سینا ترجمه
مهمترین ابعاد یک مقاله علمی، داشتن محتوای علمی و ارزشمندیِ قوی و با کیفیت می باشد که در پذیرش و چاپ آن نقش بسزایی دارد
یکی از مهمترین ابعاد مقاله علمی، محتوای علمی و ارزشمندیِ كيفی آن است . مقاله باید یافته های مهمی را در دانش بشر گزارش نماید و دارای پيامی آشکار باشد؛ بنابراین پيش از تهيه مقاله، محقق باید از خود بپرسد كه آیا مطالب او آنقدر مهم است كه انتشار آن قابل توجيه باشد. آیا دیگران از آن بهره خواهند برد؟ و آیا نتایج پژوهش او، كار آنها را تحت تأثير قرار خواهد داد؟
در اینجا به چندین اصل مهم از اصول و معيارهای محتوایی پژوهش علمی اشاره میگردد كه توجه به آنها قبل از تهيه مقاله به ارتقای كيفيت آن كمك مینماید .
فرایند تفکر : « تفکر، تلاش برای معلوم كردن مجهول با استفاده از علوم موجود است»
بنابراین اساسی ترین محور محتوایی یك پژوهش علمی، آن است كه مجهولی را روشن نماید. بر این اساس، هر پژوهش علمی در پی پاسخ دادن به پرسشهایی است كه تاكنون برای مخاطبان كشف نشده است. از این رو پژوهش علمی هميشه با طرح یك یا چند سئوال آغاز میشود كه محقق در صدد پاسخگویی به آنهاست.ملاكهاي محتوايي مقاله
منطقی بودن: منطق كه راه درست اندیشيدن و صحيح استدلال آوردن را می آموزاند، ابزار ضروری یك مقاله علمی است و محقق باید شایستگی لازم را در استدلال آوردن، تحليل محتوا و نتيجه گيری داشته باشد. قواعد تعریف، طبقه بندی، استنباط های قياسی و استقرایی، روشهای مختلف نمونه برداری و غيره همه از ویژگیهای منطقی یك مقاله علمی است كه محقق باید به آنها توجه داشته باشد.
انسجام و نظامدار بودن: مرتبط بودن اجزای مختلف مقاله با همدیگر، همچنين متناسب بودن آنها با عنوان مقاله و ارتباط عناوین فرعی با همدیگر، از جمله مواردی است كه به تحقيق، یکپارچگی و انسجام می بخشد. بر این اساس، محقق باید عناوین فرعی مقاله خود را با نظمی منطقی از یکدیگر مجزا كرده، ارتباط بخشها را مشخص نماید .
تراكمی بودن: از آنجا كه هدف پژوهش پاسخ به سئوال هایی است كه تا آن زمان دست كم از نظر محقق، پاسخی منطقی برای آن وجود نداشته است، هر پژوهش علمی باید از یك سو به منظور كشف دانش جدید، و از سوی دیگر، برای تکميل دانش، صورت پذیرد. بنابراین هدف اصلی یك مقاله، كشف یا تکميل دانش بشری است، نه تکرار دوباره آن با عبارات مختلف.
تناسب موضوع با نيازهای فعلی جامعه علمی: هر پژوهش علمی باید نيازهای اساسی جامعه علمی خود را در نظر گرفته، در صدد حل آن مسایل برآید؛ بنابراین از طرح موضوعاتی كه از اولویت تحقيقی برخوردار نيستند و جامعه علمی، بدانها نياز ندارد، باید احتراز نمود .
خلاقيت و نوآوری: هر تحقيق علمی زمانی میتواند در ارتقای سطح دانش، موفق و موثر باشد كه از فکری بدیع و خلّاق برخوردار باشد. مقالاتی كه به جمع آوری صِرف بسنده میكنند، نمیتوانند سهم عمدهای در پيشرفت دانش بشری داشته باشند .ملاكهاي محتوايي مقاله
توضيح مطلب در حدّ ضرورت: از جمله مواردی كه محقق در گزارش نویسی پژوهش خود باید بدان توجه كند، پرهيز از حاشيه روی و زیاده گویی افراطی است؛ همچنان كه خلاصه گویی نباید به حدّی باشد كه به ابهام و ایهام منجر شود؛ بر این اساس محقق باید به حدّی مطالب را تبيين كند كه مقصود وی برای خواننده، روشن شود .
متناسب بودن با نظریه ها: هر رشته علمی، متشکل از نظریه ها و قوانينی است كه مورد اتفاق صاحبنظران آن فن است. یافته های به دست آمده در تحقيقات ميدانی یا توصيفی نباید با قوانين كلی آن رشته تخصصی منافات داشته باشد .
اجتناب از كلی گویی: هدف نهایی علم، صورتبندی یك نظریه و تبیین کردن یکی از اصول مهم نظریه است.از این رو محقق باید بتواند مباحث علمی خود را به روشنی توضيح دهد و با زبان گویا آن را تبيين و از كلی گویی اجتناب نماید.ملاكهاي محتوايي مقاله
گزارش روش شناسی تحقيق: فرایندی است كه از طریق آن میتوان درباره ناشناخته ها به جست و جو پرداخت و از آن، شناخت لازم را كسب كرد. در این فرایند چگونگی گردآوری شواهد و تبدیل آنها به یافته ها روش شناسی ناميده میشود. این سئوال كه چگونه داده ها باید گردآوری شود و مورد تفسير قرار گيرد، به طوری كه ابهام حاصل از آنها به حداقل ممکن كاهش یابد، از موارد مهم تحقيق علمی است؟
یك تحقيق علمی زمانی میتواند مطالب خود را به اثبات برساند كه از روش گردآوری مناسبی برخوردار، و آن روشها در مقاله به خوبی بيان شده باشد.
