رفع سرقت ادبی برای چاپ مقاله در مجلات ISI

پژوهش علمی زمانی ارزش واقعی خود را نشان می‌دهد که بر پایه صداقت، اصالت محتوا و ارجاع‌دهی دقیق به منابع معتبر شکل گیرد. یکی از شایع‌ترین دلایل رد شدن مقالات در مجلات معتبر بین‌المللی مانند ISI، وجود سرقت ادبی (Plagiarism) یا درصد مشابهت بالا در متن است که به طور مستقیم بر اعتبار علمی و کیفیت اثر تاثیر می‌گذارد.

در این راهنما به صورت جامع و تخصصی به بررسی روش‌های موثر برای شناسایی و رفع سرقت ادبی، معرفی ابزارهای پیشرفته تشخیص، تکنیک‌های بازنویسی علمی اصولی و نکات کلیدی که نویسندگان باید پیش از ارسال مقاله رعایت کنند، پرداخته می‌شود. هدف این است که با ارائه راهکارهای کاربردی، فرآیند نگارش و انتشار مقاله‌های علمی به شکلی حرفه‌ای‌تر و منطبق با استانداردهای بین‌المللی انجام گیرد.

سرقت ادبی به استفاده از ایده‌ها، متن یا نتایج دیگران بدون ارجاع درست گفته می‌شود. این کار نه تنها غیراخلاقی است، بلکه می‌تواند باعث ریجکت مقاله، آسیب به اعتبار علمی نویسنده و حتی تحریم‌های دانشگاهی شود.

انواع سرقت ادبی:

• کپی مستقیم بدون ارجاع

• بازنویسی با حفظ ساختار جمله

• خلاصه‌سازی بدون ذکر منبع

• خودسرقتی (استفاده از کارهای قبلی خود بدون ارجاع)

توجه: درصد مشابهت بالا همیشه به معنای سرقت ادبی نیست؛ اما اگر بدون استناد باشد، تخلف محسوب می‌شود.

سرقت ادبی پیامدهای گسترده‌ای دارد که می‌تواند به اعتبار علمی، حرفه‌ای و حتی اجتماعی فرد آسیب جدی وارد کند. برخی از مهم‌ترین عواقب این تخلف عبارتند از:

مجلات ISI از نرم‌افزارهای پیشرفته‌ای برای بررسی اصالت مقاله استفاده می‌کنند. برخی از معروف‌ترین آن‌ها:

رعایت اصول نگارشی و آشنایی با روش‌های استاندارد ارجاع‌دهی، از مهم‌ترین گام‌ها در جلوگیری از بروز سرقت ادبی در متون علمی محسوب می‌شود. در نگارش هر مقاله‌ای، لازم است پژوهشگر نسبت به مالکیت فکری آثار دیگران آگاهی کامل داشته باشد و در استفاده از منابع علمی، چارچوب‌های اخلاق پژوهش را رعایت کند. در ادامه، مهم‌ترین تکنیک‌های پیشگیرانه ارائه شده است.

رعایت این نکات، اعتبار علمی نویسنده را حفظ می‌کند و شانس پذیرش و چاپ مقاله در ژورنال‌های معتبر را نیز افزایش می‌دهد. در فرآیند انتشار مقالات در نشریات علمی، پیشگیری از بروز سرقت ادبی یکی از الزامات اولیه است که بی‌توجهی به آن می‌تواند منجر به رد مقاله یا حتی پیامدهای حقوقی برای نویسنده شود.

پارافریز یا بازنویسی علمی یکی از مهم‌ترین مهارت‌هایی است که پژوهشگران برای نگارش مقالات معتبر به آن نیاز دارند. در فرآیند تولید محتواهای علمی، استفاده از منابع دیگران امری اجتناب‌ناپذیر است؛ اما نحوه به‌کارگیری این منابع باید به‌گونه‌ای باشد که اصالت متن حفظ شود و مشابهت مستقیم با آثار موجود به حداقل برسد. در این میان، پارافریز اصولی به‌عنوان روشی کارآمد برای بازنویسی مطالب و پیشگیری از بروز سرقت ادبی شناخته می‌شود.

پارافریز چیست و چرا اهمیت دارد؟

پارافریز مقاله به معنای بازنویسی مفهوم یک جمله یا پاراگراف، با استفاده از واژگان و ساختار زبانی متفاوت، بدون تغییر در معنای اصلی آن است. این مهارت به نویسنده امکان می‌دهد از اطلاعات منابع علمی معتبر بهره‌برداری کند، بدون آن‌که متن نوشته‌شده مصداق کپی‌برداری یا مشابهت غیرمجاز باشد.

ویژگی‌های پارافریز اصولی

برای آنکه بازنویسی به‌درستی انجام شود، رعایت چند اصل ضروری است:

• تغییر واژگان کلیدی با حفظ معنا: انتخاب مترادف‌های دقیق و متناسب با حوزه علمی متن، از مهم‌ترین مراحل بازنویسی است.

• تغییر ساختار جمله: صرف جایگزینی واژگان کافی نیست. ساختار نحوی جمله نیز باید بازسازی شود تا شباهت کاهش یابد.

• پرهیز از ترجمه تحت‌اللفظی: در بازنویسی متون ترجمه‌شده، استفاده از زبان فارسی علمی و سلیس اهمیت دارد.

• استفاده هم‌زمان از پارافریز و استناد: حتی در صورت بازنویسی صحیح، لازم است منبع اصلی ایده یا داده مورد استفاده مشخص شود.

نقش پارافریز در فرآیند پذیرش مقالات علمی

یکی از دلایل اصلی رد مقالات در مرحله داوری اولیه، بالا بودن میزان مشابهت محتوای مقاله با منابع دیگر است. مجلات علمی، به‌ویژه ژورنال‌های نمایه‌شده در پایگاه‌هایی مانند ISI و Scopus، با بهره‌گیری از نرم‌افزارهای بررسی مشابهت (مانند iThenticate)، میزان اصالت متن را ارزیابی می‌کنند. در صورتی که پارافریز به‌درستی انجام نشده باشد، احتمال بروز مشکل در این مرحله بسیار زیاد خواهد بود.

توصیه‌های تکمیلی

برای دستیابی به بازنویسی علمی دقیق، بهره‌مندی از متخصصان زبان و ویراستاران علمی، به‌ویژه در مقالات انگلیسی، بسیار مفید است. همچنین استفاده از ابزارهای کمکی مانند دیکشنری‌های تخصصی و نرم‌افزارهای ویرایش زبانی می‌تواند دقت بازنویسی را افزایش دهد.

• هرگز از ترجمه ماشینی خام (مثل Google Translate) برای بازنویسی استفاده نکنید.

• از ابزارهای بازنویسی حرفه‌ای مثل QuillBot یا Wordtune کمک بگیرید.

• بخش روش تحقیق (Methodology) را دقیقاً به زبان خودتان بنویسید.

• از ترکیب نقل قول و بازنویسی استفاده کنید.

قبل از ارسال مقاله به مجله ISI:

✅ از خدمات ویراستاری تخصصی مانند ویراستاری نیتیو استفاده کنید
✅ با iThenticate درصد مشابهت را بررسی کرده و تلاش کنید به زیر 15% برسانید.
✅ فایل نهایی را یک بار با فرمت مجله هدف تنظیم کنید.

🔲 مقاله بازنویسی شده است
🔲 گزارش Similarity از iThenticate دریافت شده
🔲 ارجاع‌ها بررسی شده‌اند
🔲 گرامر و سبک نوشتار بازبینی شده
🔲 قالب مجله رعایت شده
🔲 نامه ارسال مقاله (Cover Letter)، در صورت درخواست مجله نوشته شده است