مقاله ISI چیست؟

مقالات علمی نشان‌دهنده‌ی علاقه‌ی دانشجو به انجام کار تحقیقاتی و میزان جدیت وی در انجام آن می‌باشد. به تجربه ثابت شده است که دانشجویانی که دارای مقالات علمی هستند، شانس بالاتری برای دریافت پذیرش در مقاطع بالای تحصیلی به ویژه در مقطع دکترا دارند. به همین دلیل داشتن مقاله‌ی علمی هم به دانشجویان کارشناسی و هم به دانشجویان کارشناسی ارشد توصیه می‌شود، اما دانشگاه‌ها از دانشجویان کارشناسی ارشد انتظار بیشتری برای داشتن مقاله دارند. به همین دلیل چنانچه دانشجوی کارشناسی ارشد هستید و قصد ادامه‌ی تحصیل در مقطع دکترا را دارید،‌ در چاپ مقالات علمی کوشش جدی نمایید.

تاریخچه

مؤسسه‌ای با تمرکز بر علم‌سنجی و انتشارات علمی است که در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد تأسیس شد. این مؤسسه توسط مؤسسهٔ علمی تامسون در سال ۱۹۹۲ خریداری و به‌عنوان Thomson ISI شناخته شد و اکنون نیز با نام Thomson Scientific  شناخته می‌شود. مؤسسه اطلاعات علمی بخشی از شرکت Thomson Reuters است.

مؤسسهٔ ISI خدمات مربوط به پایگاه‌های دادهٔ فهرست کتاب‌ها و مقالات را ارائه می‌دهد. به‌طور اختصاصی این خدمات نمایه‌سازی نقل‌قول‌ها و تحلیل آنها است که توسط خود گارفیلد پایه‌گذاری شده‌است. این خدمات شامل نگهداری داده‌های نقل‌قول‌های مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی است. این خدمات از طریق سرویس پایگاه دادهٔ ISI's Web of Knowledge در دسترس است. این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بدانند کدام مقاله‌ها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقل‌قول کرده‌اند.

آی ‌اس‌ آی، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی که با سرواژه جی ‌سی ‌آر ارائه می‌کند که در آن، مجلات نمایه ‌شده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تأثیرگذاری رتبه ‌بندی می‌کند. در حال حاضر ضریب تأثیرگذاری یکی از شاخص‌های اصلی برای اعتبار علمی، مجلات علمی محسوب می‌شود.

در ایران حاصل تمامی تحقیقات باید به صورت مقاله چاپ شود. زیرا تنها ملاک ارزشیابی تحقیقات انجام شده مقالهٔ مستخرج از تحقیق است. حتی ملاک ارزشیابی خود مقاله هم نیست بلکه مجله‌ای است که آن را چاپ می‌کند. تحقیقی ارزشمند است که مقاله مستخرج از آن در مجله‌ای ISI چاپ شود. در ایران بالاترین امتیاز به پژوهشگری تعلق می‌گیرد که بتواند مقاله خود را در مجله ISI چاپ نماید. طبق بخش نامه وزارت علوم نتیجه فعالیت‌های پژوهشی که به صورت مقاله‌های علمی چاپ می‌شوند بر اساس WOS (یا JCR) بودن یا ISI Listed بودن یا ISC بودن دارای امتیازات جداگانه هستند. به عنوان مثال اگر هزینه طرح پژوهشی از ۵ میلیون تومان بیشتر شود، مجری طرح باید دو مقاله مستخرج از طرح را در یک مجله WOS (یا JCR) چاپ نماید. اگر از ۱۰ میلیون تومان بیشتر شد ۳ مقاله و اگر موفق به چاپ مقاله نشد جریمه می‌شود.

بانک اطلاعاتISI  ، مرکز و پایگاهی برای فهرست نمودن و پوشش دادن جامع مهمترین مجلات علمی منتشره در دنیا به منظور تبادل اطلاعات میان پژوهشگران مختلف می باشد. شمار مجلات ISI ثابت نیست. یک مجله ممکن است در یک زمان از مجلات ISI محسوب شود اما به دلیل کاهش بار علمی بعدا از لیست مجلات ISI کنار گذاشته شود. در حال حاضر بیش ازمجله در لیست ISI قرار دارند. هر ساله مجله جدید مورد ارزیابی قرار می گیرد و حدود ده درصد آنها به لیست ISI اضافه می شوند.
هر مجله علمی قبل از انتخاب شدن و فهرست شدن در ISI یکسری مراحل ارزیابی را پشت سر می گذارد. ازجمله عوامل مورد ارزیابی و رعایت استانداردهای بانک اطلاعاتی ISI ، کمیته علمی منتخب مجله، تنوع بین المللی مقالات چاپ شده در آن، نشر به موقع مجله و جایگاه نشرآن می باشد. لازم به ذکر است که هیچ یک از این عوامل به تنهایی مورد بررسی و ارزیابی قرار نمی گیرد بلکه با بررسی مجموع عوامل یک امتیاز کلی داده خواهد شد. از جمله مواردی که در ارزیابی مجله مورد توجه قرار دارد این است که عنوان مقالات، چکیده و کلمات کلیدی باید به زبان انگلیسی باشد همچنین توصیه می شود که منابع نیز به زبان انگلیسی نوشته شوند. داوری علمی و تخصصی مقالات چاپ شده در مجله توسط داوران نام آشنای علمی از جمله عمده ترین موارد مورد توجه ارزیابی کنندگان می باشد که گویای اعتبار و غنای علمی مجله است.

دکتر یلپانی، استاد رشته شیمی، با اشاره به این که متاسفانه محتوای مقاله های ارائه شده ایرانیان و اندیکس شده درآی.اس.آی ، در ارتباط با نیازهای جامعه نیست، معتقد است: "اخلاق علمی در چاپ مقاله ها رعایت نمی شود. گاهی اسم مقاله عوض و دوباره در جای دیگری چاپ می شود. هیچ یک از مقاله های تولید شده قابلیت تبدیل به صنعت را ندارد، مثلا بیشتر مقاله های شیمی ایران، نه در ایران و نه در خارج، استفاده صنعتی ندارد. ما در واقع فقط در آمار و عدد و رقم رشد کرده ایم."
اما دکتر زلفی گل، عضو هیئت علمی دانشگاه بوعلی سینا در همین زمینه معتقد است: "برای تولید ثروت از دانش هیچ راهکاری نداریم، تولید مقاله فقط یکی از شاخص های توسعه است، دانشگاه ها علاوه بر آموزش و پژوهش، باید مشکل گشای جامعه هم باشند بدون بودجه پژوهشی مناسب، مقاله تولید نمی شود. چرا اکثر پایان نامه های ما به چاپ مقاله یا کتاب منجر نمی شود در زمینه آموزش استاندارد داریم، اما در زمینه پژوهش خیر. ایجاد پایگاه های اطلاعات علمی ضرورتی انکارناپذیر است، هزار میلیارد تومان صرف بودجه پژوهش در یک سال می شود، اما مقاله های تولیدی به نحو صحیح نمایه سازی نمی شود، آی.اس.آی یک شاخص است نباید آن را انکار کنیم. باید به فکر حل مشکلاتمان باشیم تا کار تکراری انجام ندهیم. تولید علم وابسته به تحصیلات تکمیلی است ۱۸ سال تا تحقق سند چشم انداز وقت داریم، ما می توانیم در منطقه اول شویم."  

ارجاع به خود یا self citation چیست؟

اگر منابع ذکر شده در مقاله پژوهش نویسندگان خود مقاله باشد این کار از ارزش مقاله می کاهد زیرا جنبه بین المللی بودن آن را ضعیف می کند. درجه ارجاع به خود مجلات ISI معمولا کمتر از ۲۰٪ است.

ضریب تاثیر یا درجه تاثیر یا Impact factor چیست؟

این عامل همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR منتشر می شود. این ضریب نه برای مقاله یا نویسنده بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد. فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد ضریب ارجاع آن مجله از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آید که 0/8 است. یعنی به طور متوسط هر مقاله آن نشریه 0/8 مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.

ISI بودن یک مجله را چگونه تعیین کنیم؟

بهترین راه مراجعه به سایت هایی نظیر تامسون است. زیرا همچنان که گفته شد هم تعداد مجلات زیاد است و هم ISI محسوب شدن یک مجله ممکن است همیشگی نباشد. هر نشریه با هر امتیاز علمی در کشور چاپ شود اگر ضریب تأثیرش صفر باشد، در این پایگاه قرار نمی گیرد. متأسفانه، در حال حاضر تمامی نشریات ایرانی دارای ضریب تأثیر صفر بوده و جایی در این پایگاه ندارند.

برای اینکه بدانیم آیا یک مجله درجۀ آی اس آی دارد یا نه؟ (توجه: جستجوی خود سایت تامسون رویترز زیاد دقیق نیست و گاهی وقت ها نام نشریات را نمی آورد) کافی است که نام نشریه را به این شکل در Google وارد کنیم:

“Journal Name” site:thomsonreuters.com 

برای مثال

“JOURNAL OF BANKING & FINANCE” site:thomsonreuters.com 

یا اینکه به جای نام مجله، ISSN مجله را واردجستجوگر Google می کنیم:

“ISSN: 0378-4266” site:thomsonreuters.com

که نتیجه جستجو در زیر مشاهده می شود

Journal Search - Science - Thomson Reuters

Science thomsonreuters.com ... Site. Client. proxystylesheet. Output. Search. allAreas ... JOURNAL OF BANKING & FINANCE. Monthly: ISSN: 0378-4266: ELSEVIER SCIENCE BV, PO BOX 211, AMSTERDAM, NETHERLANDS, 1000 AE. Coverage ...

science.thomsonreuters.com/cgi-bin/jrnlst/jlresults.cgi?... 

برای جستجوی الفبایی نیز از لینک زیر استفاده نمایید:

http://scientific.thomsonreuters.com/cgi-bin/linksj/search.cgi?letter=d

لیست ژورنالهای ISI را از کجا بیاوریم؟ 

http://ip-science.thomsonreuters.com/mjl/