سینا ترجمه
مجلات یکی از روشهای معمول و رایج برای انتشار اطلاعات علمی هستند و در درون خود نیز به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. یکی از معیارهای طبقه‌بندی مجلات به طبقه مجلات اوپن اکسس (Open Access) و کلوز اکسس (Close Access) می‌باشد.
• در مجلات کلوز اکسس خوانندگان حق آبونمان عضویت در ژورنال یا خرید مقاله را می خرند، در حالی که در ژورنال های دسترسی آزاد هزینه ای نمی پردازند.
• در مجلات اوپن اکسس محتوای مقاله به صورت آنلاین و روی وبسایت مجله قابل دسترس است و خوانندگان برای دانلود و استفاده از آن با هیچ مانع پولی یا موانع دیگری روبه رو نیستند. معمولا مولف هزینه های چاپ و انتشار مقاله را می دهد تا خوانندگان بتوانند به صورت آزادانه به محتوای مقاله وی دسترسی پیدا کنند. به عبارت دیگر، همه کاربران این مجلات اجازه دارند مقالات آن وبسایت را به آسانی و کاملا قانونی بخوانند و بارگذاری کنند. همچنین در بسیاری از موارد کاربران می توانند بر حسب نیازشان با دریافت مجوزهای لازم، حق استفاده بیشتر از آن مقالات _ مانند نسخه برداری یا کپی کردن، چاپ و توزیع _ را داشته باشند.
• مجلات کلوز اکسس در جامعه علمی و دانشگاهی از ارزش و اعتبار بیشتری برخوردارند و مشهورترند، چون ایمپکت فاکتور دارند، در حالی که مجلات اوپن اکسس جدیدترند و معمولا ضریب تاثیر ندارند، هر چند این مساله به تنهایی ملاک انتخاب شدن یا نشدن یک مجله نیست و باید به فاکتورهای دیگر هم توجه کرد. لازم به یادآوری است که شاخص ایمپکت فاکتور (Impact Factor) یا ضریب تاثیرگذاری مقدار تاثیری است که یک مقاله بر مقاله های دیگر می گذارد؛ برای مثال، تعداد ارجاع به آن مقاله در یک بازه زمانی مشخص را نشان می دهد. به عبارت دیگر، با مقایسه ضریب تاثیر (IF) مجلات در یک حوزه واحد، ارزش و اعتبار آن ها در آن زمینه مشخص می شود. به طور معمول مجلات ایمپکت دار رتبه علمی بالاتری دارند و چاپ مقاله در آن ها بسیار سخت است، اما مجلات بدون ایمپکت داوری راحت تری دارند و در ردهبندی علمی در رتبه پایین تری نسبت به مجلات ایمپکت دار قرار دارند.
• مجلات اوپن اکسس در مقایسه با مجلات کلوز اکسس هزینه های پایین تری برای چاپ مقالات صرف می-کنند.
• مجلات اوپن اکسس _ به دلیل رایگان بودن دسترسی به آن ها _ بازدیدکننده بیشتری دارند و افراد بیشتری آن ها را مطالعه می کنند. البته لزوما تعداد بیشتر دانلود یا خواننده به معنای ارجاع بیشتر به آن مجله نیست، اما دیده شدن بیشتر مقالات ممکن است به ارتباطات و همکاری های بیشتر پژوهشگران منجر شود.
• فرآیند پذیرش، پاسخگویی به مولف و چاپ مقاله در مجلات کلوز اکسس اغلب طولانی است، مگر در مواردی که با صرف هزینه های بالا بتوان این پروسه را تسریع کرد، اما این فرآیند در مجلات اوپن اکسس مدت زمان کمتری لازم دارد. این مشکل به دلیل پرداخت نکردن هزینه از طرف نویسندگان مقالات است و به همین علت تعداد مقالات ارسالی به مجلات کلوز اکسس بسیار بالاست و هیات داوران این مجلات مجبورند درخواست های بسیاری را بررسی و داروی کنند که این مساله زمان بر است و گاهی ممکن است سال ها طول بکشد تا یک مقاله پذیرفته و چاپ شود.
• مجلات کلوز اکسس از نظر سطح علمی و اعتبار بهتر از مجلات اوپن اکسس معرفی می شوند و اغلب خوش نام ترند و این موضوع بین خوانندگان بسیاری مطرح است که به دلیل اعتبار بالای مجلات کلوز اکسس باید برای دسترسی به آن ها هزینه پرداخت.
شاید شما نیز از مراجعه به پایگاه های علمی مختلف و دیدن تعداد زیادی مقاله که نمی توان به آن ها دسترسی داشت خسته شده باشید. با این حال باید بدانید که مجلات بسیار زیادی در دنیا به صورت اوپن اکسس منتشر می شوند که امکان جستجو و دانلود رایگان مقالات آن ها وجود دارد. یعنی شما می توانید نسخه کامل و فول تکست مقالات آن ها را دانلود کنید.
CORE
وبسایت CORE یک پایگاه گردآوری مقالات ژورنال های اوپن اکسس است. این پایگاه به شما امکان جستجو در میان بیش از ۶۶ میلیون مقاله اوپن اکسس را می دهد. در حدود ۵ میلیون مقاله از بین این مقالات به صورت مستقیم از سایت CORE قابل دانلود است و سایر مقالات نیز دارای لینک دسترسی و دانلود در سایت ناشر مجله هستند. این سایت امکانات جستجوی متنوع و مناسبی را در اختیار پژوهشگران قرار می دهد.
DOAJ یا Directory of Open Access Journals
این پایگاه در سال ۲۰۰۳ راه اندازی شده است و هدف آن افزایش دسترسی به مجلات اوپن اکسس می باشد. مجلات نمایه شده در این پایگاه تقریباً تمامی حوزه های علوم را پوشش می دهد. این پایگاه قابلیت دسترسی به مجلات با کیفیت بالا را فراهم می کند. در این پایگاه بیش از ۲ میلیون مقاله و ۹٫۵۱۹ مجله نمایه شده است.
Science Open
این پایگاه به عنوان یک شبکه پژوهش و نشر فعالیت دارد و دسترسی به بیش از ۴۴ میلیون مقاله اوپن اکسس را فراهم می کند. اگرچه برای دانلود مقالات این پایگاه باید در آن ثبت نام کنید، اما ثبت نام رایگان است. جستجوی پیشرفته این وبسایت بسیار عالی و با جزئیات کامل طراحی شده است. این پایگاه که در برلین قرار دارد در سال ۲۰۱۳ و با هدف ارتباط آسان تر بین جامعه دانشگاهی ایجاد شده است.
PLOS یا Public Library of Science
پایگاه PLOSنقش بزرگی در دنیای مجلات اوپن اکسس بازی می کند. این پایگاه هم اکنون ۷ مجله علمی بسیار مشهور را منتشر می کند. مجله PLOS ONE که توسط انتشارات PLOS منتشر می شود به عنوان اولین و مهم ترین مگا ژورنال دنیا شناخته می شود. در پایگاه PLOS می توانید به صدها هزار مقاله اوپن اکسس به صورت فوری و رایگان دسترسی داشته باشد.
ERIC یا Education Resources Information Center
ERICوابسته به موسسه علوم آموزشی می باشد و همان گونه که از نام آن پیداست قابلیت دسترسی به منابع علمی مرتبط با آموزش و یادگیری را فراهم می کند. تمامی مقالاتی که در این سایت جستجو می شوند به سایت اصلی مجله لینک شده اند. یک نکته مهم این است که برخی از مقالات این وبسایت رایگان و برخی غیر رایگان هستند اما شما می توانید در هنگام جستجو فقط مقالات رایگان را انتخاب کنید که با گزینه Full text available on ERIC مشخص شده اند.
Semantic Scholar
این پایگاه یکی از منحصر به فردترین پایگاه های جستجو و دانلود رایگان مقالات علمی در دنیا است که از هوش مصنوعی برای دسته بندی میلیون های مقاله استفاده می کند. اگرچه برخی از مقالاتی که در این سایت وجود دارد دارای فول تکست ن نیستند اما با انتخاب یک گزینه، می توانید تنها مقالاتی که دارای نسخهpdf هستند را انتخاب کنید. تعداد مقالات فو تکست این پایگاه بسیار زیاد است و می توانید تا حد زیادی به نتایج مورد نظر خود برسید.
با بررسی بخش انواع مجلات موسسه سینا و یا تماس با کارشناسان موسسه, پاسخ سوالهایتان را دریافت نمایید.
