با پژوهش فعلی و مقاله جاری(با ذکر رفرنس)،
تعریف واژه و یا اصطلاح جدید و مبهم برای خوانندگان (با ذکر رفرنس)،
هدف كلي پژوهش (پرهیز از آوردن افعالی همچون بررسی و مطالعه در هدف).

  روش بررسي

نوع پژوهش، نوع مطالعه،
جامعه، مكان و زمان مطالعه،
حجم نمونه، روش نمونه گيري،
ابزار جمع آوري داده ها، روايي و پايايي ابزار جمع آوري داده ها (مثلا: پایایی پرسشنامه با روشTest-retest بررسی و با  Alpha Cronbach  80 درصد تایید شد)، روش جمع آوري داده ها،
 نوع تحليل يافته ها (مثلا در تحليل توصيفي اشاره به توزيع درصد فراواني، ميانگين، انحراف معيار و اگر تحليل استنباطي است اشاره به آزمون هاي مختلف استفاده شده ضروري است) و ابزار يا نرم افزار تحليل يافته ها و شماره ویرایش ( مثلا SPSS15).

  يافته‌ها

مي تواند به صورت متن و تصاوير(جدول، نمودار، فلوچارت، انيميشن، عكس و...) ارايه شود.
بدون تفسير و توجيه آورده شود.
در صورت استفاده از تصاوير توضيح مختصر در متن در ارتباط با يافته هاي مهم و برجسته ضروری است.
هرگز يافته هایی که بصورت جدول آمده است مجدداً در متن بصورت كامل نياوريد.

   بحث و نتیجه گیری

مقايسه نتايج حاصل از يافته هاي مهم تحقیق با نتايج سایر پژوهش هاي مشابه داخلي و خارجي (با ذکر رفرنس)
 تفسير بر علل شباهت ها و تفاوت ها
محدوديت هاي كاربرد نتايج در سطح جامعه
 آثار، اهميت و كاربرد پژوهش در جامعه همراه با بسط راهكار در جامعه (نصف صفحه يا يك پاراگراف).
هر مقاله بايد بايد با خلاصه و نتيجه گيري دقيق و صحيحي از گامها و دستاوردهاي پژوهش همراه باشد. بعضي مواقع خلاصه را همراه با بيان محدوديت ها و پيشنهادهائي براي محققين ديگر همراه مي کنند.

   پیشنهادها
پيشنهاد و ارايه راه حل ها با توجه به يافته ها براي حل مسايل گفته شده در مقدمه

تشکر و قدردانی:

سپاسگزاري از كليه‌ي افرادي كه در انجام پژوهش محقق را ياري داده اند ولي اسم آنان در فهرست نويسندگان مقاله به عنوان همكار نمي باشد (به شکل ذکر نام و نام خانوادگی، تخصص، پست و محل کار فعلی و نوع همکاری)
سپاسگزاری از سازمان یا سازمان های حمایت کننده ی پژوهش

منابع:

در نهايت بايد منابع و مآخذ مورد استفاده را به ترتيب براساس منابع فارسي و لاتين مرتب کنيد. هر مجله يا کنفرانس استاندارهاي خود را درنحوه درج منابع دارد. يک روش استانداررد براي درج منبع روش APA است. اين واژه مخفف عبارت American Psychological Association است که توسط انجمن روانشناسي آمريکا ارائه شد. براساس اين روش براي ارجاع يک بخش از متن به منبع آن از ( نام نويسنده، سال : شماره صفحه ) استفاده مي شود براي نمونه (حبيبي، 1389 : 56). سپس در صفحه فهرست منابع و مآخذ به روش زير عمل مي شود:

- اگر کتاب باشد: نام خانوادگي، نام (سال)، نام کتاب، محل نشر: ناشر

- اگر مقاله باشد: نام خانوادگي، نام (سال)، نام مقاله، نام نشريه، شماره نشريه، شماره صفحات

نکته: استنادهای جديد و به انگلیسی و كل منابع در مقالات پژوهشی حداقل از 10 مورد كم‌تر نباشد. (با توجه به ایندکس مقالات در نشريات فارسی در پايگاه های بین المللی اطلاعاتی، نوشتن تمام منابع به «زبان انگليسي» ضروری است.)

موارد استفاده از جدول:

وقتي تعداد داده ها زياد است و اختلاف آنها خيلي محسوس نيست.

مقايسه ي بين دو متغير با استفاده از جداول متقاطع

اجزا جدول:

عنوان جدول: در بالاي جدول

پانوشتها: نوشته هاي زير جدول در توضيح علايم و عبارات اختصاري جدول 

موارد استفاده از نمودار:

وقتي تعداد داده ها زياد نباشد و اختلاف آنها خيلي محسوس باشد.

اكثراً يكي از دو متغير، متغير زمان( در محور X ) است.

اجزا نمودار:

عنوان: در زير نمودار.

راهنماي نمودار: به توضيح علايم و رنگ هاي موجود در متن نمودار اشاره دارد. ترجيحاً در مقالات فارسي در سمت راست نمودار آورده مي شود.

تذکر: باید به ازای هر 1000 کلمه، حداکثر یک تصویر (جدول، نمودار، فلوچارت و یا عکس) آورده شود.

ضمائم در صورت لزوم:

شامل ابزار جمع آوری داده ها (مانند: پرسشنامه، چك ليست)
در صورت لزوم کارهاي آماري، پرسشنامه يا ساير توضيحات را مي توانيد در قالب پيوست ها به مقاله خود اضافه کنيد. اين کار ارزش علمي مقاله را بيشتر مي کند.