یکی از مهمترین و سخترین تصمیمات هر دانشجویی ، انتخاب درست موضوع پایان نامه است.
انتخاب موضوع پایان نامه
هنگامی که شما برای اولین بار در دوره تحصیلات تکمیلی قرار می گیرید، باید درباره موضوع پایان نامه خود فکر کنید. در بیشتر موارد حداقل چند ماه طول خواهد کشید تا تصمیم بگیرید که چه میخواهید بنویسید.اما بطور کلی سه مرحله برای انتخاب موضوع پایان نامه وجود دارد.
مرحله اول: ملاحظات و نکات اولیه
علاقه مهمترین نقش را در انتخاب یک موضوع ایفا میکند.شما اگر در موضوعی که به آن علاقه دارید تحقیق و مطالعه کنید ، مطمئنا پایان نامه ی مفید تری می نویسید و در وسط راه هم دلسرد نمیشوید.در حوزه علایق خود مطالعه کنید و از پایگاه های اینترنتی و علمی استفاده کنید. برای این کار بهتر است خوب تفکر کرده و زمان لازم را برای یافتن آن صرف کنید. این کار یک شبه میسر نمیشود.حتما از استاد راهنما و دوستان با تجربه ی خود مشورت بگیرید.
مرحله دوم: بررسی و تحلیل نکات ظریف در انتخاب موضوع پایان نامه
ارزشمند بودن
بعد از اینکه علایق خود را مورد بررسی قرار دادید ، حتما جنبه یعلمی آن را نیز بررسی کنید، چرا که تمام علایق انسان ها از دید علمی شاید مناسب تحقیق و پژوهش نباشند.باید علایقی را انتخاب کرد که بتوان روی آن کار کرد.موضوع پایان نامه بهتر است همه گیر باشد و مسائلی را که در سطح ملی ، منطقه ای و جهانی است بررسی کند.
امکانات فردی، قدرت تجزیه تحلیل، توانایی تحقیق در جامعه آماری مورد نظر، توانایی تحلیل آماری و مواردی از این قبیل را قبل ازشروع در نظر بگیرید.
منطقی بودن
عنوانی ساده و منطقی را انتخاب کنید.موضوع پایان نامه باید فانتزی و ظاهر فریب نباشد ، طوری که بتوان روی آن مانور داد.اتخاب بدون فکر و منطق ما را در ادامه ی پژوهش ها به مشکل می اندازد.
کاربردی بودن
باید موضوعی را انتخاب کرد که روی کاغذ در کوتاه مدت یا میان مدت نتیجه بدهد و پژوهش های ما راهکار های ملموسی را ارائه بدهد تا با عملی کردن آن ، بتوان حلال یکی از مشکلات و نیاز های جامعه ی جهانی باشد.
امکان تعریف سؤال یا فرضیه
بهتر است موضوع انتخابی با طرح سوالی آغاز شود و در ادامه فرضیاتی بر اساس آن بوجود آید. سوالاتی در مورد این فرضیات را در ذهن خواننده ایجاد کنید و برای آن ها راه حل های واقعی و علمی پیشنهاد دهید.
امکان عملی اجرای پژوهش
موضوع انتخابی با اینکه باید هدف مند و چالش برانگیز باشد ولی ، باید امکان انجام پژوهش را نیز در نظر بگیرید. در انجام دادن مطالعات و پژوهش ها نباید مشکلات و دشواری های غیر عادی سر راه ما باشد.
امکان چاپ مقاله
در این قسمت اهمیت انتخاب موضوع مناسب برای پایان نامه مشخص میشود .اگر موضوع مناسب باشد و بررسی درستی از آن صورت گرفته باشد، با تبدیل پایان نامه به مقاله و چاپ آن در ژورنال های معتبر ، میتواند برای شما بسیار پر سود باشد و راهی را برای انجام پژوهش های دیگر باز کند و در مجموع آینده ی کاری و شغلی شما را تضمین نماید.
مرحله سوم: تصمیم گیری کلی
با توجه به معیار های بخش دوم ، فهرستی از علایق خود را نوشته و موضوعی را انتخاب کنید.منطقی باشید و موضوع های سخت و غیر قابل پرداخت را حذف کنید.در پایان دو یا سه مورد را انتخاب کنید و با مشورت دوستان صاحب نظر و البته یاری استاد راهنمای خود به انتخاب یکی از آن ها مبادرت کنید.
پس از انتخاب موضوع پایان نامه، روش تحقیق، جامعه آماری، شیوه نمونه گیری، ابزار جمع آوری اطلاعات، آزمونها و روشهای آماری، اجرای مرحله عملی، نگارش مشکلات و محدودیتهای تحقیق و ارائه پیشنهاد برای تحقیقات بعدی از کارهایی است که میبایست تک به تک و با همفکری استاد راهنما انجام دهید.