سینا ترجمه
چکیده گرافیکی، راهی جذاب برای نمایش تصویری مقاله است که شانس دیده‌شدن و فهم سریع‌تر محتوا را بالا می‌برد. در این مطلب با کاربردها، اجزا و ابزارهای طراحی آن آشنا می‌شوید.
با رشد روزافزون تولید محتوای علمی، رقابت برای دیده‌شدن مقالات در پایگاه‌های اطلاعاتی و شبکه‌های تخصصی نیز بیشتر شده است. در چنین فضایی، نویسندگانی که بتوانند محتوای مقاله خود را به شکل جذاب‌تر و قابل‌فهم‌تری ارائه دهند، شانس بیشتری برای جلب توجه داوران، خوانندگان و حتی دیگر پژوهشگران دارند. یکی از ابزارهای نوین در این زمینه، چکیده گرافیکی است. این نوع چکیده، مفاهیم کلیدی مقاله را در قالب تصویر به نمایش می‌گذارد و در بسیاری از ژورنال‌های بین‌المللی به عنوان یک بخش مکمل و ارزشمند پذیرفته می‌شود.
در این مقاله آموزشی، به‌طور کامل با مفهوم چکیده گرافیکی، کاربردهای آن، ویژگی‌های طراحی حرفه‌ای و ابزارهای مورد نیاز برای ساخت آن آشنا خواهید شد.
چکیده گرافیکی (Graphical Abstract) نمایی تصویری از محتوای مقاله است که ایده اصلی پژوهش را به‌صورت ساده، قابل درک و جذاب نمایش می‌دهد. برخلاف چکیده متنی، هدف از این نوع خلاصه‌سازی، انتقال سریع مفاهیم کلیدی مقاله به مخاطب است؛ آن هم تنها در یک نگاه. برخی از مجلات علمی معتبر مانند Elsevier و Springer، هنگام ارسال مقاله از نویسنده می‌خواهند چکیده گرافیکی را نیز ضمیمه کند.
این موضوع به‌ویژه در مقالات حوزه‌های علوم پایه، پزشکی و مهندسی بیشتر دیده می‌شود. ارائه این نوع چکیده، یک مزیت رقابتی محسوب می‌شود و می‌تواند نقش مهمی در جلب نظر داوران و افزایش نرخ استناد مقاله داشته باشد.
برخی از ژورنال‌ها ارائه چکیده گرافیکی را الزامی می‌دانند، برخی دیگر آن را اختیاری گذاشته‌اند. مهم‌ترین ناشران علمی که این نوع چکیده را پذیرفته‌اند عبارت‌اند از:
Elsevier
Springer
Wiley
Nature
Taylor & Francis
معمولاً در بخش راهنمای نویسندگان (Guide for Authors) مجله، توضیح داده شده که چه نوع چکیده‌ای برای پذیرش و چاپ مقاله قابل قبول است و چه ابعادی باید داشته باشد.
چکیده گرافیکی، فقط یک تصویر نیست؛ روشی هوشمندانه برای انتقال سریع پیام مقاله است. این نوع چکیده به نویسنده کمک می‌کند تا مقاله‌اش بهتر دیده شود و تأثیرگذاری بیشتری بر مخاطبان تخصصی داشته باشد.
برخی از مزایای مهم چکیده گرافیکی:
افزایش شانس دیده‌شدن مقاله در پایگاه‌های علمی
کمک به درک سریع محتوای مقاله برای داور و خواننده
قابلیت انتشار جذاب در شبکه‌های اجتماعی پژوهشی
متمایزشدن مقاله در نتایج جستجوی مقالات مشابه
بالا رفتن احتمال ارجاع (Citation) توسط دیگر پژوهشگران
چکیده گرافیکی (Graphical Abstract) نمای تصویری خلاصه‌ای از محتوای یک مقاله علمی است. هدف آن جلب توجه مخاطب، افزایش میزان مشاهده مقاله و انتقال پیام اصلی پژوهش در یک نگاه است. برای اینکه این تصویر به‌درستی عمل کند، رعایت برخی نکات ضروری‌ست.
طراحی پیچیده و شلوغ، مخاطب را سردرگم می‌کند. یک چکیده گرافیکی موفق باید در نگاه اول قابل درک باشد؛ استفاده از آیکون‌های آشنا، رنگ‌بندی ساده و چیدمان منظم، به فهم بهتر کمک می‌کند.
مرکز توجه تصویر باید بر خروجی یا نتیجه کلیدی پژوهش باشد. مخاطب باید بدون خواندن متن مقاله، بفهمد پژوهش دقیقاً چه چیزی را اثبات یا بررسی کرده است.
فونت‌ها باید ساده، بدون تزئینات اضافی و در اندازه‌ای مناسب انتخاب شوند. رنگ‌ها باید تضاد کافی داشته باشند تا نوشته‌ها و نمودارها به‌راحتی دیده شوند.
چکیده گرافیکی نباید شبیه به پوستر یا اسلاید پاورپوینت باشد. تنها چند کلمه یا عبارت کلیدی، همراه با تصاویر گویا، کافی‌ست. هدف اصلی انتقال مفاهیم به کمک تصویر است، نه توضیح متنی.
بیشتر مجلات علمی، فرمت خاصی برای چکیده گرافیکی در نظر دارند. مثلاً ابعاد 1200×628 پیکسل یا 5×13 سانتی‌متر، رزولوشن 300dpi و فرمت‌هایی مانند JPEG، PNG یا TIFF. بهتر است پیش از طراحی، راهنمای نویسندگان مجله موردنظر بررسی شود.
قرار دادن لوگوی دانشگاه یا مؤسسه فقط در صورت لزوم مجاز است. از استفاده بیش‌ازحد از نمودارها، فلش‌ها و اشکال پیچیده خودداری شود. یک ساختار تمیز و مینیمال همیشه تأثیر بیشتری دارد.
چکیده گرافیکی ترکیبی از تصویر، متن محدود و المان‌های بصری‌ست که پیام اصلی مقاله را در یک قاب خلاصه می‌کند. این ساختار باید هم برای مخاطب متخصص و هم برای خواننده عمومی قابل فهم باشد. اجزای اصلی آن به شرح زیر است.
در برخی مجلات، قرار دادن عنوان مقاله در بالای چکیده گرافیکی توصیه می‌شود. این تیتر باید کوتاه، واضح و ترجیحاً به زبان انگلیسی باشد. اگر فضای تصویر محدود است، بهتر است از عنوان صرف‌نظر شود یا نسخه کوتاه‌تری از آن آورده شود.
استفاده از یک یا چند آیکون ساده و مرتبط با زمینه پژوهش (مثلاً آیکون DNA برای مقالات زیستی یا مغز برای علوم اعصاب) باعث می‌شود مخاطب موضوع کلی تحقیق را سریع‌تر درک کند. این آیکون‌ها معمولاً در گوشه تصویر یا کنار عنوان قرار می‌گیرند.
نمایش گرافیکی مراحل اصلی روش تحقیق (مثلاً نمونه‌برداری، آزمایش، تحلیل داده) کمک می‌کند تا بیننده مسیر منطقی پژوهش را دنبال کند. این بخش باید با استفاده از پیکان‌ها و فلوچارت‌های ساده طراحی شود و از جزئیات غیرضروری پرهیز شود.
این مهم‌ترین بخش چکیده گرافیکی‌ست. نتیجه اصلی مقاله باید به شکل یک نمودار، تصویر شماتیک یا آیکون قابل‌فهم نمایش داده شود. مخاطب باید بتواند تنها با دیدن این بخش، به اهمیت پژوهش پی ببرد.
در برخی موارد می‌توان موارد زیر را نیز به تصویر افزود:
نام نویسنده یا تیم پژوهشی
آدرس DOI یا لینک مقاله
لوگوی مؤسسه یا ژورنال
شماره مقاله یا کد پروژه
البته باید توجه کرد که این اطلاعات نباید باعث شلوغی تصویر شوند. هرچه چکیده گرافیکی ساده‌تر و تمیزتر باشد، اثربخشی آن بیشتر خواهد بود.
برای طراحی چکیده گرافیکی نیازی به مهارت بالا در گرافیک ندارید. ابزارهای ساده و کاربردی زیر می‌توانند کمک‌تان کنند.
ابزار | ویژگی‌ها |
|---|---|
Canva | قالب‌های آماده، رابط کاربری ساده |
BioRender | ویژه مقالات زیستی و پزشکی |
PowerPoint | قابل استفاده برای طراحی فلوچارت و دیاگرام |
Adobe Illustrator | مناسب برای طراحی حرفه‌ای و دقیق |
Lucidchart | مخصوص فلوچارت و دیاگرام‌های مفهومی |
اگر می‌خواهید چکیده گرافیکی مقاله‌تان تأثیرگذار و قابل استفاده برای انتشار در ژورنال‌های معتبر باشد، رعایت نکات زیر کیفیت نهایی طراحی را به شکل محسوسی بالا می‌برد.
رنگ‌های مکمل یا دارای کنتراست بالا کمک می‌کنند تا اجزای کلیدی بهتر دیده شوند. برای مثال، استفاده از رنگ تیره برای متن روی زمینه روشن، باعث افزایش خوانایی می‌شود. همچنین می‌توان از رنگ متفاوت برای متمایز کردن بخش نتیجه یا عنوان استفاده کرد.
اطراف چکیده گرافیکی باید کمی فضای خالی (White Space) داشته باشد. این فضا باعث می‌شود تصویر در صفحه مقاله یا پلتفرم آنلاین شلوغ به‌نظر نرسد و تمرکز مخاطب روی محتوای اصلی باقی بماند.
اطراف چکیده گرافیکی باید کمی فضای خالی (White Space) داشته باشد. این فضا باعث می‌شود تصویر در صفحه مقاله یا پلتفرم آنلاین شلوغ به‌نظر نرسد و تمرکز مخاطب روی محتوای اصلی باقی بماند.
قبل از آپلود یا ارسال نهایی، از یک یا دو همکار، استاد راهنما یا پژوهشگر هم‌حوزه بخواهید تصویر را ببینند و نظر بدهند. گاهی بازخوردهای ساده می‌تواند به اصلاحات مفیدی منجر شود که کیفیت طراحی را بالا ببرد.
هرجا می‌توانید، پیام خود را با تصویر منتقل کنید. جایگزینی متن‌های بلند با آیکون‌های استاندارد و گویا (مثلاً میکروسکوپ، لوله آزمایش، فلش، سلول و غیره) هم طراحی را حرفه‌ای‌تر می‌کند و هم فهم مطلب را آسان‌تر.
اگر مجله اجازه می‌دهد، می‌توانید لوگوی دانشگاه یا مؤسسه خود را در گوشه پایین تصویر (معمولاً سمت راست یا چپ) قرار دهید. بهتر است لوگو کوچک، کم‌رنگ و مزاحم برای محتوا نباشد.
بسیاری از ژورنال‌ها در وب‌سایت خود نمونه‌هایی از چکیده گرافیکی مقالات چاپ‌شده را منتشر می‌کنند. برای آشنایی بهتر می‌توانید به سایت ژورنال‌هایی مانند Cell, The Lancet, Nature Communications و Science Direct مراجعه کنید.
اگر به‌دنبال ارائه‌ای حرفه‌ای، خلاقانه و دقیق از یافته‌های علمی خود هستید، خدمات طراحی چکیده گرافیکی در سینا ترجمه انتخابی مطمئن است. تیم گرافیست‌های علمی ما با تسلط بر اصول طراحی در حوزه پژوهش، چکیده‌هایی تولید می‌کنند که هم برای مجلات معتبر قابل پذیرش است و هم برای انتشار در شبکه‌های اجتماعی جذابیت دارد. ترکیب طراحی هدفمند، انتقال سریع مفاهیم و استفاده از نمادهای بصری مؤثر، محتوای شما را متمایز می‌سازد. ثبت سفارش سریع، قیمت‌گذاری منصفانه و پشتیبانی تا زمان تأیید نهایی، از جمله مزایای همکاری با ماست.
جهت ثبت سفارش و اطلاعات بیشتر برای تهیه چکیده گرافیکی می‌توانید با کارشناسان ما از طریق تماس یا پست الکترونیکی موسسه و همچنین از طریق شبکه‌های مجازی (واتساپ، اینستاگرام و تلگرام) در ارتباط باشید و یا سفارش خود را از طریق لینک زیر ثبت بفرمایید.
راه های ارتباطی با ما
چکیده گرافیکی، خلاصه‌ای تصویری از مقاله است که پیام اصلی پژوهش را به‌صورت ساده و جذاب منتقل می‌کند.
باعث افزایش دیده‌شدن مقاله، جلب نظر داوران و درک سریع محتوای مقاله می‌شود.
خیر، برخی مجلات آن را اجباری می‌دانند و برخی دیگر به‌صورت اختیاری از نویسنده می‌خواهند.
ساده، قابل‌فهم، دارای تاکید بر یافته کلیدی، حداقل متن، طراحی خوانا و استفاده از عناصر بصری واضح.
آیکون یا نماد، نمودار از روش تحقیق، نتیجه کلیدی، عنوان (در صورت نیاز) و اطلاعات تکمیلی.
