سینا ترجمه
انتخاب مجله مناسب برای چاپ مقاله، یکی از چالش‌های رایج دانشجویان و پژوهشگران تازه‌کار است. در این مطلب، تفاوت‌های مهم میان مجلات ISI و اسکوپوس را بررسی می‌کنیم تا مسیر انتشار علمی روشن‌تر شود.
یکی از چالش‌های مهم برای پژوهشگرانی که تجربه زیادی در انتشار مقالات علمی ندارند، انتخاب درست و هدفمند نشریه برای ارسال مقاله است. این مرحله به‌ظاهر ساده، تأثیر بسزایی در شانس پذیرش مقاله دارد و انتخاب نادرست آن می‌تواند منجر به رد مقاله، آن هم پیش از ورود به مرحله داوری علمی شود. یکی از رایج‌ترین دلایل ریجکت مقالات، ناهماهنگی موضوع مقاله با حوزه تخصصی مجله است. از همین‌رو، آشنایی دقیق با پایگاه‌های نمایه‌سازی علمی و تفاوت میان آن‌ها، به نویسندگان کمک می‌کند تا انتخاب دقیق‌تری داشته باشند. در این مطلب به بررسی تفاوت‌ها و ویژگی‌های دو پایگاه معتبر ISI و Scopus می‌پردازیم؛ دو نمایه بین‌المللی شناخته‌شده‌ای که مقالات چاپ‌شده در آن‌ها از اعتبار بالایی برخوردارند و انتخاب صحیح میان آن‌ها می‌تواند مسیر انتشار مقاله را هموارتر سازد.
مؤسسه اطلاعات علمی (ISI) در سال 1960 توسط یوجین گارفیلد، پژوهشگر آمریکایی، تأسیس شد. تمرکز اصلی این مؤسسه بر نمایه‌سازی مقالات علمی و توسعه نظام‌های علم‌سنجی بود.
در سال 1992 و پس از کناره‌گیری گارفیلد، مالکیت مؤسسه ISI به شرکت علمی تامسون واگذار شد. این شرکت نیز در سال 2002 با خرید شرکت رویترز، شرکت تامسون رویترز را شکل داد. دفتر مرکزی آن در شهر نیویورک قرار دارد.
فعالیت‌های علمی مرتبط با ISI از طریق دو پایگاه معتبر Web of Knowledge و Web of Science انجام می‌شود. این پایگاه‌ها منابع اصلی برای جستجوی مقالات علمی در سطح جهانی هستند.
یکی از مهم‌ترین خدمات ISI، معرفی مجلات معتبر علمی است که با عنوان «مجلات ISI» شناخته می‌شوند. همچنین این مؤسسه شاخص Impact Factor را برای ارزیابی میزان تأثیر مجلات علمی منتشر می‌کند.
مقالات علمی منتشرشده در پایگاه ISI در قالب چهار نمایه اصلی دسته‌بندی می‌شوند.
1. نمایه استنادی علوم
(Science Citation Index: SCI و Science Citation Index Expanded: SCIE)
این نمایه شامل مجلات علمی در حوزه‌های فنی، مهندسی، پزشکی و کشاورزی است.
2. نمایه استنادی علوم اجتماعی
(Social Science Citation Index: SSCI)
مجلات مرتبط با حوزه‌های علوم اجتماعی در این نمایه قرار دارند. در حال حاضر حدود 1180 عنوان مجله را پوشش می‌دهد.
3. نمایه استنادی هنر و علوم انسانی
(Arts & Humanities Citation Index: AHCI)
این نمایه شامل حدود 1130 مجله در زمینه‌های هنر، فلسفه، تاریخ، زبان‌شناسی و سایر شاخه‌های علوم انسانی است.
4. نمایه استنادی علوم نوپدید
(Emerging Sources Citation Index: ESCI)
نمایه ESCI برای مجلاتی تعریف شده است که در حوزه‌های علمی نوظهور فعالیت دارند. این مجلات به تازگی به مجموعه نمایه‌های ISI افزوده شده‌اند.
مجلات نمایه‌شده در ISI به دو گروه تقسیم می‌شوند.
مجلات دارای ضریب تأثیر (Impact Factor)
این مجلات در گزارش استنادی مجلات یا JCR نمایه می‌شوند و فرآیند داوری در آن‌ها بسیار دقیق و زمان‌بر است. انتشار مقاله در این مجلات نیازمند نگارش پژوهشی قوی و مطابق با استانداردهای بین‌المللی است.
مجلات فاقد ضریب تأثیر (ISI Listed)
این دسته معمولاً در نمایه ESCI قرار دارند. داوری در این مجلات با سرعت و سختگیری کمتری انجام می‌شود. برای پژوهش‌هایی که کیفیت علمی قابل قبول دارند ولی به سطح بالای مجلات ایمپکت‌دار نمی‌رسند، انتخاب مناسبی به شمار می‌روند.
برای بررسی اعتبار یک مجله و اطمینان از نمایه بودن آن در پایگاه ISI، به وب‌سایت رسمی کلاریویت به نشانی http://mjl.clarivate.com/ مراجعه کنید. در این سایت با وارد کردن کد ISSN مجله مورد نظر، می‌توانید از وضعیت نمایه آن مطلع شوید. اگر مجله در یکی از نمایه‌های چهارگانه معرفی‌شده قرار داشته باشد، به‌عنوان مجله ISI شناخته می‌شود. در صورتی که با پیام "not found" مواجه شدید، به این معناست که مجله در حال حاضر در فهرست ISI قرار ندارد.
پایگاه اسکوپوس (Scopus) یکی از معتبرترین نمایه‌های بین‌المللی است که بیش از 60 میلیون رکورد کتاب‌شناختی از مقالات علمی را در خود جای داده است. این پایگاه محصول شرکت الزویر (Elsevier)، یکی از بزرگ‌ترین ناشران علمی جهان، محسوب می‌شود. اسکوپوس دامنه گسترده‌ای از رشته‌های علمی را پوشش می‌دهد که شامل حوزه‌هایی مانند پزشکی، مهندسی، علوم پایه و علوم انسانی می‌شود.
در مقایسه با پایگاه ISI، اسکوپوس حدود 20 درصد پوشش بیشتری از منابع علمی ارائه می‌دهد و به همین دلیل در بسیاری از کشورها به‌عنوان یک مرجع معتبر برای ارزیابی کیفیت علمی پژوهش‌ها شناخته می‌شود.
مجلات نمایه‌شده در اسکوپوس معمولاً بر اساس چارک یا کوارتیل (Quartile) دسته‌بندی می‌شوند. این دسته‌بندی از Q1 تا Q4 انجام می‌شود که هر یک بیانگر درجه اعتبار و سختگیری داوری مجلات است.
رتبه مجله (Quartile) |
|---|
Q1: مجلات بسیار معتبر و سخت‌گیر که پذیرش مقاله در آن‌ها دشوار است. |
Q2: مجلات با کیفیت بالا و داوری استاندارد. |
Q3: مجلات با استاندارد متوسط و پذیرش نسبتاً آسان‌تر. |
Q4: مجلاتی با داوری ساده‌تر و اعتبار پایین‌تر. |
اگر کیفیت مقاله خود را بالا می‌دانید، بهتر است اقدام به پذیرش و چاپ مقاله از مجلات Q1 و Q2 نمایید. اما در صورتی که مقاله نیاز به بهبود دارد یا استاندارد لازم را ندارد، ارسال به مجلات Q3 و Q4 می‌تواند گزینه مناسبی باشد.
برای اطمینان از اعتبار و نمایه بودن مجله در اسکوپوس، می‌توانید به وب‌سایت رسمی SCImago Journal & Country Rank مراجعه کنید. در این سایت با وارد کردن کد ISSN مجله، وضعیت نمایه و رتبه‌بندی آن قابل مشاهده است. اگر مجله مورد نظر شما در این پایگاه موجود نباشد و پیام "Sorry, no results were found" نمایش داده شود، بدین معناست که مجله در پایگاه اسکوپوس نمایه نشده است.
مجلات اسکوپوس و ISI هر دو از مهم‌ترین و معتبرترین پایگاه‌های نمایه‌سازی مقالات علمی در جهان هستند. هر کدام ویژگی‌ها و معیارهای خاص خود را دارند که در انتخاب مجله مناسب برای انتشار مقاله، باید به آن‌ها توجه شود.
پایگاه ISI که زیرمجموعه شرکت کلاریویت است، بیشتر بر کیفیت علمی و ضریب تأثیر (Impact Factor) مجلات تمرکز دارد و معمولاً مجلات دارای ایمپکت‌فاکتور بالاتر در این پایگاه نمایه می‌شوند.
پایگاه اسکوپوس متعلق به ناشر الزویر است و دامنه وسیع‌تری از رشته‌های علمی را پوشش می‌دهد و مجلات آن بر اساس چارک (Quartile) دسته‌بندی می‌شوند که بازتابی از جایگاه علمی آن‌ها در حوزه مربوطه است.
هر دو نمایه در ارزیابی پژوهش‌ها و اعتباردهی علمی نقش مهمی دارند، اما تفاوت‌های ساختاری و عملکردی وجود دارد که در جدول زیر مشاهده می‌کنید
معیار مقایسه | مجلات ISI | مجلات اسکوپوس |
مالکیت و مدیریت | شرکت کلاریویت (Clarivate Analytics) | شرکت الزویر (Elsevier) |
پوشش رشته‌ها | تمرکز بر رشته‌های منتخب با کیفیت بالا | پوشش گسترده‌تر و شامل همه حوزه‌های علمی |
معیار ارزیابی | ضریب تأثیر (Impact Factor) | چارک یا کوارتیل (Q1 تا Q4) |
تعداد مجلات نمایه‌شده | حدود 12,000 مجله | بیش از 24,000 مجله |
سختگیری داوری | معمولاً سختگیرانه‌تر و زمان‌بر | بسته به چارک مجله، متغیر است |
میزان اعتبار علمی | بسیار معتبر، مخصوصاً مجلات با ایمپکت بالا | معتبر، با دامنه وسیع‌تر و متنوع‌تر |
امکان انتخاب مجله | محدودتر و با تمرکز بر مجلات برتر | گسترده‌تر با تنوع بیشتر |
کاربرد در ارزیابی علمی | استفاده گسترده در رتبه‌بندی‌های دانشگاهی و پژوهشی | استفاده در ارزیابی‌ها، مخصوصاً در برخی کش |
در نتیجه، می‌توان اظهار داشت که چاپ مقاله در مجلات نمایه‌شده در پایگاه‌های ISI و Scopus از منظر علمی بسیار ارزشمند و معتبر است. هر دو پایگاه در سطح بین‌المللی شناخته‌شده‌اند و انتشار مقاله در آن‌ها می‌تواند نقش مؤثری در ارتقاء جایگاه علمی پژوهشگر ایفا کند. با این حال، انتخاب نشریه مناسب باید متناسب با کیفیت، موضوع و سطح علمی مقاله انجام شود. پژوهشگران لازم است با ارزیابی دقیق مقاله خود، سطح مناسب‌تری از هر یک از این مجلات را انتخاب نمایند تا شانس پذیرش افزایش یابد و فرآیند انتشار با موفقیت طی شود.
مؤسسه سینا ترجمه با سال‌ها تجربه تخصصی در زمینه پذیرش و چاپ مقاله در مجلات معتبر اسکوپوس و ISI، آماده ارائه خدمات جامع و حرفه‌ای به پژوهشگران، دانشجویان و اساتید است. این مؤسسه از مرحله انتخاب مجله مناسب با توجه به موضوع و سطح علمی مقاله، تا نگارش و ویرایش تخصصی متن، ترجمه دقیق و اصلاحات لازم، همراه شما خواهد بود. همچنین، پیگیری کامل فرآیند داوری و مکاتبات با ناشر، از دیگر خدمات کلیدی سینا ترجمه است که باعث تسهیل و تسریع روند انتشار مقاله می‌شود. تیم کارشناسان ما با آگاهی کامل از معیارها و استانداردهای هر پایگاه علمی، تضمین می‌کند که مقاله شما بهترین شانس پذیرش را در مجلات برتر داشته باشد. با اعتماد به سینا ترجمه، مسیر نشر علمی خود را با اطمینان، کیفیت بالا و موفقیت تضمین‌شده طی کنید.
جهت اطلاعات بیشتر برای هر کدام از این خدمات می‌توانید با کارشناسان ما از طریق تماس یا پست الکترونیکی موسسه و همچنین از طریق شبکه های مجازی (واتسپ، اینستاگرام، تلگرام و ایتا) در ارتباط باشید و یا از طریق لینک زیر می توانید هزینه سفارشات خود را برآورد کرده و سفارش خود را ثبت نمایید.
راه های ارتباطی با ما
پایگاه ISI تمرکز بیشتری بر ضریب تأثیر و کیفیت پژوهش‌ها دارد، در حالی‌که Scopus دامنه وسیع‌تری از رشته‌های علمی را پوشش می‌دهد و مجلات را بر اساس چارک رتبه‌بندی می‌کند.
نشریات در پایگاه اسکوپوس بر اساس چارک یا کوارتیل (Q1 تا Q4) رتبه‌بندی می‌شوند که نشان‌دهنده میزان تأثیر و اعتبار علمی هر مجله در حوزه تخصصی خود است.
هر دو پایگاه علمی معتبر هستند؛ اما ISI بیشتر بر شاخص تأثیر (Impact Factor) تأکید دارد، در حالی که اسکوپوس با پوشش گسترده‌تر و دسته‌بندی چارکی، تنوع بیشتری در ارزیابی فراهم می‌کند.
ISI از شاخص تأثیرگذاری استفاده می‌کند، در حالی که اسکوپوس براساس چارک‌های موضوعی، جایگاه علمی نشریات را تعیین می‌نماید.
اگر مقاله از نظر علمی در سطح بالایی نیست یا موضوع آن تخصصی‌تر است، انتشار در مجلات Q3 یا Q4 اسکوپوس می‌تواند گزینه‌ای منطقی باشد.
برای پژوهش‌هایی که هدف اصلی آن‌ها ارتقای جایگاه علمی پژوهشگر در سطوح دانشگاهی و بین‌المللی است، انتخاب مجلات دارای Impact Factor در پایگاه ISI پیشنهاد می‌شود.
