سینا ترجمه
در این بخش از مقاله نحوه ارزشیابی مدارک در دانشگاهای کشور انگلستان را مورد بحث و بررسی قرار می دهیم.
تحصيلات در انگلستان از پنج سالگي آغاز مي‌شود و طي يك دوره پنج ساله ابتدايي كودكان با محيط و نحوه آموزش و شرايط محل تحصيل آشنا شده و وارد دوره متوسطه مي‌شوند كه روابط منظم‌تري دارد. اين دوره با شركت در امتحانات مربوطه و اخذ گواهينامه General Certificate Secondary Education (G.C.S.E) پايان مي‌پذيرد. كساني كه مايل به ادامه تحصيل در مراكز آموزش عالي هستند، بايد پس از گرفتن گواهينامهG.C.S.E دوره موسوم بهA-Level را طي دو سال با موفقيت بگذرانند. نمرات اين دروس به درجات A,B,C,D,E تقسيم مي‌گردد و كساني كه حداقل دو درس A-Level آنها در سطح A,B,C باشد، مي‌توانند وارد دانشگاه شده و براي دوره Bachelor ادامه تحصيل دهند. افرادي كه نمرات دروس آنانD وE باشد وارد دوره‌هاي پايين‌ترH.N.D مي‌شوند يا در مراكز آموزش عالي با كيفيت پايين‌تر تحصيل مي‌كنند.
براي ورود به دانشگاه‌هاي انگلستان گذراندن موفقيت‌آميز امتحاناتA-Level حداقل در دو درس الزامي است. دارندگان ديپلم دبيرستان از بيشتر كشورها نيز براي ورود به دانشگاه‌هاي انگلستان بايد امتحانات فوق را بگذرانند. البته طي ساليان گذشته در مواردي دانش‌آموزان سال‌هاي آخر كالج‌ها و دبيرستان‌هاي جامع از طريق تكميل برگ مخصوص و جايابي مركز گزينش دانشگاهي (UCCA) مجوز ورود به دانشگاه‌ها را يافتند.
بدين صورت كهUCCA مكاتبات لازم را با دانشگاه‌هاي انتخابي انجام داده و پس از مدتي متقاضيان واجد شرايط را به دانشگاه معرفي مي‌كند و دانشگاه نظرات خود را در مورد عدم پذيرش، پذيرش بدون قيد و شرط و يا پذيرش با شرط نمره در دروس مخصوص و مصاحبه اعلام مي‌كند. در صورتي كه نمرات دانشجو از حد نصاب لازم كمتر باشد، دانشگاه در ضمن مصاحبه با دانشجو مشكل را رفع يا او را به دانشگاه‌ها يا كالج‌هاي ديگر معرفي مي‌كند. داوطلبان بالاي 23 سال در صورت داشتن سابقه كاري مرتبط با رشته مي‌توانند بدون پشت سر نهادن دوره‌هاي A-Level به عنوانMature Student وارد دانشگاه شوند.
1. دوره‌هاي هنري و حرفه‌اي منتهي به مدرک HNC,HND, College Diploma یا Higher Diploma از دوره‌هايي هستند كه پس از دو يا سه سال تحصيل به دليل شرط ورود آسان‌تر يا A-Level با نمره تقريبي(E وD) طي مي‌شود.
2. Bachelor : با سه سال تحصيل يا چهار سال تحصيل با كار توأم (Sandwich Course) است. البته داوطلبين بدون دارا بودن نمرهA-Level مي‌توانند در برخي از دانشگاه‌ها دورهBachelor را به شرط پشت سر نهادن يك سال ابتدايي (Foundation Year) آغاز كنند كه در مجموع اين دوره چهار سال تحصيلي است. مدرك دوره Bachelor به دو نوعHonours وOrdinary تقسيم مي‌شود و مدرك Honours خود به چهار نوعSecond 1 and 2 , First و Third تقسيم مي‌شود. بديهي است كه مدرك Honours - First بالاترين، وOrdinary پايين‌ترين سطح را دارد. دوره‌هايBachelor چهار سال تحصيلي وSandwich Course ، علاوه بر سه سال تحصيل، كار نظارت شده در كارخانه را به همراه دارد كه معمولاً به صورت دو شش ماه يا يك سال كارورزي بين سال‌هاي تحصيل است. اين دوره جنبه عملي يا كاربردي و حرفه‌اي دارد و امكان اشتغال بيشتري را فراهم مي‌آورد.
3. (Post Gradute Diploma (PGD : كه اخذ آن بعد از گذراندن دوره‌هاي HD,HNC,HND در دانشگاه‌هاي كشور انگلستان ميسر است. اين دوره مي‌تواند اولين مرحله از سير تحصيلي دورهMaster نيز باشد.
4. Master: برای ورود به اين دوره امتحاني صورت نمي‌گيرد، بلكه با توجه به نمرات دوره Bachelor، مصاحبه و نظر معرف‌ها، دانشجو پذيرفته مي‌شود.اين دوره به دو صورت ارايه مي‌گردد:
در حالت اول دانشجو پس از شش ماه حضور در كلاس و موفقيت در امتحانات، پژوهش كوتاه مدتي را انتخاب مي‌كند كه پس از دفاع موفقيت‌آميز از آن، به دريافت مدركMaster نايل مي‌شود. اخيراً نظامModular نيز معرفي شده است. در اين نظام (Modular) دانشجو حق انتخاب نوع كلاس‌هاي درسي را دارد و با انتخاب حدود 5-6 Modul كه هر كدام در حد سه واحد است، تحصيل آغاز مي‌شود و سپس انجام پژوهشي مد نظر قرار مي‌گيرد. اين دوره معمولاً يك سال طول مي‌كشد و شروع آن از اكتبر هر سال است. در حالتBy Research كلاس درسي در كار نيست و تنها كار پژوهشي ارايه مي‌شود و طول آن معمولاً دو سال است. اين دوره مي‌تواند همچون دوره دكترا در اكتبر، ژانويه و آوريل آغاز شود.
5. (Master of Engineering (MEng: شامل 4 يا 5 سال تحصيل پس از دوره متوسطه مي باشد. اين دوره با تاكيد بر كار گروهي به منظور ارتقاي توانمندي هاي صنعتي داتشجويان ارائه مي گردد. در اين دوره دانشجو بايد در سال هاي اول و دوم تحصيل معدل مناسب كسب نمايد تا بتواند دوره MEng را ادامه دهد. در غير اين صورت دوره را 3 ساله به پايان برده و مدرك BEng دريافت مي نمايد.
تفاوت اصلي دوره هاي 4 و 5 ساله به شرح زير مي باشد:
1-5 تعداد واحدهاي گذرانده شده: به اين صورت كه در دوره 5 ساله بيشتر و عميق تر گذرانده مي شود.
2-5 نوع پروژه انجام شده: در دوره 4 ساله پايان نامه ارائه نمي شود و فقط يك Disertation كه مشابه گزارش كار آزمايشگاهي است توسط دانشجو ارائه مي شود ولي در دوره 5 ساله دانشجويان حدود يك سال در صنعت بر روي يك پروژه به عنوان پروزه فارغ التحصيلي كار مي كنند كه در نهايت منجر به ارائه يك پايان نامه مي گردد.
6. M.Phil : اين دوره اولين مرحله دوره دكترا(Ph.D) است، اما به صورت مستقل نيز بعد از دوره‌هايBachelor ياMaster در بعضي از دانشگاه‌ها و رشته‌ها ارايه مي‌شود.
7. Ph.D: این دوره منحصراً با پژوهش است و در اين پژوهش بايد مجهولي كشف، يا موضوع جديدي در يكي از رشته‌هاي علوم ارايه شود. مدت متوسط اين دوره سه سال است و در بعضي موارد براي بالا بردن توان نظري دانشجو چند درس يا سمينار نيز ارايه مي‌شود.
در نظام تحصيلي انگلستان اخذ مدركPh.D. مستقيماً پس از دورهBachelor نيز ممكن است، كه در اين صورت بايستي وضعيت علمي كاملاً مطلوبي داشته باشد.
تبصره1: مدرک دوره ph.D (چنانچه تاريخ شروع به تحصيل بعد از اول سپتامبر 2010 باشد) صرفاً در صورت داشتن مدرک Master قابل بررسی و ارزشيابی است.
تبصره2: کسانی که دارای مدرک کارشناسی (با درجه First Class Honours ممتاز) می باشند، در صورتی که به علت ممتاز بودن به صورت مستقيم بدون گذراندن دوره کارشناسی ارشد وارد دوره دکتری (چنانچه شروع به تحصيل بعد از سپتامبر 2010 باشد) شوند مدرک دکتری آنان به شرط بررسی کيفی، شامل ارزيابی توانمندی های علمی، پژوهشی و حرفه ای متقاضی (انجام مصاحبه، اخذ آزمون، برگزاری جلسه دفاعيه، درخواست مقاله و يا بررسی نتايج علمی و قابليت های حرفه ای) و رعايت ساير ضوابط و مقررات قابل بررسی و ارزشيابی است.
1. مدارك BTEC Higher, HD, HNC, HND و كليه مدارك با 2 يا 3 سال تحصيل كه منجر به اخذ مدركBachelor نمي‌شود بعد از ديپلم دبيرستان، "كارداني" ارزشيابي مي‌شود.
تبصره: مدركDiploma in Art & Design و ديگر ديپلم‌هاي هنري با توجه به شرط ورودي(داشتن 4 درسGCSE يا Foundation Course يك ساله ( و طول مدت تحصيل سه ساله، "كارداني" در رشته مربوط ارزشيابي مي‌شود.
2. مدارك ذكر شده در بند يك به همراه Diploma یک سال تحصيل يا (Post Gradute Diploma (PGD در مجموع، "كارشناسي" ارزشيابي مي‌شود.
3. مدرک PGD بعد از كارشناسي فقط صحت صدور صادر مي‌شود.
4. مدارك MEng 4 ساله تمام وقت با ارائه ديپلم 12 ساله دبيرستان يا مدارك پيش دانشگاهي ايران و يا معادل آن "كارشناسي" ارزشيابي مي شود.
5. مدارك MEng 5 ساله تمام وقت با ارائه ديپلم 12 ساله دبيرستان يا مدارك پيش دانشگاهي ايران و يا معادل آن "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي شود.
6. مدارک (Master (By Course با شرط داشتن كارشناسي، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي‌شود.
7. مدرک (Master (By Research با شرط داشتن كارشناسي، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي‌شود.
8. مدارک M.Phil در صورت انجام يک سال تحصيل (پژوهش) بعد از دوره کارشناسی ارشد و يا دو سال تحصيل (پژوهش) بعد از دوره کارشناسی و ارائه پايان نامه به ماخذ کارشناسی ارشد قابل بررسی و ارزشيابی می باشد.
تبصره: دوره M.Phil نبايد به صورت همزمان با دوره های ديگر طی شده باشد و پروژه انجام شده برای دوره مذکور بايد صرفاًٌ برای همين دوره و مستقل از ساير دوره ها باشد.
9. مدرك Architecture Diploma با دو سال تحصيل بعد ازB.A. يا معادل آن در معماري، "كارشناسي ارشد" ارزشيابي مي‌شود.
10. مدارك Ph.D. با شرط داشتن مدرك كارشناسي ارشد، "دكترا" ارزشيابي مي‌شود.
تبصره1: در صورتي كه مدارك دكترا بدون تحصيل در مقطع كارشناسي ارشد(Master) و پس از دريافت مدرك كارشناسي(Bachelor) اخذ شده باشد، در ذيل ارزشنامه جمله "اين تحصيلات پس از اتمام دوره كارشناسي انجام شده است قيد مي‌شود.
تبصره2: مدارک تحصيلی مقطع دکتری کشور انگلستان که بدون گذراندن دوره کارشناسی ارشد و پس از اتمام دوره کارشناسی اخذ شده باشد (چنانچه تاريخ شروع به تحصيل بعد از اول سپتامبر 2010 باشد) قابل بررسی و ارزشيابی نيست و صرفاً در صورت داشتن کارشناسی ارشد قابل بررسی و ارزشيابی است.
تبصره3: کسانی که دارای مدرک کارشناسی با درجه First Class Honours (ممتاز) می باشند، در صورتی که به علت ممتاز بودن به صورت مستقيم بدون گذراندن دوره کارشناسی ارشد وارد دوره دکتری (چنانچه شروع به تحصيل بعد از سپتامبر 2010 باشد) شوند مدرک دکتری آنان به شرط بررسی کيفی، شامل ارزيابی توانمندی های علمی، پژوهشی و حرفه ای متقاضی (انجام مصاحبه، اخذ آزمون، برگزاری جلسه دفاعيه، درخواست مقاله و يا بررسی نتايج علمی و قابليت های حرفه ای) و رعايت ساير ضوابط و مقررات قابل بررسی و ارزشيابی است.
تبصره4: مدارك حرفه‌اي كه بدون تحصيل دانشگاهي(آكادميك) اخذ شده باشد در هيچ كدام از رشته‌ها ارزشيابي نمي‌شود.
11. مدارك دانشگاه آزاد انگلستان (Open University) فقط در دوره (Bachelor) كارشناسي (رشته‌هاي غير فني) با شرط داشتن ديپلم دبيرستان و ارايه گواهي شركت در جلسات حضوري ساليانه، همتراز دانشگاه پيام نور قابل ارزشيابي است و در ارزشنامه عبارت (نيمه حضوري) ذكر مي‌شود.
