منظور از فرم های پیش نیاز سابمیت مقاله چیست؟

منظور از عدم تعارض منافع چیست؟

اظهارنامه تضاد منافع (COI) سندی رسمی است که نویسندگان مقالات علمی موظف به تکمیل آن هستند. هدف از این اظهارنامه، آشکارسازی هرگونه وابستگی مالی، حرفه‌ای یا شخصی نویسندگان است که بالقوه توانایی تأثیرگذاری بر روند تحقیق یا تفسیر یافته‌ها را داشته باشد.

هدف محوری این سند:

• شفافیت کامل: تضمین می‌کند که منافع شخصی، مالی یا سازمانی نویسندگان، در قضاوت‌ها و نتایج مقاله دخالت یا سوگیری ایجاد نکرده باشد.

• تثبیت اعتبار: اعتبار یافته‌های ارائه شده را نزد خوانندگان، داوران و جامعه علمی تقویت می‌کند.

اطلاعات مورد نیاز در اظهارنامه

• تضادهای مالی: شامل هرگونه حمایت مالی یا گرنت دریافتی از نهادهایی که با موضوع پژوهش ارتباط مستقیم دارند.

• تضادهای شغلی: وابستگی به سازمان‌ها یا شرکت‌هایی که از نتایج تحقیق منتشر شده منتفع می‌شوند.

• روابط شخصی: هرگونه رابطه یا مناسبت شخصی که ممکن است بر بی‌طرفی نویسنده تأثیر بگذارد.

فرآیند تکمیل

نویسندگان باید تمامی کمک‌های مالی، حمایت‌ها، یا قراردادهایی که دریافته‌اند و می‌توانسته‌اند بر پژوهش اثر بگذارند را به‌طور کامل فهرست کنند. اگر هیچ گونه تضاد منافعی وجود نداشته باشد، باید رسماً عدم وجود آن اعلام گردد. در صورت وجود تضاد، باید مکانیسم مدیریت و کنترل آن توضیح داده شود.

اهمیت اخلاقی:

تکمیل دقیق این فرم برای حفظ سلامت و صداقت علمی (Academic Integrity) ضروری است. ژورنال‌ها و نهادهای برگزارکننده کنفرانس‌ها برای اطمینان از بی‌طرفی پژوهش‌ها و قابل اعتماد بودن نتایج، به این سند توجه ویژه‌ای دارند.

منظور از کد اخلاق چیست؟

کد تأییدیه اخلاقی (Ethical Approval Code)، یک شماره شناسایی منحصربه‌فرد است که به یک مطالعه علمی اعطا می‌شود و گواهی می‌دهد که آن پژوهش توسط یک مرجع اخلاقی معتبر بررسی و تأیید شده است.

موارد کاربرد اصلی:

• مطالعات مبتنی بر موجودات زنده: در تحقیقاتی که شامل انسان‌ها یا حیوانات است، دریافت این تأییدیه از یک هیئت اخلاق ضروری می‌باشد. این گواهی تضمین می‌کند که کلیه مراحل پژوهش، حقوق، سلامتی و آسایش شرکت‌کنندگان یا حیوانات، مطابق با اصول اخلاقی و استانداردهای لازم رعایت شده است.

• فرایند پذیرش نشریات: اکثر ژورنال‌ها و رویدادهای علمی برای پذیرش و چاپ مقالات، ارائه این کد را الزامی می‌دانند تا مطمئن شوند پژوهش مبنای اخلاقی محکمی داشته است.

نحوه اخذ کد:

• ارائه طرح پیشنهادی: ابتدا پژوهشگر باید طرح تحقیقاتی (پروپوزال) خود را به یک کمیته اخلاق رسمی (مانند هیئت‌های اخلاق دانشگاهی یا مؤسسات تحقیقاتی) ارسال کند.

• ارزیابی توسط کمیته: هیئت اخلاق پروپوزال را با دقت از منظر انطباق با اصول اخلاقی، شامل روش‌های نمونه‌گیری، اخذ رضایت آگاهانه از شرکت‌کنندگان، و نحوه مدیریت داده‌های محرمانه، بررسی می‌کند.

• صدور شناسه: در صورت تأیید نهایی طرح، یک کد یا شماره خاص به آن اختصاص داده می‌شود که همان کد مصوبه اخلاق است.

اهمیت شناسه اخلاقی:

این کد به عنوان مدرکی دال بر اجرای پژوهش به‌صورت اخلاق‌مدار و منطبق بر موازین پذیرفته‌شده جهانی عمل می‌کند و هم اعتبار کار علمی را بالا می‌برد و هم از حقوق سوژه‌های مورد مطالعه محافظت می‌نماید.

منظور از کد ارکید چیست؟

شناسه ORCID (ORCID iD) یک کد شناسایی دیجیتالی منحصربه‌فرد است که به‌طور خاص برای هر محقق و نویسنده علمی در سطح جهانی صادر می‌شود. هدف اصلی این شناسه، تضمین هویت‌یابی دقیق و متمایز هر پژوهشگر، و در نتیجه، تقویت انسجام و اعتبار کارنامه‌های علمی اوست.

مزایا و ویژگی‌های کلیدی ORCID:

• هویت‌سازی یگانه: این شناسه شامل 16 رقم است و به شکل یک لینک دائمی (مثلاً https://orcid.org/0000-0001-2345-6789) ارائه می‌شود که تنها به یک فرد تعلق دارد.

• تجمع فعالیت‌ها: به محقق امکان می‌دهد تمامی دستاوردهای پژوهشی خود، شامل انتشارات، پروژه‌ها، و سایر آثار، را در یک پروفایل مرکزی سازماندهی و مدیریت نماید.

• رفع ابهام اسمی: این ابزار از بروز اشتباهات ناشی از تشابه اسامی یا تغییر نام خانوادگی در طول دوران فعالیت علمی جلوگیری کرده و تفکیک سوابق را تسهیل می‌کند.

• پذیرش جهانی: ORCID به عنوان یک استاندارد شناخته شده در مجامع علمی بین‌المللی مورد پذیرش گسترده دانشگاه‌ها، مؤسسات و ناشران است.

نحوه بهره‌برداری از ORCID:

• ارسال مقاله: بسیاری از مجلات علمی، درخواست می‌کنند که نویسندگان کد ORCID خود را هنگام ارسال مقاله ارائه دهند.

• مدیریت سوابق: محققان می‌توانند با مراجعه به پورتال ORCID، پروفایل خود را ایجاد کرده و تمامی جزئیات سوابق پژوهشی را در آن وارد کنند.

• اتصال سیستمی: این شناسه قابلیت لینک شدن به سایر زیرساخت‌های علمی (مانند پایگاه‌های اطلاعاتی و سیستم‌های دانشگاهی) را دارد تا به‌روزرسانی اطلاعات به‌صورت خودکار صورت پذیرد.

روش دریافت:

کافی است به وب‌سایت رسمی ORCID مراجعه کرده، مراحل ثبت‌نام را با وارد کردن اطلاعات لازم تکمیل کنید. پس از اتمام، کد یکتای شما صادر شده و آماده استفاده در کلیه فعالیت‌های حرفه‌ای خواهد بود.

منظور از فرم رضایت نامه چیست؟

فرم رضایت آگاهانه (Informed Consent Form) یک سند محوری در پژوهش‌های علوم انسانی و بالینی است که شرکت‌کنندگان را ملزم به ابراز رضایت کتبی برای ورود به مطالعه می‌نماید. هدف این سند آن است که اطمینان حاصل شود هر فردی که داوطلب شرکت در تحقیق است، به‌طور کامل از ماهیت مطالعه، روش‌ها و هرگونه پیامد احتمالی آن مطلع بوده و با این علم، رضایت خود را اعلام کرده باشد.

اجزای کلیدی محتوای رضایت‌نامه:

• شرح پژوهش: ارائه‌ی خلاصه‌ای واضح از هدف، اهداف و روش‌شناسی کلی مطالعه.

• الزامات مشارکت: مشخص کردن مدت زمان لازم، نوع فعالیت‌هایی که فرد باید انجام دهد (مانند مصاحبه، تست یا نمونه‌برداری).

• ارزیابی ریسک و فایده: تشریح تمامی خطرات یا ناراحتی‌های احتمالی شرکت در تحقیق در کنار مزایای بالقوه (مانند کسب دانش تخصصی یا دریافت پاداش).

• حفظ حریم خصوصی: توضیح دقیق نحوه جمع‌آوری، ذخیره‌سازی، و استفاده از داده‌های شخصی شرکت‌کننده، و مشخص کردن درجه ناشناس ماندن (Anonymity) اطلاعات.

• حق انصراف: تأکید بر این نکته که شرکت‌کننده این اختیار کامل را دارد که در هر مرحله‌ای، بدون متحمل شدن هیچ عواقب منفی، از ادامه پژوهش صرف‌نظر کند.

• اطلاعات تماس: ارائه اطلاعات تماس پژوهشگر اصلی برای پاسخگویی به سؤالات یا ارائه توضیحات بیشتر.

• تأیید نهایی: امضا و تاریخ‌گذاری توسط شرکت‌کننده برای تأیید رسمی رضایت آگاهانه. در برخی موارد، نیاز به حضور و امضای یک شاهد نیز وجود دارد.

اهمیت حیاتی:

این فرم نه تنها یک الزام اخلاقی اساسی در تحقیقات مرتبط با انسان‌هاست، بلکه به عنوان یک سند قانونی نیز عمل کرده و از حقوق شرکت‌کنندگان محافظت می‌نماید. ارائه این مستندات، اعتبار اخلاقی پژوهش را برای ژورنال‌ها و نهادهای نظارتی تضمین می‌کند.

منظور از کاور لتر چیست؟

کاورلتر (Cover Letter) سندی رسمی و مختصر است که همراه با دست‌نوشته اصلی، برای سردبیر یک مجله علمی ارسال می‌شود و نقش حیاتی در فرآیند پذیرش و چاپ مقاله ایفا می‌کند. این نامه فرصتی است تا نویسندگان، مقاله خود را به سردبیر معرفی کرده و دلایل اهمیت و تناسب آن را با خط‌مشی‌های ژورنال تبیین نمایند.

محتوای ضروری کاورلتر:

• معرفی اثر: ارائه عنوان کامل مقاله و فهرست نویسندگان اصلی، همراه با یک خلاصه‌سازی بسیار فشرده از یافته‌ها و دستاوردهای محوری تحقیق.

• تأکید بر اصالت و اهمیت: بیان واضح اینکه چرا این کار پژوهشی جدید است، چه نوآوری‌هایی ارائه می‌دهد و چگونه به دانش موجود در حوزه تخصصی مجله اضافه می‌کند (ارزش افزوده).

• تطابق با دامنه مجله: توضیح اختصاصی دلایلی که نشان دهد این مقاله دقیقاً با اهداف، مخاطبان و حوزه مطالعاتی ژورنال انتخابی همسو است.

• تعهد اخلاقی انحصاریت: تأیید صریح این موضوع که مقاله در حال حاضر به هیچ نشریه دیگری ارسال نشده است؛ این یک ضرورت اخلاقی غیرقابل چشم‌پوشی در سابمیت آکادمیک محسوب می‌شود.

• پیشنهاد داوران (اختیاری): در صورت لزوم، می‌توان پیشنهاداتی برای داوران متخصص (Peer Reviewers) ارائه داد و همچنین اساتیدی که به دلیل تضاد منافع (Conflict of Interest) نباید مقاله را بررسی کنند، معرفی نمود.

• اطلاعات نویسنده مسئول: درج کامل اطلاعات تماس نویسنده اصلی (Corresponding Author) شامل ایمیل، تلفن و آدرس سازمانی جهت مکاتبات آتی.

نکات نگارشی کلیدی:

کاورلتر باید با لحنی کاملاً رسمی و حرفه‌ای نوشته شود و در عین اختصار و ایجاز، مستقیماً به نکات اصلی بپردازد. از تکرار غیرضروری جزئیات فنی مقاله پرهیز شود و تمرکز اصلی بر معرفی، اهمیت و تناسب با مجله باشد.

اهمیت:

این نامه نقش یک برش اولیه را بازی می‌کند؛ تأثیرگذاری مثبت بر کاورلتر می‌تواند شانس مقاله برای عبور از مرحله بررسی اولیه سردبیر و ورود به فرآیند داوری را به شدت افزایش دهد.