چگونه پایان نامه خود را بنویسیم؟

یکی از شرایط دریافت درجه کارشناسی ارشد و دکتری در اغلب دانشگاه های معتبر جهان، ارائه گزارش مکتوب از یک کار پژوهشی است که دانشجو با تلاش خود و با راهنمایی حداقل یکی از اساتید خود، آن را انجام میدهد.علاوه بر ارائه گزارش مکتوب لازم است ، دانشجو با حضور در جلسه دفاع، یک گزارشی شفاهی از عملکرد خود را ارائه دهد. رساله و پایان‌نامه، نتیجه ماندگار کار علمی یک دانشجو بعد از طی تحصیلات عالیه به‌ حساب می‌آید برای همین مراحل زیر میتوانند شما را در این کار یاری کنند.

مرحله اول: این مرحله حساس ترین و در واقع سخت ترین مرحله است و در آن باید موضوع پایان نامه ای که میخواهید درباره آن تحقیق کنید را انتخاب کنید. برای این کار  باید علایق خود را در نظر بگیرید و بدانید در چه مواردی تخصص دارید و چه مسائلی برای شما جذاب هستند ، بعد از آن باید ببینید آیا موضوع انتخابی ، دغدغه ی جامعه است و آیا شما میتوانید جوابی برای این مشکل و دغدغه پیدا کنید.اگر با دیدی جستجوگر موضوعات و اخبار حرفه ی خود را دنبال کنیم، و به دنبال بهبود وضع موجود و دادن ایده‌ای جدید باشیم، حتماً با اختصاص زمانی مناسب برای جستجو و تأمل و اندیشیدن می‌توانیم موضوع‌های متعددی برای تحقیق بیابیم.

مرحله دوم: موضوع بعدی که باید به آن توجه کرد ، عدم تکراری بودن موضوع پایان نامه است.در واقع سعی شود ، موضوعی را انتخاب کنیم که تاکنون کسی به آن نپرداخته است. میتوانید از سایت های اینترنتی ، سیستم یکپارچه کتابخانه‌های دانشگاه آزاد اسلامی (سیکا) و یا  جستجو در طرح‌های پژوهشی جهاد دانشگاهی از تکراری بودن یا نبودن موضوع پایان نامه خود اطمینان یابید.

مرحله سوم: گام بعدی در نگارش پایان نامه ، تدوین و نگارش پروپوزال ( طرح اولیه پژوهش ) است.این طرح اولیه در واقع نشان‌دهنده‌‌ی مسیری است که دانشجو می‌خواهد در پژوهش خود طی کند، و پیش‌بینی نتایجی است که در پایان از این پژوهش به‌ دست خواهد آورد. دانشجو بایستی باکمک استاد راهنمای خود ، روش تحقیق ، مسیری که می خواهد در پژوهش خود طی کند و فرضیه های اولیه را کاملا بداند.

مرحله چهارم : بهتر است پژوهش های خود را با تفکر انتقادی دنبال کنید. این تفکر باعث میشود شما با ذهنی باز و منطقی به مسائل بنگرید و دانش خود را پیوسته گسترش دهید.اولین قدم برای یافتن موضوع و نگارش پیش نهادۀ (پروپوزال) پژوهش، نگاه انتقادی به پژوهش‌های پیشین است تا به این وسیله کاستی‌های موجود شناسایی و راهکارهای آن در قالب پژوهش جدید ارائه شود. قبلا یک دانشجو فقط همه چیز را حفظ میکرد اما برای نگارش پایان نامه باید در وهله نخست ، با نگاهی انتقادی منابع را مطالعه کرد.

نگارش پایان‌نامه صرف نظر از تفاوت‌های طبیعی در رشته‌های مختلف و روش‌های پیاده سازی آن، مهارتی است که دانشجویان هر رشته برای پر بارتر شدن و ارائه پایان‌نامه با کیفیت لازم است، این مهارت‌ها را فراگیرند. برای این مهارت افزایی لازم است مراحلی را که برشمردیم را با تمرین و ممارست انجام دهید.