رشته خاک شناسی

درمورد رشته خاک شناسی 

رشته خاک شناسی ازگرایش های گروه کشاورزی است .این رشته دردوره کارشناسی تحت عنوان رشته خاک شناسی شناخته میشود ولی در دوره های کارشناسی ارشد و دکتری دارای گرایش های مختلفی است. طول دوره کارشناسی رشته خاک شناسی چهارسال می باشد که دانشجویان بطور متوسط قادر خواهند بود این دوره را در مدت مذکور بگذرانند. حداکثر طول زمان تحصیل در این دوره تا 6 سال نیز مجاز خواهد بود. علاقه مندی به طبیعت و علوم وابسته به آن، شرط اصلی برای تحصیل در این رشته است؛ علاوه بر آن داوطلبان ورود به این رشته باید از توان و دانش بالا در زمینه های: شیمی، ریاضی، قدرت تجزیه و تحلیل کافی، پشتکار و دقت فراوان، و توان جسمی نیز برخوردار باشند. شایان ذکر است که علاوه بر کارهای آزمایشگاهی، بخشی از فعالیتها به صورت عملیات صحرایی خواهد بود، بنابراین فعالیت نسبتاً زیادی را می طلبد.خاک شناسان که گروهی از مهندسان کشاورزی را شامل می شوند عمدتا جنبه های زیستی خاک را مورد بررسی قرار می دهند اما مثلا مهندسان عمران بیشتر به مسایل فیزیکی خاک از جمله درجه سختی آن می پردازند.کارشناسان خاکشناس میزان مواد غذایی موجود در خاک‌های مناطق مختلف را بررسی می‌کنند و بهترین راه افزایش میزان مواد مورد نیاز و کاهش آثار سوء موادی که میزان آن از حد طبیعی بیشتر است را بیان می‌کنند و در صورتیکه خاک از لحاظ مواد غذایی متعدد دچار کمبود باشد، راه حل‌های ترکیبی (مانند کود  فسفات آمونیوم)ارایه می‌دهند.

موقعیت شغلی این رشته

یک مهندس خاک میتواند در سازمان ها و شرکت های حوزه کشاورزی و منابع طبیعی همچون شرکت خدمات مهندسی آب و خاک کشور، شهرداری ها، وزارت جهاد کشاورزی و سایر سازمان ها و شرکت های مرتبط مشغول به کار شوید. در صورت استخدام در یک سازمان دولتی نیز با کسب تجربه بیشتر به سمت های مدیریتی و نظارتی در این بخش می توانید دست یابید.
همچنین مراکز آموزشی (هنرستان های کشاورزی، دانشکده های کشاورزی، آموزشکده های کشاورزی، مراکز آموزش کشاورزی و...) مراکز پژوهشی، شامل مؤسسه تحقیقات خاک و آب و کشور و بخشهای وابسته به آن در مراکز استانها، سایر ادارات دولتی و نیمه دولتی (سازمان جنگل ها، مراتع و آبخیزداری کل کشور و ادارات منابع طبیعی استان ها، سازمان بوستان ها و فضای سبز استان ها و شهرستان ها، سازمان حفاظت محیط زیست و اداره های کل آن در استان ها و...) بخش غیردولتی شامل آزمایشگاه های خصوصی تست خاک و شرکت های تولید و توزیع کود شیمیایی و گیاهی و ... از مهمترین حوزه های استخدام و یافتن شغل برای یک خاک شناس می باشد.بدیهی است در هر حال دانش‌آموختگان کارآفرین و خلاق خاک شناسی باید در پی آفرینش فرصت های کاری نو برای خود و دیگران باشند و با توجه به بازار کار نامساعد این رشته، به جای چشم داشتن به آگهی استخدامی سازمان ها و شرکت های بزرگ و کوچکی، با مطالعه و بررسی روش های جدید تولید و  ایجاد خاک های خاصلخیز در دنیا و تولید گیاهان مختلف به دنبال نوآوری و ایجاد مشاغل جدید باشند.
برخی از مشکلات شاغلین این حوزه عبارتند از :

• بسیار محدود بودن فرصت های اشتغال در برخی گرایش ها به خصوص در بخش دولتی
• دولتی بودن اکثر بخش های حوزه کشاورزی و عدم فراهم سازی زمینه برای ورود گسترده بخش خصوصی

گرایش های رشته خاک شناسی

رشته خاک شناسی درمقاطع تحصیلی بالاتر دارای گرایش های: 

• فیزیک خاک
• شیمی خاک
• بیولوژی خاک
• حاصلخیزی خاک
• کانی شناسی خاک
• طبقه بندی خاک
• ارزیابی خاک

تعدادواحدها و نام دروس دوره کارشناسی و دکتری رشته مهندسی خاک

تعداد واحدهای درسی دوره کارشناسی خاک شناسی 135 واحد به شرح زیر می باشد:

• دروس عمومی: 20 واحد
• دروس علوم پایه: 29 واحد
• دروس اصلی: 41 واحد
• دروس گزینه انتخابی: 15 واحد

تعداد واحدهای درسی دوره کارشناسی ارشد خاک شناسی 32 واحد بشرح زیر است:

• دروس الزامی: 18 واحد
• دروس انتخابی: 8 واحد
• پایان نامه: 8 واحد

دانشگاه هایی که ظرفیت پذیرش در رشته خاک شناسی دارند:

کارشناسی ارشد مدیریت منابع خاک 

شامل گرایش های :

• فیزیک و حفاظت خاک
• منابع خاک و ارزیابی ارضی

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع زبان عمومی

۱- کتاب گرامر کاربردی زبان انگلیسی، شهاب اناری و همکاران، انتشارات مبتکران.
۲- کتاب گرامر زبان انگلیسی، عباس فرزام، انتشارات باستان.
۳- کتاب تافل رهنما، ابراهیم نظری تیموری، انتشارات رهنما.
۴- کتاب ۵۰۴ واژه ضروری تافل، انتشارات جنگل.
۵- کتاب مجموعه سوالات کارشناسی ارشد زبان عمومی، انتشارات سازمان سنجش و آموزش کشور.
۶- جزوه زبان عمومی موسسه سنجش تکمیلی امیرکبیر.
۷- Saheli, Mohamad, Vocabulary for TOEFL and MA candidates of TOEFL. Koye Kosar Press.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع زبان تخصصی علوم خاک

۱- کتاب انگلیسی تخصصی کشاورزی جلد اول خاکشناسی، مولف اف. ا. کافمن، انتشارات عمیدی.
۲- کتاب فرهنگ کشاورزی و منابع طبیعی (شامل تعریف و معادل فارسی واژه های علمی): خاک شناسی، غلامحسین حق نیا، حمید سیادت، شاپور حاج رسولیها، غلامرضا ستوده، علی ابطحی، محمود کلباسی اشتری، دانشگاه تهران.
۳- کتاب زبان تخصصی کشاورزی: علوم خاک، تالیف گروه مولفان، انتشارات دیباگران تهران.
۴- کتاب فرهنگ نوین کشاورزی و منابع طبیعی (شامل تعریف و معادل فارسی واژه های علمی): خاک شناسی بابا مخیر، قباد آذری تاکامی، نصرالله محبوبی صوفیانی دانشگاه تهران،
۵- کتاب انگلیسی برای دانشجویان علوم خاک (English for the students of soil science)، تالیف محمد حسن روزی طلب و حمید سیادت، انتشارات سمت.
۶- کتاب انگلیسی برای دانشجویان رشته کشاورزی (English for the students of agriculture) (جلد ۱ و ۲)، مولفان بهروز عزبدفتری، ابراهیم جدیری سلیمی، مسعود رحیم پور، زاریک ملکونیان، م. رحیم پور و ج. یغمایی، انتشارات سمت.
۷- کتاب راهنمای انگلیسی برای دانشجویان کشاورزی (۱ و ۲)، مولف فرهاد توحیدی، انتشارات واژه.
۸- کتاب راهنمای کامل انگلیسی برای دانشجویان رشته کشاورزی (۱ و ۲)، مولفان حسن کرکی و مریم ثنایی زاده، انتشارات آییژ.
۹- جزوه زبان تخصصی علوم خاک دانشگاه تهران.
۱۰- جزوه زبان تخصصی علوم خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع شیمی خاک

۱- کتاب شیمی خاک، تالیف مایکل اوکانر و هینریش بوهن، مترجم حسام مجللی، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
۲- کتاب شیمی خاک با نگرش زیست محیطی، تالیف دونالد اسپارکس، مترجم شاهین اوستان، انتشارات دانشگاه تبریز.
۳- کتاب شیمی خاک، تالیف الف. بیک و بولت بروگنورت، ترجمه نجف علی کریمیان، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
۴- کتاب شیمی خاک (هزاران نکته)، تالیف مجتبی جعفری حقیقی، انتشارات مرجع علم.
۵- کتاب شیمی حاصلخیزی خاک، تالیف علیرضا حسین پور، انتشارات دانشگاه پیام نور.
۶- کتاب تغذیه معدنی گیاهان عالی (جلد اول و دوم)، تالیف هورست مارشنر، مترجمان بهمن خلدبرین, طاهره اسلام زاده، انتشارات دانشگاه تهران.
۷- کتاب اصول تغذیه گیاه، تالیف ارنست کرکبی، ترجمه دکتر علی اکبر سالاردینی، انتشارات دانشگاه تهران.
۸- جزوه شیمی خاک دکتر توفیقی، دانشگاه تهران.
۹- جزوه شیمی خاک دکتر کلباسی، دانشگاه صنعتی اصفهان.
۱۰- جزوه شیمی خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع حاصلخیزی خاک

۱- کتاب مدیریت حاصلخیزی خاک برای کشاورزی پایدار، تالیف راجندرا پراساد و جیمز پاور، مترجمان محمد معزاردلان و غلامرضا ثواقبی فیروزآبادی، انتشارات دانشگاه تهران.
۲- کتاب حاصلخیزی خاک، تالیف محسن جلالی، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
۳- کتاب حاصلخیزی خاک، تالیف علی اکبر سالاردینی، انتشارات دانشگاه تهران.
۴- کتاب حاصلخیزی خاک و کودها، تالیف جان ال هاولین، جیمزدی بیتون، ساموئل ال تیزدل و وارنرال نلسون، مترجم میرسید حسینی و هادی کوهکن، انتشارات پلک.
۵- کتاب حاصلخیزی بیولوژیک خاک: کلیدی برای استفاده پایدار از اراضی در کشاورزی، تالیف ابوت و دانیل وان مورفی، مترجمان کاظم خاوازی، هادی اسدی رحمانی، غلامرضا ثواقبی فیروزآبادی، احمد اصغرزاده و فرهاد رجالی، انتشارات جهاد دانشگاهی، واحد تهران.
۶- کتاب حاصلخیزی خاکهای مناطق خشک (مشکلات و راحلها)، تالیف محمدجعفر ملکوتی و مهدی همایی، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
۷- کتاب روش جامع تشخیص و مصرف بهینه کودهای شیمیایی، تالیف محمد جعفر ملکوتی، نجفعلی کریمیان و پیمان کشاورز، انتشارات دانشگاه تربیت مدرس.
۸- کتاب نقش ریز مغذی ها در افزایش عملکرد و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی (عناصر خرد با تاثیر کلان)، تالیف محمد جعفر ملکوتی و محمد مهدی طهرانی، انتشارات تربیت مدرس.
۹- کتاب شیمی حاصلخیزی خاک، تالیف علیرضا حسین پور، انتشارات دانشگاه پیام نور.
۱۰- جزوه حاصلخیزی خاک، دکتر مفتون، دانشگاه شیراز.
۱۱- جزوه حاصلخیزی خاک، دکتر ریحانی تبار، دانشگاه تبریز.
۱۲- جزوه تغذیه گیاه دکتر نجفی دانشگاه تبریز.
۱۳- جزوه حاصلخیزی خاک دکتر کلباسی و دکتر میرسید حسینی، دانشگاه تهران.
۱۴- جزوه حاصلخیزی خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع فیزیک و حفاظت خاک

۱- کتاب فیزیک خاک، تالیف محمد بای بوردی، انتشارت دانشگاه تهران.
۲- کتاب مبانی فیزیک خاک، تالیف عبدالرحمن برزگر و رضا ابن جلال، انتشارات دانشگاه شهید چمران.
۳- کتاب فیزیک خاک، تالیف ویلیام ا. جوری، رابرت هورتون، مترجم بیژن قهرمان، انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
۴- کتاب فیزیک خاک پیشرفته، تالیف عبدالرحمن برزگر، انتشارات دانشگاه شهید چمران اهواز.
۵- کتاب آشنایی با فیزیک خاک، تالیف بهرام معلمی، دانیل هیلل و رضا میرزاخانی، انتشارات مرکز نشر دانشگاهی.
۶- کتاب فیزیک خاک، تالیف امین علیزاده، انتشارات دانشگاه صنعتی سجاد.
۷- کتاب رابطه آب و خاک و گیاه، تالیف امین علیزاده، انتشارات استان قدس رضوی.
۸- کتاب فیزیک خاک (مبانی و کاربرد)، تالیف سید علیرضا موحدی نائینی، انتشارات دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان.
۹- کتاب مبانی علوم خاک در ارتباط با محیط، تالیف منوچهر زرین مهر، انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی.
۱۰- کتاب اصول مهندسی زهکشی و بهسازی خاک، تالیف محمد بایبوردی، انتشارات دانشگاه تهران.
۱۱- کتاب فیزیک خاک کاربردی، تالیف ار. جی هنکس . جی. ال. اشکرافت، مترجم علی اکبر محبوبی و علی اصغر نادری، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
۱۲- کتاب فیزیک خاک و ریشه آن، تالیف محمد علی حاج عباسی، انتشارات غزل اصفهان.
۱۳- کتاب فیزیک خاک (خلاصه درس، پرسش های چهار گزینه ای و پاسخنامه)، تالیف محمد بای بوردی، انتشارات دیباگران تهران.
۱۴- جزوه فیزیک خاک دکتر نیشابوری، دانشگاه تبریز.
۱۵- جزوه فیزیک خاک، دکتر مهدی شرفا دانشگاه تهران.
۱۶- جزوه فیزیک و حفاظت خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک

۱- کتاب بیولوژی و بیوشیمی خاک، تالیف علی اکبر صفری سنجانی، انتشارات دانشگاه بوعلی سینا.
۲- کتاب میکرو بیولوژی و بیوشیمی عمومی خاک، تالیف علی اصغر زاده، انتشارات دانشگاه تبریز.
۳- کتاب میکروبیولوژی خاک، رهیافتی کنجکاوانه، تالیف مارک کوین، مترجمان لاله شاددل، امیر لکزیان، سارا شیبانی و مجید بهادریان، انتشارات سخن گستر.
۴- کتاب اصول و کاربردهای میکروبیولوژی خاک، تألیف دیوید،م. سیلویا، جفری، جی.فورمان، پیتر، جی. هارتل و دیوید، ا.زوبرر، مترجم امیر لکزیان، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
۵- کتاب مدیریت بیماری های گیاهی بوسیله عنصرهای پر مصرف و کم مصرف، تالیف آرتور وانگلهارد، ترجمه غلامحسین حق نیا، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
۶- کتاب بیولوژی خاک، تالیف ناهید صالح راستین، انتشارات دانشگاه تهران.
۷- کتاب میکروبیولوژی خاک، تالیف میشرا، مترجمان حسین بشارتی، هوشنگ خسروی و علیرضا فلاح، انتشارات آییژ.
۸- کتاب میکروبیولوژی خاک: ریزموجودات و رشد گیاهان، تالیف نانجاپاشامانا سوبارائو، مترجم غلامعباس اکبری، انتشارات دانشگاه تهران. 
۹- کتاب میکروبیولوژی خاک، تالیف گیتی امتیازی، انتشارات مانی.
۱۰- کتاب پرسشهای چهارگزینه ای خاک شناسی (بیولوژی، پیدایش و رده بندی خاک)، تالیف محمود شعبانپورشهرستانی، انتشارات دیباگران تهران.
۱۱- جزوه بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک دانشگاه صنعتی اصفهان.
۱۲- جزوه بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک دانشگاه فردوسی مشهد.
۱۳- جزوه بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک دکتر علی اصغرزاد دانشگاه تبریز.
۱۴- جزوه بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک دکتر علیخانی دانشگاه تهران.
۱۵- جزوه بیولوژی و بیوتکنولوژی خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع پیدایش و رده بندی خاک و ارزیابی اراضی

۱- کتاب خاک، تشکیل و طبقه بندی، تالیف محمد بایبوردی و ابراهیم کوهستانی، انتشارات دانشگاه تهران.
۲- کتاب پیدایش و طبقه بندی خاک؛ تالیف غلامحسین حق نیا و امیر لکزیان، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.
۳- کتاب پیدایش و رده بندی خاک، تالیف محمد بای بوردی، انتشارات دانشگاه تهران.
۴- کتاب مبانی خاکشناسی و رده بندی خاک؛ تالیف محمد جعفری و فریدون سرمدیان؛ انتشارات دانشگاه تهران.
۵- کتاب مبانی خاک شناسی، تالیف هنری دونالد فوت، ترجمه شهلا محمودی و مسعود حکیمیان، انتشارات دانشگاه تهران.
۶- کتاب مبانی خاک شناسی و رده بندی خاک، تالیف محمد جعفری و فریدون سرمدیان، انتشارات دانشگاه تهران.
۷- کتاب پیدایش و رده بندی خاک ها، تالیف جواد سیدمحمدی مرشت، انتشارات دیباگران تهران.
۸- کتاب تکوین و طبقه بندی خاک “رده ها”، تالیف ال.پی. وایلدینگ، ان.ای. اسمک و جی.اف. هال، مترجم محمدمهدی متقی، انتشارات سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی.
۹- کتاب خاک پیدایش و پدوژنز: فرایندهای تغییر و تحول و رده بندی: مقدمه ای در ارتباط با استعداد اراضی و نقشه برداری خاک، تالیف منوچهر زرین کفش، انتشارات نشر علم کشاورزی ایران.
۱۰- جزوه پیدایش و رده بندی خاک، دکتر جلالیان و کتر خادمی دانشگاه اصفهان.
۱۱- جزوه پیدایش و رده بندی خاک، دکتر شهلا محمودی و دکتر احمد حیدری دانشگاه تهران.
۱۲- جزوه پیدایش و رده بندی خاک، دانشگاه گرگان.
۱۳- جزوه پیدایش و رده بندی خاک، دانشگاه فردوسی مشهد.
۱۴- جزوه پیدایش و رده بندی خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع آزمون کارشناسی ارشد علوم خاک – منابع فرسایش و حفاظت خاک

۱- کتاب فرسایش آبی و کنترل آن، تالیف حسینقلی رفاهی، انتشارات دانشگاه تهران.
۲- کتاب فرسایش بادی و کنترل آن، تالیف حسینقلی رفاهی، انتشارات دانشگاه تهران
۳- کتاب فرسایش و حفاظت خاک، تالیف آر .پی .سی. مورگان، مترجم امین علیزاده، انتشارات استان قدس رضوی.
۴- کتاب راهنمای جامع مفاهیم و واژه های مرتبط با فرسایش و حفاظت آب و خاک، تالیف پل دبلیو انگر، مترجم محسن محسنی ساروی، انتشارات جهاد دانشگاهی.
۵- کتاب حفاظت خاک، تالیف پرویز کردوانی، انتشارات دانشگاه تهران.
۶- کتاب فرسایش خاک، تالیف حسینقلی رفاهی، انتشارات دانشگاه تهران.
۷- کتاب حفاظت خاک، تالیف مجردی، انتشارات دانشگاه رازی کرمانشاه.
۸- کتاب فرسایش و حفاظت خاک (خلاصه درس، پرسش های چهارگزینه ای و پاسخنامه تشریخی)، تالیف علی اکبر نظری سامانی، جلیل کاکه و مهسا عبدالشاه نژاد، انتشارات دیباگران تهران.
۹- جزوه فرسایش و حفاظت خاک دانشگاه صنعتی اصفهان.
۱۰- جزوه فرسایش و حفاظت خاک دانشگاه تهران.
۱۱- جزوه فرسایش و حفاظت خاک دکتر اسدی دانشگاه گیلان.
۱۲- جزوه فرسایش و حفاظت خاک دانشگاه آزاد واحد علوم تحقیقات.

منابع کنکوردکتری مدیریت منابع خاک:

برای دروس استعداد تحصیلی و زبان انگلیسی می توانید از منابع ذکر شده در جدول زیر استفاده کنید :