رفرنس نویسی یکی از مهمترین و حساسترین بخشهای یک پایان نامه است که در ادامه به شیوه نگارش آن به شیوه اصولی پرداخته شده است.
در فرایند نگارش پایان نامه یکی از مهم ترین مواردی که باید به آن توجه کرد، رفرنس نویسی است. یک متن علمی اگر فاقد منبع و رفرنس باشد، هیچ ارزش و اعتباری نخواهد داشت و خواننده به نوشته اعتماد نمی کند که از آن در نوشتن مقاله یا پایان نامه خود استفاده نماید. بنابرین رفرنس نویسی در پایان نامه یکی از الزامات بوده و براساس سبک پیشنهادی از سوی دانشگاه باید تنظیم شود. با توجه به اینکه هر دانشگاهی دارای دستورالعمل و شیوه نگارش پایان نامه خاص خود است، باید قبل از آغاز به نوشتن مقاله، آن دستورالعمل ها را مطالعه کرده و نحوه رفرنس نویسی مورد قبول دانشگاه را دانست.
منظور از رفرنس دهی یا رفرنس نویسی که در کتاب های دیگر ممکن است با نام های ارجاع دهی و یا استناد کردن از آن ها استفاده شود آن است که نویسنده چگونگی استفاده از اندیشه های دیگران را به خواننده معرفی نماید. به عبارت دیگر زمانی که نویسنده از مطالب دیگر نویسندگان و محققان استفاده می کند باید به آن منبع رفرنس یا ارجاع دهد تا خواننده بداند که آن مطلب توسط چه کسی و از کجا بیان شده است. اخلاق در پژوهش حکم می کند که نوشتن منابع همواره اصولی و کامل انجام شود تا حق نویسندگان دیگر ضایع نگردد.
ارجاع به خوانندگان نشان میدهد که شما مطالب خود را از کجا بدست آورده اید و آنها میتوانند به کمک آن منابع، مطالعه شما را نقد و تحلیل کنند و همچنین اطلاعاتی راجع به مطالعات پیشین در این حوزه بدست آورند. و همچنین بیان این منابع، بهترین دفاع در مقابل ادعای سرقت ادبی است. که در زیر به اختصار به مزایای رفرنس دهی در پایان نامه اشاره شده است:
یکی از موثرترین استراتژی هایی که به کار شما اعتبار میدهد، بیان یادداشت ها یا ارجاع به منابع مشهور است.
ارجاع به ایده ها و سخنان دیگران نشان می دهد که شما مرور کاملی بر روی مقالات این حوزه تحقیقاتی داشته اید. و در نتیجه، تحقیقات خود را با یک دیدگاه نقدانه و آگاهانه انجام داده اید.
ایده ها، تحت مالکیت معنوی هستند و اگر بیان نکنید که ایده مورد استفاده را از کجا بدست آورده اید، ممکن است تحت پیگرد جدی قرار بگیرید در جهان دانشگاهی و حرفه ای، عدم ارجاع به مالکیت معنوی دیگران، حرفه و شهرت شما را تخریب میکند.
شیوه رفرنس دهی به کتاب، مقاله، وب سایت، پایان نامه و… متفاوت است. در برخی دانشگاه ها از یک شیوه ارجاع استاندارد استفاده می کنند. در برخی دانشگاه های دیگر شیوه مربوط به خود را دارند. در این دانشگاه ها با استفاده از یکی از شیوه های استاندارد استفاده می کنند. اما جزییات و شخصی سازی مربوط به خود را در این زمینه ذکر می کنند. در کل چندین روش مختلف برای استناد به منبع در پایان نامه ها وجود دارد. که محبوب ترین انواع ارجاع دهی و رفرنس نویسی در پایان نامه ها شامل Vancouver ،APA، Chicago، Harvard و MLA می شود.که ما در ادامه به دو نوع رفرنس دهی پایان نامه به مقاله و کتاب با 5 شیوه خواهیم پرداخت.
یکی از رایج ترین رفرنس دهی در پایان نامه ها، رفرنس دادن به مقالات می باشد که در زیر به روش های Vancouver ،APA، Chicago، Harvard و MLA اشاره شده است:
Harvard National Institutes of Health Consensus Development Panel, 1997. National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute, 89(14), pp.960-9.65. |
Chicago National Institutes of Health Consensus Development Panel. "National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997." Journal of the National Cancer Institute 89, no. 14 (1997): 960-965. |
APA National Institutes of Health Consensus Development Panel. (1997). National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute, 89(14), 960-965. |
Vancouver National Institutes of Health Consensus Development Panel. National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997. Journal of the National Cancer Institute. 1997 Jul 16;89(14):960-5. |
MLA National Institutes of Health Consensus Development Panel. "National Institutes of Health Consensus Development Conference statement: breast cancer screening for women ages 40–49, January 21–23, 1997." Journal of the National Cancer Institute 89.14 (1997): 960-965. |
در قسمت قبل در خصوص رفرنس دهی به یک مقاله با مثال مربوط به هر کدام پرداخته شد . اما گاهی ممکن است منبعی که از آن برای نوشتن پایان نامه استفاده شده، مقاله نباشد. مثلا ممکن است یک جمله از یک کتاب برداشته شود و یا از یادداشت های یک کنگره یا همایش در پایان نامه استفاده شود از این رو در زیر مثال های مربوط به رفرنس دهی به کتاب به روش های رفرنس دهی Vancouver ،APA، Chicago، Harvard و MLA برای شما عزیزان آورده شده است:
Harvard Cooper, G.M., 1993. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning. |
Chicago Cooper, Geoffrey M. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning, 1993. |
APA Cooper, G. M. (1993). The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning. |
Vancouver Cooper GM. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning; 1993. |
MLA: ooper, Geoffrey M. The cancer book: A guide to understanding the causes, prevention, and treatment of cancer. Jones & Bartlett Learning, 1993 |
به طور کلی باید هر منبعی که در درون متن ذکر می کنید باید در لیست رفرنس های انتهای متن نیز ذکر شود. معمولا در ابتدا شیوه ارجاع به رفرنس نویسی در پایان نامه به صورت نابع فارسی، سپس منابع انگلیسی و سایر زبان ها قرار می گرفت و سپس به ترتیب حروف الفبا مرتب می شدند (مانند سبک APA). در بعضی از موارد لازم نیز ترتیب رفرنس ها تفکیک می شد. به این ترتیب که ابتدا منابع کتاب، سپس مقاله و … دسته بندی می شد. اما امروزه بیشتر از ترتیب عددی و یا سبک ونکوور استفاده می شود. در این روش اعداد می تواند در انتهای جمله در داخل [ ] قرار بگیرد و یا به صورت عدد کوچک در بالای جمله بدون کروشه نمایش داده شود. معمولا در رفرنس نویسی پایان نامه از حالت [ ] استفاده می شود. مثلا :سیگار شایع ترین علت رخداد سرطان سینه در جمعیت جهان است [2].
مشکلی وجود ندارد! اگر در جای مناسبی استفاده کنید، بیان تحقیقات دیگران هرگز به این معنی نیست که کار شما استاندارد یا اصیل نیست. در واقع، خلاف این مسئله صادق است. اگر شما مقاله خود را بدون ارجاعات مناسب به مطالعات پیشین بنویسید، این سیگنال را به خواننده میدهید که با پیشینه علمی کار خود آشنایی ندارید و این امر اعتبار مطالعه شما و اعتبار خود شما را به عنوان محقق پایین می آورد. کاربرد مرجع در یک نوشته دانشگاهی نه تنها شما را از ادعای سرقت ادبی نجات میدهد، بلکه یکی از مهمترین روشهایی است که بیانگر دانش و درک شما از پژوهش های پیشین این حوزه تحقیقاتی است. در واقع، این کار یک روش هوشمندانه برای ارائه مطلب خود به خوانندگان است.
از کار نویسنده دیگر چشمپوشی نکنید زیرا این پیام را به خوانندگان میدهید که اطلاعات یا ایده خود را بدون ارجاع درست از دیگری گرفته اید [یعنی سرقت ادبی] یا نتوانسته اید مرور کاملی از مقالات این حوزه انجام دهید. شما باید بدین صورت تحقیقات دیگران را ذکر کنید: [به مقاله Smith, 2002 نگاه کنید]، سپس منبع کامل آن را در فهرست مراجع خود ذکر کنید. با بیان تحقیقات پیشین در واقع شما اهمیت مسئله مورد بررسی را نشان میدهید و میتوانید تفاوت تحلیل خود با دیگران را بیان کنید [مثلاً مطالعه پیشین مربوط به ده سال گذشته است و متغیرهای جدید در آن لحاظ نشده است]. واکنش نشان دادن به تحقیقات پیشین میتواند به صورت زیر باشد: بیان کنید که چگونه مطالعات پیشین در این حوزه را در مطالعه خود به روز رسانی کرده اید، یک چشم انداز جدید یا متفاوت ارائه کنید، از روش متفاوتی برای گردآوری داده و یا توصیف یک مجموعه دستورالعمل، توصیه، اقدام یا راه حل استفاده کنید.
شما میتوانید با بیان جملاتی مانند زیر، ایده ها یا اطلاعاتی که در کار دیگران وجود دارد را نشان دهید: «اگرچه در واقع محققان بسیاری این نظریه را برای درک روابط اقتصادی میان ملل به کار برده اند [به عنوان مثال، به مقالات Smith, 1989؛ Jones, 1991؛ Johnson, 1994؛ Anderson, 2003 نگاه کنید]، تا کنون به نظریاتی که اقدامات سازمان های غیردولتی را در اقتصاد جهانی بررسی میکنند، توجه خاصی نشده است». اگر شما تنها به یک نویسنده یا تنها به مطالعات جدید ارجاع دهید، آنگاه خوانندگان شما ممکن است فکر کنند که تنها یک نویسنده درباره این موضوع کار کرده است یا نتیجه گیری کنند که شما مرور کاملی روی مقالات انجام نداده اید. با ارجاع به هم نویسندگانی که مطالعاتی در این حوزه انجام داده اند، خوانندگان شما، ایده کاملی از وسعت تحلیلی که در تهیه این مقاله انجام داده اید، دریافت میکنند. اگر مقالات زیادی در این حوزه انجام شده است، جامع ترین و جدیدترین کارها را توصیف کنید زیرا خود آن مقالات روی مطالعات قدیمی تر بحث میکنند و برای آنها ارجاع میدهند. با این وجود، بیان کنید که تحقیقات قابل توجهی در این حوزه انجام شده است تا خوانندگان بدانند که شما از این مسئله آگاه هستید.
شما باز هم باید به کار اصلی ارجاع دهید. به عنوان مثال، میتوانید از یک جدول آماری استفاده کنید و مقالاتی که در سال 1996 توسط Smith منتشر شده است را بیان کنید اما تغییراتی در آن ایجاد کنید و داده های جدیدی به آن اضافه کنید. نمودارهای اقتباسی را به صورت [اقتباس از Smith 1996] ارجاع دهید، سپس منبع کامل را در فهرست منابع خود بیاورید. شما میتوانید از جملات دیگری نیز برای بیان رابطه دقیق منبع اصلی و نسخهای که شما ارائه کرده اید استفاده کنید مانند «بر اساس Smith, 1996» یا «خلاصه شده از Smith, 1996». بیان منبع اصلی به خواننده کمک میکند که دریابد اطلاعات برای اولین بار از کجا آمده اند و شما به چه نحوی از آن در تحقیقات خود استفاده کرده اید.
مسلماً، هر منبعی که در مقاله شما مورد استفاده قرار میگیرد باید ارجاع داده شود فارغ از اینکه چه زمانی چاپ شده است. با این وجود، در بیان تحقیقات پیشین این حوزه، معمولاً بهتر است که بر مطالعات جدیدتر متمرکز شویم زیرا خود این مقالات بر اساس تحقیقات قدیمی تر انجام شده اند. در مورد ویرایش های جدید یا اصلاح شده کتاب ها نیز این امر صادق است مگر اینکه ویرایش قدیمی تر، اطلاعات یک تایی داشته باشد که در ویرایش های جدیدتر نیامده باشد. وقتی که به مقالات قدیمی تر ارجاع میدهید، در زمان ارجاع، مسئله تحقیقاتی را به عنوان راهنمای خود در نظر داشته باشید. ممکن است مطالعه ای در چهل سال پیش، مسئله تحقیقاتی مد نظر شما را بررسی کرده است، اما لازم باشد که آن را بررسی کنید و در فهرست منابع وارد کنید زیرا آن تحقیق، بنیادی است حتی اگر یافته های آن دیگر با شرایط جدید یا تفکر کنونی مطابقت نداشته باشند [یک راه برای تعیین اینکه آیا مطالعه ای بنیادی هستند یا خیر، این است که در «Google Scholar» ببینید که در سالهای اخیر چقدر به این مقاله ارجاع داده شده است. با این وجود، اگر یک مقاله قدیمی، تنها ارتباط اندکی با مسئله تحقیقاتی شما دارد یا در مطالعات جدیدتر نیز بدان ارجاع شده است، بهتر است آن را در فهرستی تحت عنوان «مقالات بیشتر» بیاورید.
نوشتن و انتشار یک اثر علمی مانند مقاله، کتاب، یا پایان نامه زمانی موفقیت آمیز خواهد بود که تمامی اجزای آن به درستی و با کیفیت مناسب تهیه شده باشند.منابع (References) هر مقاله یا اثر علمی از مهمترین اجزای تشکیل دهنده آن هستند. تهیه فهرست منابع استاندارد با توجه به جزئیات بسیاری که دارد معمولا کاری زمان بر است. با توجه به نیاز مشتریان خدمات فرمت بندی، ساخت فهرست منابع، رفرنس دهی و ویرایش کامل فهرست منابع و ارجاعات داخل متن بر اساس سبک رفرنسدهی مورد نظر مشتریان (شامل مقالات، کتابها، پایان نامه و غیره) و همچنین طراحی استایل استاندارد برای مجلات و دانشگاه ها در سینا ترجمه با بهترین کیفیت قابل انجام می باشد.
جهت مشاوره و اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق ایمیل یا شماره تماس درج شده در سایت و همچنین از شبکه های مجازی (واتساپ ،اینستاگرام و تلگرام) با کارشناسان موسسه در ارتباط باشید.
کارشناسان و متخصصان سینا ترجمه فرمت بندی و ویرایش منابع را به روش های APA ،EndNote و... با بالاترین کیفیت انجام می دهند.
به منظور احترام به حقوق دیگران و سایر نویسندگان و مولفان، سهولت دستیابی مراجع استفاده شده و نشان دادن تلاش محقق و پژوهشگر و اینکه محقق به چه میزان در بررسی ها و تحقیق جهت ارائه متن خوب تلاش کرده است، از منابع و رفرنس ها استفاده می کنیم.
در رفرنس دهی پایان نامه و رساله، بعد از عنوان، باید بیان شود که آن منبع رساله دکترا یا پایاننامه کارشناسی ارشد و به صورت چاپ نشده است؛ و بعد باید نام دانشگاهی را که ملف در آن فارغ التحصیل شده است ذکر شود.