آیین نامه به مقرراتی می گویند که مقامات صلاحیتدار آن را وضع نمایند و در معرض اجرا قرار دهند.
تفاوت اصلی قانون و آیین نامه در مراجع تصویبکننده آن می باشد؛ به گونه ای که قانون از مجالس تصویب میگردد، اما آییننامه توسط سازمان دولتی تصویب می شود.میگردد، لازم به ذکر است که آییننام ههای مغایر با قانون با دیوان عدالت اداری می باشد.
به استناد تبصره 2 بند 3ـ2 از مادّه 3 و تبصره مادّه 4 آییننامه «شناسایی و پشتیبانی از اعضای هیئتعلمی برگزیده دانشگاهی» مصوّب هیئتامنای بنیاد، این شیوهنامه به منظور تدوین فرایند شناسایی و چگونگی پشتیبانی از استادان سرآمد دانشگاهی تدوین و تصویب میشود:
برای رعایت اختصار، تعاریف زیر در این شیوهنامه رعایت میشود:
الف. بنیاد: منظور بنیاد ملّی نخبگان است.
ب. مؤسسۀ علمی: منظور هریک از دانشگاهها، مراکز آموزش عالی، پژوهشی و فنّاورانۀکشوراستکه مطابق ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری؛ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی؛ یا شورای عالی انقلاب فرهنگی به فعالیت مشغول هستند.
ج. نهاد تخصصی ـ حرفهای: منظور هر یک از نهادهای حرفهای در موضوعی تخصصی از قبیل انجمنهای علمی و فرهنگستانهای تخصصی است.
د.آییننامه: منظور آییننامه شناسایی و پشتیبانی از اعضای هیئتعلمی برگزیده دانشگاهی مصوّب هیئتامنای بنیاد در تاریخ 29/7/1394 است.
هـ . معاونت برنامهریزی: منظور معاونت برنامهریزی و نظارت بنیاد است.
و. استاد سرآمد: منظور هر یک از برگزیدگان آییننامه مطابق مادّه 2 این شیوهنامه استکه در دو سطح ملّی و منطقهای و در یکی از ساحتهای «آموزش»، «پژوهش»، «فنّاوری و نوآوری» و «فرهنگ و خدمت» درگروههای علمی انتخاب میشود.
ز.گروه علمی: منظور هر یک ازگروههای علمی هفتگانه شامل: «علوم انسانی و اجتماعی»، «علوم پایه»، «علوم پزشکی»، «علومکشاورزی و دامپروری»، «علوم مهندسی»، «هنر و معماری» و «میانرشتهای» است.
ح.کرسی: منظور هر یک از جایزههای اعطایی بنیاد به برگزیدگان مطابق مادّه 4 آییننامه استکه براساس مادّۀ 5 این شیوهنامه تعریف میشود.
ط. منطقه: منظور یک یا چند استانکشور به تشخیص بنیاد است.
استادان سرآمد از میان اعضای هیئتعلمی شاغل در مؤسسههای علمی،که متخلق به اخلاق اسلامی و مشهور به سجایای معلمی باشند، بر اساس مجموع فعالیتهای نخبگانیِ آنان در یکی از چهار ساحت زیر شناسایی میشوند:
الف. استاد سرآمد آموزش: برحسبکسب بیشترین امتیاز از جدول 1 در میان متقاضیان در دوره زمانیِ بررسی، شناسایی میشود. دریافت دستکم 200 امتیاز از این جدول برای سرآمدان آموزش ضروری است.
ب. استاد سرآمد پژوهش: برحسبکسب بیشترین امتیاز از جدول 2 در میان متقاضیان در دوره زمانیِ بررسی، شناسایی میشود. دریافت دستکم 200 امتیاز از این جدول برای سرآمدان پژوهش ضروری است.
ج. استاد سرآمد فنّاوری و نوآوری: برحسب کسب بیشترین امتیاز از جدول 3 در میان متقاضیان در دوره زمانیِ بررسی، شناسایی میشود. دریافت دستکم 200 امتیاز از این جدول برای سرآمدان فنّاوری و نوآوری ضروری است.
د. استاد سرآمد فرهنگ و خدمت: بر حسب کسب بیشترین امتیاز از جدول 4 در میان متقاضیان در دوره زمانیِ بررسی، شناسایی میشود. دریافت دستکم 200 امتیاز از این جدول برای سرآمدان فرهنگ و خدمت ضروری است.
تبصره 1: برای انتخاب استادان سرآمد در هر ساحت، فعالیتهای هفت سال اخیر استاد مورد ارزیابی قرار میگیرد.
تبصره 2: استادان سرآمد منتخب منطقهای و ملّی حداقل پس ازهفت سال از آخرین برگزیدگی در هر ساحت، مجازند دوباره در فرایند ارزیابی شرکت کنند.
تبصره 3: هر یک از اعضای هیئتعلمی در هر دوره بررسی صرفاً مجاز است در یک ساحت به عنوان استاد سرآمد برگزیده شود.
به منظور دریافت تقاضاها و تطبیق شرایط متقاضیان با مقررات، نهادهای زیر در سطوح ملّی و منطقهای تشکیل میشود:
3ـ1. شورای شناسایی سرآمدان دانشگاهی
برای شناسایی نهایی استادان سرآمد، «شورای شناسایی سرآمدان دانشگاهی» در بنیاد ملّی و با ترکیب زیر تشکیل میشود:
الف. معاون برنامهریزی (رئیس شورا)
ب. معاون فرهنگی نخبگان بنیاد
ج. تا دو تن از اعضای هیئتعلمیِ برجستهکشور به ازای هر یک ازگروههای علمی
د. یکی از مدیران حوزه معاونت برنامهریزی (به انتخاب معاون برنامهریزی به عنوان دبیر شورا)
هـ . یکی از مدیران حوزه معاونت فرهنگی بنیاد (به انتخاب معاون فرهنگی نخبگان)
تبصره 1: اعضای بند «ج» با پیشنهاد معاون برنامهریزی بنیاد و با تأیید و حکم رئیس بنیاد به مدت دو سال منصوب میشوند و انتخاب و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 2: دبیرخانه شورا در معاونت برنامهریزی تشکیل میشود و وظیفه دریافت و پردازش درخواستها، تنظیم و ارسال دعوتنامهها، ثبت صورتجلسهها و ابلاغ و پیگیری مصوّبههای شورا را بر عهده دارد.
3ـ2.کمیسیونهای تخصصی
برای بررسی تخصصی پروندۀ متقاضیان، «کمیسیون تخصصی شناسایی سرآمدان» متناسب با گروههای علمی و با ترکیب زیر در بنیاد ملّی تشکیل میشود:
الف. دبیر شورای شناسایی (رئیسکارگروه)
ب. یکی از مدیران معاونت فرهنگی نخبگان بنیاد (با انتخاب معاون ذیربط)
ج. تا سه تن از اعضای هیئتعلمی برجسته به ازای هریک ازگروههای علمی (بنا به موضوعکارگروه)
تبصره 3: اعضایکمیسیون با حکم رئیس شورای شناسایی برای مدت دو سال منصوب میشوند و انتخاب و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 4: اعضای بند «ج» بر اساس گروههای علمیِ هفتگانه انتخاب میشوند و در هر جلسه به تناسبِ پروندههای مورد بررسی، اعضای مرتبط در جلسه شرکت میکنند.
تبصره5: دبیرخانه کمیسیون در دفتر رئیس کمیسیون تشکیل میشود و وظیفه دریافت درخواستها، ارزیابی اولیه آنها، تطبیق مدارک با مقررات و ارائه نتایج به شورای شناسایی را بر عهده دارد.
3ـ3.کارگروههای منطقهای شناسایی سرآمدان
برای بررسی اولیه پرونده متقاضیان در استانهای کشور، «کارگروه منطقهای شناسایی سرآمدان» در سطح هر یک از پهنههای جغرافیایی بنیاد ملّی با ترکیب زیر تشکیل میشود:
الف. رئیسان بنیادهای نخبگان استانی در آن پهنه
ب. هفت تن از اعضای هیئتعلمی برجسته پهنه
تبصره 6: یکی از رئیسان بنیادهای نخبگان استانی در هر پهنه با پیشنهاد معاون برنامهریزی و تأیید و حکم رئیس بنیاد ملّی به عنوان رئیسکارگروه برگزیده میشود.
تبصره 7: اعضای بند «ب» با رعایت تخصص در هر گروهِ علمی به پیشنهاد رئیس کارگروه و با تأیید و حکم معاون برنامهریزی برای مدت دو سال منصوب میشوند و انتخاب و انتصاب مجدد آنان بلامانع است.
تبصره 8: دبیرخانه کارگروه در دفتر رئیس کارگروه تشکیل میشود و وظیفه دریافت و پردازش اولیه تقاضاها، تنظیم و ارسال دعوتنامهها، ثبت صورتجلسهها و پیگیری مصوبههای کارگروه را بر عهده دارد.
الف. پس از انتشار فراخوان، متقاضیان، پیشینه مربوط به فعالیتهای نخبگانیِ خود را در سامانۀ اطلاعاتی بنیاد ملّی وارد میکنند.
ب. کارگروه منطقهای، استادان برتر پهنه خود را در هرگروه علمی و هر ساحت، از میان واجدان شرایط مادّه 2 و حائز بیشترین امتیاز از شاخصهای مرتبط در جدولهای 1 تا 4، انتخاب و به شورای شناسایی پیشنهاد میکند.
ج. شورای شناسایی از طریق کمیسیونهای تخصصی، پروندۀ متقاضیان را بررسی و سرآمدان ملّی و منطقهای در هر گروه علمی و هر ساحت را از میان واجدان شرایطیکه دارای بالاترین امتیاز از شاخصهای مرتبط در جدولهای 1 تا 4 هستند، انتخاب و به رئیس بنیاد معرفی میکند.
د. رئیس بنیاد بر اساس ظرفیت اعلام شده، استادان سرآمد منطقهای و ملّی را در هر یک از ساحتها تعیین میکند.
هـ . برگزیدگان طیّ مراسمی معرفی و از تسهیلاتکرسیهای بنیاد بهرهمند میشوند.
تبصره 1: متقاضیان از طریق معرفی نهادهای تخصصی ـ حرفهای یا به صورت فردی میتوانند در این فرایند وارد شوند.
تبصره 2: بنیاد ملّی مجاز است به طور مستقیم نیز از طریق شورای شناسایی و کمیسیونهای تخصصی، پروندههای استادان سرآمد در سطح ملّی را بررسی کند.
تبصره 3: تعداد استادان سرآمد در هر یک از ساحتها و در سطوح ملّی و منطقهای سالیانه از سوی رئیس بنیاد تعیین میشود.
بنیاد به منظور تکریم برگزیدگان و ایجاد محیطی مناسب برای توسعه فعالیتهای نخبگانی آنان، تسهیلاتی را در قالب «کرسی آموزش»، «کرسی پژوهش»، «کرسی فنّاوری و نوآوری» و «کرسی فرهنگ و خدمت» به شرح جدولهای 5 تا 8 به برگزیدگان هر یک از ساحتهای مرتبط اعطا میکند.
تبصره: اعتبار ریالی هرکرسی با توجه به بودجۀ سالیانۀ بنیاد و بنا به تشخیص رئیس بنیاد تعیین میشود.
شرح مواد مسکوت، تفسیر مفاد، طراحی نظام اجرایی شیوهنامه و نظارت بر اجرای صحیح مفاد آییننامه و شیوهنامه، بر عهده معاونت برنامهریزی است و این معاونت مجاز است در صورت لزوم، مصادیق دیگری از سنجهها، امتیاز و تسهیلات اعطایی را با رعایت مفاد آییننامه، به طور آزمایشی و در مدت اجرای شیوهنامه لحاظکند تا در صورت نهایی شدن، به طور دائمی در شیوهنامه لحاظگردد.
این شیوهنامه مشتمل بر یک مقدمه، هفت مادّه و پانزده تبصره در تاریخ 1/5/1395 به تصویب رئیس بنیاد ملّی نخبگان رسید و تا پایان سال 1396 اجرا و سپس اصلاحات لازم در آن اعمال میشود.