معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم با اشاره به پیگیری ها برای راه اندازی صندوق توسعه علمی کشور در سال ۱۴۰۰ گفت: این صندوق قرار است از پایان نامه ها و رساله های تقاضامحور حمایت کند.
غلامحسین رحیمی در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به راه اندازی صندوق توسعه علمی کشور اظهار کرد: صندوق توسعه علمی، صندوقی است که عملاً یکی از حلقههای مهم حمایتی را تشکیل میدهد که ما در حال حاضر فاقد این حلقه حمایتی به خصوص در جنبه تحقیقاتی هستیم.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم افزود: این صندوق حداقل ۲ سال است که مطرح بوده و گردش کار داشته و سازمان برنامه بودجه مشارکت بسیار زیادی در طراحی اولیه، تنظیم اساسنامه و ارسال آن به شورای عالی انقلاب فرهنگی داشته است. وزارت علوم با همکاری شورای عالی عتف در نهایت قانون راه اندازی صندوق را نهایی کردند.
رحیمی با بیان این مطلب که این صندوق سال گذشته در صحن علنی شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید اما به دلایلی ابلاغ نشد، خاطرنشان کرد: این صندوق در تقویت پژوهش کشور و حمایت از بخش تحقیقاتی پایان نامه و رسالههای دانشجویان کشور و به خصوص تقاضا محور کردن پایان نامهها نقش بسیار مهم و حیاتی دارد و به همین منظور به صورت جدی پیگیر راه اندازی آن در سال ۱۴۰۰ هستیم.
حمایت از تحقیقات هدفمند و تقاضا محور در سال ۱۴۰۰
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم ادامه داد: مساله اصلی این است که ما باید صندوقی داشته باشیم که از انجام تحقیقات هدفمند و تقاضا محور حمایت کند که این امر در سال ۱۴۰۰ در دستور وزارت علوم قرار دارد. اکثر قریب به اتفاق کشورها اصولاً با این گونه صندوقهای حمایتی به تحقیقات خودشان جهت میدهند و این جهتمندی هاست که آینده تکنولوژی کشورها را مشخص میکند.
تلاش برای مرجعیت علمی در سطح بین الملل
وی تصریح کرد: در ماده واحده پیشنهادی برای تشکیل صندوق، این نکته را دیدیم که برنامههایی را با حمایت این صندوق پیاده سازی کنیم که بتوان در برخی زمینههای علمی به سمت مرجع شدن در سطح بین المللی پیش برویم و در سطح دنیا پیشرو باشیم. به طور مثال یک شاخه یا زمینه پژوهشی را برای اولین بار در دنیا مطرح کنیم و پژوهشگران کشورهای مختلف که در آن زمینه پژوهشی کار میکنند، به ما تاسی و براساس آن عناوین تحقیقاتی خود را تعریف کنند.
صندوق توسعه علمی کشور موازی کاری با صندوقهای موجود ندارد
رحیمی با تاکید بر اینکه صندوقهای توسعه علمی کشور موازی کاری با صندوقهای حمایتی موجود ندارد، خاطرنشان کرد: ما یک صندوق بزرگی تحت عنوان صندوق نوآوری شکوفایی داریم که اصولاً حمایت از توسعه فناوری در شرکتهای دانش بنیان را عهده دار است و از رویدادهایی که به توسعه فناوری منجر میشود، حمایت میکند و عملاً به تحقیقات دانشگاهی پژوهشگاهی کاری ندارد.
معاون پژوهش و فناوری وزارت علوم افزود: یک صندوق کوچک هم داریم به نام صندوق حمایت از پژوهشگران که به صورت موردی حمایتهایی را برای اهداف خاص انجام میدهد و از آن به عنوان یک صندوق ملی تعبیر نمیشود؛ چرا که باید وسیعتر و با اهداف گستردهتر باشد.
وجود ۱۵۰ هزار دانشجوی دکتری و ۶۰۰ هزار دانشجوی ارشد در کشور
وی با اعلام اینکه در حال حاضر در کشور قریب به ۱۵۰ هزار دانشجوی دکتری و حدود ۶۰۰ هزار دانشجوی کارشناسی ارشد داریم، گفت: در دوره حداکثر ۵ ساله دانشجوی دکتری، یک رساله حداقل ۲ ساله انجام میدهد و دانشجوی ارشد ما نیز در یک بازه زمانی ۲ یا ۲ و نیم ساله پایان نامه پژوهشی خود را آماده میکند؛ حالا تصور کنید اگر بخش قابل توجهی از این پایان نامه و رسالهها را با حمایت این صندوق به سمت نیازهای کشور هدایت کنیم، به نظرم تحول شگرفی رخ خواهد داد.
بودجههای مستقل در صندوق توسعه علمی تجمیع میشود
رحیمی درباره بودجه این صندوق نیز توضیح داد و گفت: خوشبختانه در حال حاضر ردیفهای مختلفی از جمله حمایت از تحقیقات تقاضامحور و حمایت از پایان نامهها توسط دولت و مجلس پیش بینی شده که به صورت مستقل پیگیری میشود اما چون ساز و کار دقیق ندارد، اکثر ردیفها جذب نمیشود. در صورتی که تأسیس صندوق تأیید شود، نگرانی خاصی در خصوص اعتبار آن نداریم چرا که بودجه ۴ ردیف حمایتیِ مستقل در این صندوق تجمیع و ذخیره میشود و در اختیار دانشگاهها و پژوهشگاهها قرار میگیرد.