اسکوپوس بهتر هست یا ای اس ای؟

برای پاسخ به این سوال لازم هست در ابتدا به تعریف و بررسی نمایه ها بپردازیم.

تعریف نمایه یا ایندکس

نمایه ها (Index) در واقع یک نظام استاندارد هستند. و در صورتی که مجله ای استانداردهای آن نمایه خاص را رعایت نماید، موفق به دریافتش خواهند شد.

به عنوان مثال نمایه ISI را در نظر بگیرید. نمایه ای اس ای دارای یک سری قوانین و استانداردهایی است که مجلات نمایه شده در این ایندکس باید رعایت نمایند. حال اگر مجله ای درخواست نمایه شدن در سایت Clarivate Analytics ( تامسون رویترز سابق) را داشته باشدباید این قوانین و استانداردها را رعایت و درخواست خود را به ISI ارسال نماید و پس از طی نمودن پروسه بررسی، و تایید بتواند نمایه ای اس ای را دریافت نماید.

چند نمایه وجود دارد؟

نمایه های علمی در واقع شرکت های تاسیس شده ای هستند که دارای استاندارد تایید می باشند. بنابراین تعداد مشخصی برای تعداد نمایه های علمی وجود ندارد ولی از مهم ترین و معتبرترین نمایه های علمی می توان به ISI,Scopus,Compendex,ISC,PubMed,Copernicus,Doaj,Ebsco و … اشاره کرد که محبوبترین این ها ISI و اسکوپوس هستند.

اعتبار نمایه ها

همان طور که اشاره شد هر شرکتی می تواند نمایه علمی تاسیس کند و مجلاتی که استاندارهای شرکت را رعایت می کند، نمایه کند. اعتبار نمایه بر اساس تاریخچه ها و سازمان های معتبر علمی هست که به عنوان پشتوانه آن ها در حال فعالیت می باشند. برای توضیح این مورد اشاره به نمایه آی اس آی میکینم که سابقه ای بالغ بر 60 سال دارد . هم چنین نمایه Scopus را در نظر بگیرید که توسط انتشارات الزویر تاسیس شده است.

ISI چیست؟

به طور کلی کلمه ISI مخفف عبارت Institute for Scientific Information ( موسسه اطلاعات علمی ) می باشد. این نمایه در سال ۱۹۶۰ توسط یوجین گارفیلد تاسیس شد و امروزه یکی از اصلی ترین پایگاه های معتبر نمایه کننده مجلات علمی می باشد. مجلات ای اس ای خود به دو نوع بدون ایمپکت ( ضریب تاثیر ) و یا ایمپکت دار ( دارای ضریب تاثیر - معروف به JCR ) تقسیم می شوند.

تعداد مقالات آی اس آی هر محقق در واقع شاخصی برای اعتبار علمی وی محسوب می گردد بدین معنی که داشتن مقاله ISI در رزومه علمی شرایط را برای اخد پذیرش از دانشگاه های معتبر بین المللی، استخدام در دانشگاه ها و مراکز مرتبط و ارتقا رزومه اساتید را آسان تر می نماید.

Scopus چیست؟

اسکوپوس نیز یک نمایه علمی معتبر بین المللی است که توسط ناشر معروف الزویر هلندی در سال ۲۰۰۴ معرفی شده است. مرکز الزویر در هلند واقع شده است و در شهرهای بزرگ کشورهایی همچون انگلستان و امریکا نیز شعبه دارد. امروزه ارزش و اعتبار اسکوپوس به حدی است که حتی رشد علمی دانشگاه های یک کشور را با استفاده از این پایگاه و مقالات چاپ شده در مجلات اسکوپوس سنجش می کنند. اسکوپوس پس از ISI معتبرترین و محبوب ترین نمایه علمی بین المللی به شمار می رود.

در نظر داشته باشید که یک مجله می تواند برای نمایه های مختلف درخواست دهد و در نتیجه یک مجله میتواند هم ISI و هم Scopus باشد.

تفاوت بین نمایه اسکوپوس و ISI

اگر بخواهیم از نظر اعتبار سنجی این دو ایندکس را بررسی کنیم. نمایه ISI برای رتبه بندی مجلاتِ کاوریجِ WOS خود، از شاخص ایمپکت فاکتور یا ضریب تاثیر استفاده می کند. نمایه اسکوپوس برای رتبه بندی مجلات از شاخص Q که بین عدد ۱ تا ۴ متغیر است استفاده می نماید.

شاخص کیو برای هر دسته بندی محاسبه می شود به این معنی که یک مجله در حیطه خود با دیگر مجلات مقایسه شده و Q دریافت میکند ، به عنوان مثال مجله کیو3 پزشکی در فیلد پزشکی جزء سطح سوم مجلات می باشد. مجلات q1 دارای ارزش بیشتری نسبت مجلات Q4 می باشند.

در جدول زیر تفاوت دو نمایه بررسی شده است:

مقاله تان را برای ISI بفرستید یا اسکوپوس؟

با بررسی جدول درمی یابیم که هر نمایه نسبت به دیگری دارای برتری هایی هست . هر چند که ISI سابقه بسیار طولانی تر دارد و محبوبیت بیشتری در بین پژوهشگران و محققان دارد ولی همان طور که گفته شد پیشرفت علمی بسیاری از کشور ها بر اساس تعداد مقاله های منتشر شده در اسکوپوس سنجیده می شود.

همان طور که پیش تر هم اشاره شد مجلاتی که اعتبار علمی بسیار بالایی دارند معمولا در هر دو ایندکس نمایه می شوند. بر این اساس پیشنهاد میشود برای مجلاتی اقدام کنید که در هر دو ایندکس وجود داشته باشند. در غیر این صورت با توجه به هدفی که دارید اقدام برای مجله ای اس ای و یا اسکوپوس کاملا سلیقه ای می باشد.

سخن پایانی

در این مقاله سعی کردیم دو نمایه ISI و Scopus را با هم مقایسه و نقاط قوت و ضعف این دو نمایه بین المللی معتبر را بررسی کنیم تا محققان و نویسندگانی که به دنبال چاپ مقاله خود در این مجلات هستند بتوانند انتخاب آگاهانه ای داشته باشند.

برای انتخاب مجله برای مقاله خود میتوانید از کارشناسان موسسه سینا مشاوره ی رایگان دریافت نموده و برای اخذ پذیرش و چاپ مقاله خود توسط موسسه سینا اقدام نمایید.

سوالات خود درباره چاپ مقاله و استخراج مقاله از پایان نامه و تقویت رزومه را از کارشناسان ما بپرسید.