همواره مترجمین و افرادی که به دنبال ارتقا رزومه خود هستند، به دنبال یافتن کتابهای جدید برای ترجمه میباشند، اما چگونه بفهمیم یک کتاب قبلا ترجمهشده است یا خیر؟ در این مقاله به بررسی راههای این موضوع خواهیم پرداخت.
یکی از بهترین موارد در رزومه های آکادمیک، داشتن چاپ کتاب است اما تالیف و به چاپ رساندن کتاب برای همه افراد مقدور نیست و هرکسی نمیتواندبه این کار بپردازد. ترجمه کتابهای جدید النشر یکی از بهترین راه های چاپ کتاب برای افرد است. در ادامه به نحوه یافتن، ترجمه و به چاپ رساندن این کتاب ها و بهرهمندی از مزایای آنها خواهیم پرداخت.
امتیاز ترجمه کتابی که قبلا ترجمه نشده است معمولاً بیشتر از امتیاز ترجمه کتابی است که قبلاً ترجمهشده است. در زیر به بررسی و توضیح دلایل اصلی این تفاوت امتیاز پرداختهشده است.
1. نوآوری و خلاقیت
ترجمه کتابهای جدید و نایاب، فرصتی برای مترجمان فراهم میآورد تا خلاقیت و نوآوری خود را در ترجمه به نمایش بگذارند. این امر به افزایش اعتبار و شهرت مترجم منجر میشود.
2. انحصار و جذابیت بازار
ترجمه کتابهای نایاب، فرصت انحصاری را برای مترجم و ناشر ایجاد میکند. این انحصار باعث میشود که کتاب موردتوجه بیشتری قرار بگیرد و امتیاز بالاتری کسب کند.
3. غنای فرهنگی
ترجمه متون جدید و ناشناخته، به غنای فرهنگی و معرفی آثار ادبی و فکری نوین به خوانندگان کمک میکند. امر باعث میشود که ترجمه کتابهای نایاب از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.
4. چالش و فرصت رشد
ترجمه متون جدید به مترجمان فرصتی میدهد تا مهارتها و تواناییهای خود را توسعه دهند. این چالش باعث میشود که مترجمان برای ترجمه کتابهای نایاب انگیزه بیشتری داشته باشند.
بهترین راه این است که به سایت کتابخانه ملی مراجعه کنید. با توجه به اینکه هر کتابی برای ترجمه و چاپ نیاز به دریافت فیپا دارد و تمام کتابهای چاپشده دارای فیپای منحصربهفردی هستند، بنابراین بهترین راه این است که به سایت کتابخانهی ملی مراجعه کرده و نام لاتین کتاب موردنظرتان را جستجو کنید. این روش راحتترین راه است ولی دقیقترین نیست. داشتن فیپا برای یک کتاب به این معنا نیست که صد در صد این کتاب به چاپ رسیده است، ممکن است در مراحل دیگر کتاب مانند گرفتن مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی یا مشکل با ناشر یا انصراف مترجم، به چاپ نهایی نرسیده باشد.
همانطور که گفتیم ممکن است کتابی به دلایل متعدد به چاپ نهایی یا حتی به چاپ غیرقانونی برسد به همین جهت در زیر به راههای دیگر اطمینان یافتن از ترجمه یک کتاب پرداختهشده است.
یکی از راههای فهمیدن اینکه آیا به غیر از شما فرد دیگری در حال ترجمه همزمان کتابی هست یا خیر، پرسوجو از دوستان و همکاران است. فرض کنید قصد ترجمه کتاب تازه با موضوعی خاص در رشته ریاضی رادارید. میتوانید قبل از ترجمه کتاب، از همکاران و یا استادانی که روی آن موضوع کار میکنند، پرسوجو کنید که آیا خودشان و یا همکارانشان قصد ترجمه آن کتاب رادارند یا خیر یا آیا کسی در حال حاضر در حال ترجمه آن کتاب هست یا خیر.
بهتر است قبل از اینکه اقدامی بکنیم با نویسنده یا ناشر خارجی از طریق ایمیل تماس بگیریم و از او در مورد اینکه قبلا کتاب توسط مترجم ایرانی دیگری ترجمهشده یا نه کسب تکلیف کنیم. البته ممکن است کسی بدون کسب مجوز اقدام به چاپ و نشر آن کند. اما اصول حرفهای و وجدان کاری ایجاب میکند تا ما به حقوق نویسنده و صاحب اثر احترام بگذاریم.
اگر کتابی را برای ترجمه انتخاب کردید و متوجه شدید که یک مترجم دیگر ایرانی قبلا با نویسنده همکاری کرده و چند کتاب آن نویسنده را به چاپ رسانده، بهتر است قبل از هر اقدامی با مترجم ایرانی کتاب تماس بگیرید تا اطمینان یابید که او همزمان با شما به ترجمه آن کتاب نمیپردازد. اگر مترجم ایرانی کتابهای قبلی را خوب و روان ترجمه کرده باشد کار شما برای رقابت با او سخت خواهد شد و در شرایط اینچنینی بهتر است در انتخاب کتاب بیشتر تأملکنید.
ررسی وبلاگ یا سایت نویسنده می تواند اطلاعات مفیدی درباره ترجمه های کتاب های او ارائه دهد. اینجا چند نکته مهم در این زمینه وجود دارد:
معرفی ترجمه های کتاب: بسیاری از نویسندگان در وبلاگ یا سایت خود، نسخه های ترجمه شده کتاب های خود را معرفی می کنند. این می تواند اولین نشانه برای پیدا کردن ترجمه ها باشد.
اطلاعات تماس برای ترجمه: نویسندگان گاهی اوقات اطلاعات تماس با مترجمان یا ناشران کتاب های ترجمه شده خود را در سایت قرار می دهند.
مطالب درباره ترجمه: نویسندگان بعضا در وبلاگ خود، مطالبی درباره تجربیات ترجمه کتاب هایشان یا چگونگی انتخاب مترجم منتشر می کنند.
لینک به نسخه های ترجمه شده: بعضی نویسندگان در وبلاگ خود، لینک هایی به نسخه های ترجمه شده کتاب هایشان ارائه می دهند.
جستجو در گوگل میتواند کمک زیادی در تشخیص اینکه آیا یک کتاب قبلاً ترجمهشده است یا خیر، به شما بکند. اینجا چند روش مفید برای این کار وجود دارد:
جستجوی عنوان کتاب: با جستجوی عنوان کتاب در گوگل، میتوانید نسخه های ترجمه شده را اگر ظاهر شوند، ببینید.
جستجوی نویسنده: با جستجوی نام نویسنده کتاب در گوگل، میتوانید ببینید اگر کتابهای دیگر او ترجمهشدهاند، این کتاب هم احتمالاً ترجمهشده است.
جستجوی ناشر: با جستجوی نام ناشر کتاب در گوگل، میتوانید ببینید آیا آثار دیگر همین ناشر ترجمهشدهاند یا خیر.
در این روش که مخصوص استادان دانشگاه است، مرکز نشر دانشگاه، قبل از شروع ترجمه کتاب، فکسی را به تمام دانشگاههای سراسر کشور ارسال میکند که در آن، مشخصات کتاب بهطور دقیق ذکرشده است و از آنها خواسته میشود که چنان چه استاد یا اساتیدی از آن دانشگاه در حال ترجمه کتاب موردبحث هستند، آن را اعلام کنند. اگر یکی از آن دانشگاهها در حال ترجمه کتاب موردبحث باشند، بلافاصله موضوع را بهصورت تلفنی اعلام میکنند تا از ترجمه همزمان و موازی کاری جلوگیری شود.
جستجو در سایت خانه کتاب به آدرس نیز به شما توصیه میگردد؛ زیرا هر کتابی قبل از چاپ باید از وزارت ارشاد اعلام وصول بگیرد که در این صورت در سایت خانه کتاب ثبت خواهد شد. البته مطمئنترین راه و دقیقترین راه همان بررسی و سرچ در کتابخانه ملی هست. در زیر چند نکته برای انجام جستجوی موثرتر در سایت خانه کتاب ارائهشده است:
1. استفاده از کلمات کلیدی دقیق: سعی کنید در جستجو از کلمات کلیدی دقیق و مرتبط با کتاب موردنظر استفاده کنید. بهجای جستجوی کلی، بهتر است از عنوان دقیق کتاب، نام نویسنده یا موضوع کتاب استفاده کنید.
2. استفاده از جستجوی پیشرفته: در سایت خانه کتاب، امکان جستجوی پیشرفته وجود دارد که به شما امکان میدهد فیلترهایی مانند نوع کتاب (رمان، غیرداستانی، ...), ناشر، مترجم و... را اعمال کنید. این کار به شما در یافتن نتایج دقیقتر کمک میکند.
5. در صورت عدم یافتن نتایج، از گزینههای جایگزین استفاده کنید: اگر با جستجوی اولیه، نتیجه مطلوب را پیدا نکردید، سعی کنید از کلمات کلیدی جایگزین یا عبارات مشابه استفاده کنید.
موارد متعددی باعث میشوند که یک کتاب برای ترجمه و چاپ مناسب باشد. بهطورکلی، باید کتابی که انتخاب میکنید برایتان دشوار نباشد و شما بتوانید از عهده ترجمه تخصصی آن برآیید. به عبارتی باید به موضوع کتاب مسلط باشید و در آن سررشتههایی داشته باشید بهعلاوه میزان تسلط و اشرافتان به موضوع کتاب باید به این هم دقت کنید که مخاطبانتان چه کسانی خواهند بود. پس در انتخاب کتاب برای ترجمه باید همواره مخاطب بالقوه آن را هم در ذهن داشته باشید. باید ببینید که آیا محتوای موردنظرتان دارای جذابیتهای کافی برای مخاطبان احتمالی آن است یا خیر. نکته دیگری که باید در نظر بگیرید، توجه به حجم کتاب است. باید با توجه به موضوع، میزان کشش مطالب و سرفصلهای هر کتاب و مخاطبان، به انتخاب کتابی دست بزنید که بیشترین میزان جذابیت و ظرفیت را در حوزه خود ایجاد میکند. همچنین ترجمه کتابهایی که قبلا ترجمه نشدهاند بهتر خواهد بود زیرا ترجمه دوم یا چندم یک کتاب همیشه در قیاس با ترجمه اول خواهد بود ازاینرو لازم است، کیفیت بالاتری هم داشته باشد تا ارزش کار شما مشخص شود.
همواره خوانندگان کتابهای ترجمهشده به دنبال یافتن بهترین ترجمه آن اثر هستند زیرا ترجمه مناسب باعث روان شدن و لذت بخشی و ترجمه نامناسب باعث دلزدگی خواننده خواهد شد. در زیر به مهمترین عوامل کیفیت به بخشی به ترجمه یک اثر پرداختهشده است.
دقت و وفاداری به متن اصلی: ترجمه باید معنا و محتوای متن اصلی را بهدرستی و دقیق منتقل کند. جزئیات، مفاهیم و پیام اصلی متن باید بهخوبی در ترجمه انعکاس یابد.
روانی و طبیعی بودن در زبان مقصد: ترجمه باید به شکل طبیعی و روان در زبان مقصد نوشتهشده باشد. ساختار جملات، لحن و سبک ترجمه باید با زبان و فرهنگ زبان مقصد هماهنگ باشد.
رعایت اصول ادبی و ویرایشی: ترجمه باید ازنظر انسجام، انسجام و املاء کلمات صحیح باشد. ترجمه باید ازنظر قواعد دستوری و نگارشی زبان مقصد دقیق و درست باشد.
حفظ سبک و لحن متن اصلی: ترجمه باید در جهت انتقال سبک و لحن نویسنده اصلی متن باشد. فضای کلی متن اصلی باید در ترجمه حفظ شود.
انتقال درست پیام و مفاهیم فرهنگی: ترجمه باید مفاهیم فرهنگی و زمینههای اجتماعی-تاریخی متن اصلی را بهخوبی منتقل کند. ترجمه باید پیام اصلی نویسنده را بهدرستی به زبان مقصد برساند.
هر مترجم، برای انجام یک ترجمه باکیفیت، باید به موارد زیر توجه داشته باشد.
آشنایی با موضوع و محتوای کتاب
مطالعه دقیق و عمیق کتاب برای درک کامل محتوا و مفاهیم آن و هم چنین آشنایی با موضوعات، اصطلاحات تخصصی و زمینههای فرهنگی-اجتماعی در کیفیت ترجمه مترجم نقش زیادی دارد.
مسلط بودن به زبانهای مبدأ و مقصد
تسلط کامل بر زباناصلی کتاب (مبدأ) و زبان هدف ترجمه (مقصد) و هم چنین آشنایی با قواعد دستوری، لغات، اصطلاحات و سبک نگارش هر دو زبان از الزامات یک مترجم است.
شناخت روشهای ترجمه و تکنیکهای ترجمهای
آگاهی از انواع روشهای ترجمه (واژه به واژه، آشناییزدایی و...) و هم چنین توانایی انتخاب بهترین روش ترجمه متناسب با متن و زبان مقصد بسیار مهم است.
دقت، صبر و نهایت وقت گذاری
دقت در انتقال دقیق مفاهیم و پرهیز از خطاهای فاحش و داشتن صبر در ویرایش و بازبینی مکرر ترجمه برای ارتقای کیفیت تاثیرگزار است.
رعایت اخلاق حرفهای و تعهد به کار
رعایت اخلاق ترجمه، شامل امانتداری و عدم تصرف در متن، هم چنین تعهد به حفظ موعدهای تحویل و تلاش برای ارائه ترجمه باکیفیت است.
همکاری و ارتباط با نویسنده اثر
برقراری ارتباط با نویسنده برای رفع ابهامات و کسب نظرات ایشان و هم چنین همکاری با نویسنده در ویرایش نهایی ترجمه بسیار موثر است.
برای پیدا کردن کتابهای جدید النشر، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد.
پایگاههای اطلاعرسانی و خبری کتاب
سایتهای تخصصی کتاب مانند فرهنگ امروز، ققنوس و کتاب نیوز بهطور منظم اخبار و معرفی کتابهای جدید را منتشر میکنند.
فروشگاههای آنلاین کتاب
فروشگاههای آنلاین مانند آمازون، بوکنت و فیدیبو بهطور مرتب بخشهای ویژهای برای معرفی کتابهای تازه منتشرشده دارند.
انتشارات
سایتهای انتشارات مختلف بهطور جداگانه کتابهای تازه منتشرشده را در بخشهای ویژهای به نمایش میگذارند.
کتابفروشیها
کتابفروشیهای محلی و شعب زنجیرهای معتبر معمولاً بخشهایی را به معرفی کتابهای جدید اختصاص دادهاند.
شبکههای اجتماعی
استفاده از شبکههای اجتماعی مانند اینستاگرام، توییتر و گودریدز میتواند به معرفی کتابهای تازه منتشرشده کمک کند.
نمایشگاههای کتاب
شرکت در نمایشگاههای کتاب محلی و بینالمللی، فرصت خوبی برای آشنایی با آخرین آثار منتشرشده است.
امتیاز ترجمه معمولاً در مقیاسی از 1 تا 10 یا 1 تا 100 تعیین میشود. درنهایت، امتیاز ترجمه باید توسط متخصصان یا ناشران تأیید شود. اگر میخواهید بهعنوان مترجم کتابها فعالیت کنید، تلاش برای بهبود مهارتهای ترجمه و تحقیق در زمینههای مختلف توصیه میشود.
کیفیت ترجمه: این عامل مهمترین نقش را در امتیاز ترجمه دارد. مترجمان باید متن را با دقت و صحت ترجمه کنند، از اشتباهات گرامری و املایی پرهیز کنند و معنای اصلی را بهدرستی منتقل کنند.
سازگاری با متن اصلی: مترجمان باید توانایی داشته باشند مفهومها و اصطلاحات موجود در متن اصلی را به زبان مقصد منتقل کنند. همچنین، سبک نوشتاری و تنظیم متن نیز باید با متن اصلی سازگار باشد.
توانایی انتقال مفهوم: مترجمان باید توانایی داشته باشند مفهومها را به زبان مقصد منتقل کنند، حتی اگر ترجمه کلمه به کلمه نباشد. انتقال مفهومهای فرهنگی و اجتماعی نیز مهم است.
سینا ترجمه با گرد هم آوردن محققان و نخبههای کشور درزمینه معرفی کتابهای جدید النشر که تاکنون ترجمه نشدهاند، امکان انتخاب بهتر را به شما بهعنوان مترجم، در حوزه تخصصی موردنظرتان میدهد. همچنین اگر شما مترجم نیستید اما به دنبال ترجمه کتاب و به چاپ رساندن آن برای ارتقای رزومه یا بهرهمندی از دیگر مزایای آن هستید، میتوانید از دانش و تجربه مترجمان متخصص این موسسه بهره ببرید. مترجمان سینا ترجمه دارای سابقه و مهارت بالاهستند. همچنین به علت دارا بودن این موسسه از تعداد کادر بالا، مترجمی کتاب شمارا ترجمه خواهد کرد که دارای تخصص و اطلاعات درزمینه کتابتان باشد.
راه های ارتباطی با ما
بله. تخصص مترجم در حوزه موضوعی کتاب عاملی بسیار مهم و تأثیرگزار در کیفیت نهایی ترجمه است.
خیر. امتیاز ترجمه کتاب ها به عوامل مختلفی بستگی دارد و یکسان نیست. ترجمه کتاب های تخصصی، پیچیده و مرتبط با رشته تحصیلی توسط مترجمان شناخته شده معمولاً امتیاز بیشتری دریافت می کنند.
از نظر نظری، بله دو مترجم میتوانند به طور همزمان و با هماهنگی یک کتاب را ترجمه کنند. اما این کار در عمل دارای چالشهای زیادی است و به طور معمول ترجیح داده نمیشود.