ترجمه به معنای برگرداندن متن یا سخنی از یک زبان به زبان دیگر است، بطوریکه مفهوم اصلی مطلب مورد نظر تغییر نکند و برای خواننده قابل درک باشد.
در حالت کلی ترجمه به معنای « برگرداندن متن یا سخنی از زبان مبدأ به زبان مقصد » میباشد. این تعریف دقیقترین تعریفی از ترجمه است که در فرهنگ OXFORD به آن اشاره شده است.
ترجمه تخصصی یا ترجمه علمی (Scientific translation) در واقع همان ترجمه متون علمی است. امروزه با توجه پیشرفت سریع علم در تمام حوزههای علمی و بروز شدن آن، متخصصین رشتههای مختلف نیاز دارند تا در زمینه تخصصی خود مطالعه کنند و از پیشرفتهای آن رشته در سراسر جهان آگاهی پیدا کنند. اغلب این متخصصین مجبورند برای این کار مقالات، کتب و آثاری که به زبان دیگری نگارش شدهاند را مطالعه کنند. پس ترجمه تخصصی متون علمی در رشتههای مختلف از اهمیت ویژهای برخوردار است.
اما برای اینکه عمل برگرداندن موضوعی از زبان مبدأ به زبان مقصد به درستی و خوبی صورت گیرد، به دانشهایی از جمله دانش موضوع، دانش زبان مبدأ، دانش زبان مقصد و دانش چگونگی عمل انتقال مطلب احتیاج دارد. بنابراین ترجمه، علمی است که از چهار علم تشکیل شده است و باید مانند هر علم دیگری از دقت، واقعنمایی، راستی، اثباتپذیری و ابطالپذیری در مورد آنها استفاده کرد.
برای ترجمه تخصصی متون علمی، علاوه برتسلط به دو زبان مبدأ و مقصد، باید در رشته مورد نظر نیز به اندازه کافی تخصص داشت. با توجه به اینکه با پیشرفت روز افزون علوم مختلف، گستره کلمات تخصصی در رشتههای مختلف علمی نیز افزایش یافته است، لذا ترجمه تخصصی متون علمی برای افرادی که تجربه و دانش کافی در این زمینه ندارند، بسیار مشکل است. پس باید افرادی به این کار بپردازند که علاوه بر داشتن دانش دو زبان مبدأ و مقصد، به موضوع تخصصی رشته مورد نظر نیز به اندازه کافی مسلط باشند و همچنین اصطلاحات تخصصی آنها را بشناسند. چون اگر متون علمی بصورت دقیق و درست ترجمه نشوند، در اینصورت خواننده با مطالعه آن به درک درست و کاملی از آنها نخواهد رسید. به طور کلی میتوان گفت که ترجمه تخصصی، همان برگرداندن متون تخصصی از زبانی به زبان دیگر است بطوریکه اصالت معنایی و ساختار تخصصی مطالب حفظ شود.
و اما در ترجمه عمومی، داشتن دانش در موضوع مورد نظر و تسلط به آن برای مترجم ضروری نیست. در واقع مترجمانی که متون عمومی را ترجمه میکنند در رشته خاصی متخصص نیستند. بلکه آنها دارای کارشناسی مترجمی و یا بالاتر میباشند که فقط به ترجمه متون عمومی میپردازند و تجربهای در زمینه تخصصی رشتههای مختلف ندارد. در ترجمه عمومی، مترجم برای بیان مفهوم آزادی بیشتری دارد. در صورتیکه هدف ترجمه تخصصی، ترجمه دقیق و بدون کم و کاست مطلب از یک زبان به زبان دیگر میباشد. مثلاً کلمه culture در متون عمومی به معنای فرهنگ میباشد. در صورتیکه این کلمه در متون تخصصی رشته میکروبیولوژی به معنای محیط کشت میباشد. پس مترجم متون تخصصی باید با اصطلاحات رشته تخصصی خود به خوبی آشنا باشد.
اغلب موارد متخصصانی که در رشتههای مختلف علمی تحصیل کردهاند و از سطح زبان خارجی بالایی نیز برخوردارند، به ترجمه تخصصی متون رشته خود میپردازند. اما بدلیل عدم شناخت و آگاهی از اصول ترجمه ممکن است با مشکل مواجه شوند. پس مترجم علاوه بر دانش زبان و رشته تخصصی، باید با مهارتهای زبانشناسی نیز آشنا باشد.
مؤسسه سینا با کادری مجرب در این زمینه، خدماتی در این زمینه برای پژوهشگران عزیز ارائه میدهد.
ارتباط با مؤسسه سینا:
تلفن ثابت: ⌕
تلفن همراه: ۰۹۱۴۹۷۲۴۵۲۲
ایمیل: pup.sina@gmail.com