تفاوت مجلات ISI و SCOPUS

انتشار مقالات علمی در مجلات معتبر جهانی یکی از مهم‌ترین گام‌ها در ارتقای اعتبار علمی و پژوهشی محققان است. در این مسیر، انتخاب مجله‌ای که مقاله در آن منتشر می‌شود، تأثیر زیادی بر شناخته‌شدن و ارزیابی کیفیت تحقیق دارد. اما در دنیای امروز، با وجود تعداد زیاد پایگاه‌های علمی، بسیاری از پژوهشگران با سوالی اساسی روبرو هستند: کدام پایگاه برای انتشار مقاله علمی معتبرتر است؟ آیا انتخاب ISI بهتر است یا SCOPUS؟ این سوالی است که در این وبلاگ به آن پاسخ خواهیم داد.

در این مطلب به بررسی تفاوت‌های کلیدی بین دو پایگاه اطلاعاتی معتبر ISI و SCOPUS خواهیم پرداخت. هر دو پایگاه به عنوان معتبرترین منابع برای انتشار مقالات علمی شناخته می‌شوند، اما ویژگی‌ها و معیارهای ارزیابی آنها از یکدیگر متمایز است. با ما همراه باشید تا با این تفاوت‌ها آشنا شوید و بتوانید تصمیم بهتری برای انتخاب مجله مناسب برای چاپ مقاله خود بگیرید.

تعریف ISI و SCOPUS

ISI و SCOPUS هر دو از معتبرترین پایگاه‌های علمی در سطح جهانی هستند که مقالات علمی و پژوهشی را نمایه‌سازی می‌کنند. با این حال، این دو پایگاه تفاوت‌های عمده‌ای دارند که می‌تواند در انتخاب مجله برای انتشار مقاله مؤثر باشد.

برای درک بهتر موضوع باید به توضیح هرکدام از این پایگاه‌ها بپردازیم.

ISI

ISI که به‌طور خاص با نام Web of Science شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین پایگاه‌های اطلاعاتی علمی در جهان است. این پایگاه در ابتدا به‌طور ویژه برای نمایه‌سازی مقالات علمی از رشته‌های مختلف طراحی شد و از زمان تأسیس خود به‌عنوان یک مرجع معتبر در ارزیابی کیفیت مقالات و نشریات علمی شناخته می‌شود. معیارهای انتخاب مجلات برای نمایه‌سازی در ISI بسیار دقیق و سختگیرانه است و تنها مجلاتی که معیارهای خاصی از جمله تاثیرگذاری علمی و ارجاعات گسترده را دارند، می‌توانند در این پایگاه نمایه شوند. از این رو، مقالات منتشر شده در مجلات ISI به‌عنوان مقالات با کیفیت و معتبر در سطح جهانی شناخته می‌شوند.

SCOPUS

در مقابل، SCOPUS یک پایگاه داده علمی بزرگ است که توسط Elsevier اداره می‌شود و از سال 2004 به‌عنوان رقیب ISI در عرصه نمایه‌سازی مقالات علمی آغاز به‌کار کرده است. SCOPUS علاوه بر مقالات علمی، شامل مجموعه‌ای وسیع از داده‌ها از جمله مقالات کنفرانس‌ها، کتاب‌ها، گزارش‌ها و دیگر منابع علمی است. یکی از مزایای SCOPUS نسبت به ISI، پوشش گسترده‌تر آن است که به مجلات و مقالات از مناطق جغرافیایی و زبان‌های مختلف توجه بیشتری دارد. همچنین، SCOPUS معمولاً معیارهای پذیرش کمی انعطاف‌پذیرتری دارد و به همین دلیل مجلات بیشتری را نسبت به ISI در خود گنجانده است.

isi/ scopus

بررسی تفاوت‌های ISI و SCOPUS از منظرهای مختلف

برای پژوهشگران و دانشجویانی که قصد پذیرش و چاپ مقاله در مجلات بین‌المللی را دارند، شناخت تفاوت میان پایگاه‌های نمایه‌سازی معتبر، همچون ISI و Scopus، از اهمیت بالایی برخوردار است. این دو پایگاه، نقش کلیدی در ارزیابی کیفیت مقالات علمی و رزومه پژوهشی ایفا می‌کنند، اما در جنبه‌های مختلفی مانند معیارهای پذیرش، دامنه پوشش، و شاخص‌های ارزیابی با یکدیگر تفاوت دارند. در ادامه، به بررسی این تفاوت‌ها از زوایای گوناگون پرداخته می‌شود.

1. مرجعیت علمی و سابقه تأسیس

ISI (Institute for Scientific Information):
تأسیس‌شده توسط یوجین گارفیلد در سال 1960، یکی از قدیمی‌ترین و شناخته‌شده‌ترین نظام‌های نمایه‌سازی علمی در سطح جهان است. این پایگاه در حال حاضر زیرمجموعه شرکت Clarivate Analytics بوده و از اعتبار بالایی در مجامع علمی برخوردار است.
Scopus:
در سال 2004 توسط ناشر بین‌المللی Elsevier راه‌اندازی شد. با وجود سابقه کمتر نسبت به ISI، توانسته در مدت‌زمانی کوتاه، جایگاه قابل‌توجهی در بین پژوهشگران، دانشگاه‌ها و موسسات علمی به‌دست آورد.

2. تعداد مجلات نمایه‌شده

ISI:
این پایگاه حدود 12 هزار ژورنال منتخب را نمایه می‌کند. انتخاب مجلات در ISI بسیار گزینشی و با معیارهای دقیق علمی انجام می‌شود.
Scopus:
با نمایه‌سازی بیش از 25 هزار مجله، کنفرانس و کتاب علمی، از نظر کمی گستره وسیع‌تری دارد و پوشش موضوعی آن نیز گسترده‌تر از ISI است.

3. دامنه موضوعی

ISI:
تمرکز اصلی آن بر علوم پایه، پزشکی و فنی – مهندسی است. البته در سال‌های اخیر حوزه‌هایی مانند علوم اجتماعی نیز به‌طور محدود مورد توجه قرار گرفته‌اند.
Scopus:
دامنه موضوعی بسیار متنوع‌تری دارد و تمام رشته‌های علمی از جمله علوم انسانی، هنر، مدیریت و علوم اجتماعی را نیز پوشش می‌دهد.

4. شاخص‌های ارزیابی مجلات

ISI:
شاخص ارزیابی اصلی آن Impact Factor (IF) است که از طریق پایگاه Journal Citation Reports (JCR) منتشر می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده تعداد استنادات به مقالات منتشرشده در یک مجله طی دو سال اخیر است.
Scopus:
از چندین شاخص ارزیابی استفاده می‌کند، از جمله:
- SJR (SCImago Journal Rank)
- CiteScore
- SNIP (Source Normalized Impact per Paper)
  این شاخص‌ها تحلیل چندبُعدی‌تری از تأثیر و کیفیت مجلات ارائه می‌دهند.

5. روند داوری و پذیرش مجلات

ISI:
داوری سخت‌گیرانه و استانداردهای علمی بسیار بالا دارد. تنها مجلاتی که از نظر کیفیت علمی و اخلاق پژوهش در سطح بالا قرار دارند، در این پایگاه نمایه می‌شوند.
Scopus:
فرآیند پذیرش علمی دارد، اما تا حدی منعطف‌تر از ISI است. در نتیجه، مجلات نوظهور و جوان‌تری را نیز شامل می‌شود که فرصت بیشتری برای رشد دارند.

6. قابلیت دسترسی و استفاده

ISI:
از طریق پایگاه Web of Science (WOS) قابل دسترسی است. استفاده از این پایگاه عموماً نیازمند اشتراک سازمانی یا دسترسی از طریق دانشگاه‌های معتبر است.
Scopus:
رابط کاربری ساده‌تر و سرعت جست‌وجوی بالاتری دارد. بسیاری از دانشگاه‌ها در سطح جهانی اشتراک Scopus دارند و پژوهشگران به‌راحتی می‌توانند از داده‌های آن استفاده کنند.

7. ارزش و اعتبار در رزومه علمی

ISI:
انتشار مقاله در مجلات نمایه‌شده در این پایگاه، از نظر ارزیابی رزومه علمی، ارتقا اعضای هیئت‌علمی، و پذیرش در مقاطع تحصیلات تکمیلی دارای ارزش بالاتری است. به‌ویژه در کشورهای مختلف، به‌عنوان یکی از ملاک‌های اصلی سنجش فعالیت پژوهشی شناخته می‌شود.
Scopus:
در بسیاری از نظام‌های علمی و دانشگاهی، اعتبار بالایی دارد و استناد به مقالات آن معمولاً مورد پذیرش قرار می‌گیرد. با این حال، در برخی سیستم‌های رسمی ارتقاء یا استخدام، اولویت با مجلات دارای ایمپکت فکتور ISI است.

جدول مقایسه‌ای ISI و Scopus

معیار مقایسه	ISI (Web of Science)	Scopus
سابقه و مرجعیت	تأسیس در سال 1960 توسط یوجین گارفیلد؛ زیرمجموعه Clarivate Analytics	تأسیس در سال 2004 توسط ناشر Elsevier
تعداد منابع نمایه‌شده	حدود 12 هزار ژورنال منتخب	بیش از 25 هزار ژورنال، کتاب و کنفرانس
دامنه موضوعی	تمرکز بر علوم پایه، پزشکی، فنی و مهندسی	پوشش جامع از تمام حوزه‌های علمی از جمله علوم انسانی، اجتماعی، هنر، مدیریت و مهندسی
شاخص‌های ارزیابی	فقط Impact Factor (از طریق JCR)	SJR، CiteScore، SNIP
معیارهای پذیرش مجلات	بسیار سخت‌گیرانه با استانداردهای علمی و اخلاقی بالا	علمی و دقیق، اما با انعطاف بیشتر و پذیرش مجلات نوظهور
دسترسی و استفاده	از طریق پایگاه Web of Science؛ نیازمند اشتراک یا دسترسی دانشگاهی	رابط کاربری ساده‌تر و پرکاربردتر؛ دسترسی از طریق اشتراک دانشگاهی
اعتبار در رزومه و ارزیابی علمی	ارزش و اعتبار بالاتر در ارزیابی‌ها، ارتقا هیئت علمی، پذیرش دکتری و بورسیه	دارای اعتبار علمی بالا، ولی در برخی نظام‌ها رتبه دوم پس از ISI در نظر گرفته می‌شود

رتبه‌بندی مجلات در ISI (Web of Science)

پایگاه ISI با تمرکز بر شاخص Impact Factor (IF) مجلات را رتبه‌بندی می‌کند. این شاخص بر پایه تعداد استنادهایی است که طی دو سال اخیر به مقالات یک مجله صورت گرفته است.
مجلات نمایه‌شده در ISI به دو دسته تقسیم می‌شوند:

دارای Impact Factor (JCR): مجلات معتبر و با استنادات بالا که در گزارش‌های سالانه Journal Citation Reports معرفی می‌شوند.
فاقد Impact Factor: این مجلات هنوز به آستانه لازم برای محاسبه IF نرسیده‌اند، اما در برخی حوزه‌های تخصصی دارای اعتبار علمی هستند.

فرایند پذیرش مجلات در ISI شامل بررسی کیفیت، ساختار داوری، و میزان استناد است.

رتبه‌بندی مجلات در Scopus

Scopus از دو شاخص اصلی برای ارزیابی مجلات استفاده می‌کند:

CiteScore: میانگین استنادات دریافتی مقالات در یک بازه سه‌ساله.
SJR (Scimago Journal Rank): شاخصی که علاوه بر تعداد استنادات، کیفیت منابع استنادکننده را نیز در نظر می‌گیرد.

مجلات Scopus بر اساس این شاخص‌ها در چهار رتبه کیفی تقسیم می‌شوند:

Q1: مجلات با بیشترین تأثیرگذاری
Q2: کیفیت بالا
Q3: کیفیت متوسط
Q4: سطح پایین‌تر از نظر تأثیر

همچنین پذیرش مجله در این پایگاه مستلزم بررسی دقیق علمی، ساختاری و تنوع موضوعی است.

ای اس ای و اسکوپوس

آیا مجلات می‌توانند هم‌زمان در ISI و Scopus نمایه شوند؟

بسیاری از مجلات علمی معتبر به‌طور هم‌زمان در هر دو پایگاه ISI (Web of Science) و Scopus نمایه می‌شوند. این مسئله کاملاً ممکن و رایج است، به‌ویژه برای مجلاتی که از نظر علمی، ساختاری و داوری در سطح بالایی قرار دارند.

چگونه این اتفاق می‌افتد؟

هر پایگاه داده، فرایند مستقلی برای ارزیابی و پذیرش مجلات دارد.

ISI (Web of Science): مجلاتی که در این پایگاه پذیرفته می‌شوند، در یکی از مجموعه‌های آن مانند Science Citation Index Expanded یا Social Sciences Citation Index نمایه می‌گردند. در صورتی که مجله وارد Journal Citation Reports (JCR) شود، دارای Impact Factor خواهد بود.
Scopus: این پایگاه با شاخص‌هایی مانند CiteScore، SJR و SNIP عملکرد مجلات را ارزیابی می‌کند. مجلات پذیرفته‌شده در Scopus نیز در رده‌بندی‌های کیفی Q1 تا Q4 قرار می‌گیرند.

مزیت نمایه‌ شدن در هر دو پایگاه چیست؟

افزایش اعتبار علمی مجله
دیده شدن بیشتر مقالات توسط پژوهشگران بین‌المللی
افزایش شانس استناد به مقالات
ارتقای جایگاه مجله در رتبه‌بندی‌های جهانی

بنابراین، اگر یک مجله از نظر کیفیت و ساختار علمی در سطح استانداردهای جهانی باشد، می‌تواند در هر دو پایگاه نمایه شود و از اعتبار علمی دوچندانی برخوردار گردد.

چگونه می‌توانیم مقالات خود را در این مجلات به چاپ برسانیم؟

برای چاپ مقاله در مجلات نمایه‌شده در ISI (Web of Science) یا Scopus، رعایت مجموعه‌ای از مراحل و نکات ضروری است. در ادامه، مراحل اصلی ارسال و چاپ مقاله در این نوع مجلات آورده شده است.

1. انتخاب مجله مناسب

موضوع مقاله باید با دامنه تخصصی مجله کاملاً همخوان باشد.
مجله باید از نظر نمایه بودن در ISI یا Scopus بررسی شود (می‌توان از وب‌سایت‌های رسمی پایگاه‌ها یا فهرست‌های به‌روز استفاده کرد).
به شاخص‌هایی مانند Impact Factor (برای ISI) یا SJR و CiteScore (برای Scopus) توجه شود.
مجله باید در لیست مجلات جعلی (Predatory Journals) قرار نداشته باشد.

2. مطالعه دقیق راهنمای نویسندگان (Author Guidelines)

هر مجله دستورالعمل خاصی برای نگارش، قالب‌بندی، ارجاع‌دهی و ارسال مقالات دارد. رعایت دقیق این دستورالعمل‌ها برای فرمت‌بندی مقاله ضروری است.

3. آماده‌سازی مقاله بر اساس ساختار علمی

ساختار رایج برای مقاله علمی شامل موارد زیر است:

عنوان علمی دقیق
چکیده و کلمات کلیدی
مقدمه
روش تحقیق
یافته‌ها
بحث و نتیجه‌گیری
منابع معتبر و به‌روز

4. ویرایش زبان و ساختار علمی

مقاله باید از نظر زبان انگلیسی (در صورت ارسال به مجلات بین‌المللی)، ساختار علمی و نگارشی ویرایش دقیق شود. استفاده از خدمات ویراستاری تخصصی یا مؤسسات معتبر مانند موسسه سینا ترجمه می‌تواند بسیار مفید باشد.

5. ارسال مقاله از طریق سامانه مجله

بیشتر مجلات دارای سامانه آنلاین (Online Submission System) هستند که پس از ایجاد حساب کاربری، می‌توان مقاله را بارگذاری کرد

6. داوری علمی (Peer Review)

پس از ارسال، مقاله وارد مرحله داوری می‌شود. در این مرحله، متخصصان حوزه مربوطه مقاله را بررسی می‌کنند. نتیجه داوری ممکن است یکی از حالت‌های زیر باشد:

پذیرش بدون اصلاح
پذیرش با اصلاحات جزئی یا کلی
رد مقاله

7. اصلاحات و پاسخ به داوران

در صورت درخواست اصلاح، نویسنده موظف است پاسخ دقیق و علمی به نظرات داوران ارائه داده و نسخه اصلاح‌شده را بارگذاری کند.

8. پذیرش نهایی و چاپ مقاله

پس از پذیرش نهایی، مقاله وارد فرآیند آماده‌سازی برای چاپ (Proofreading و Formatting) شده و در نهایت به صورت آنلاین یا چاپی منتشر می‌شود.

توصیه می‌شود از مؤسسات و مشاوران تخصصی در زمینه پذیرش و چاپ مقاله استفاده کنید تا فرآیند ارسال با دقت و سرعت بیشتری انجام شود و شانس موفقیت افزایش یابد.

خدمات سینا ترجمه در زمینه چاپ مقالات علمی در مجلات معتبر

در مؤسسه سینا ترجمه، ما به شما کمک می‌کنیم تا مقالات علمی خود را در بهترین مجلات بین‌المللی با نمایه‌های معتبر ISI یا Scopus و حتی مجلاتی که هر دو نمایه را دارند، به چاپ برسانید. با همکاری نزدیک با این نشریات معتبر، فرایند پذیرش مقالات شما به سرعت و بدون پیچیدگی انجام می‌شود. کافی است فایل مقاله خود را برای کارشناسان ما ارسال کنید و یا اگر مقاله آماده ندارید، فایل پایان‌نامه خود را ارسال نمایید تا تیم متخصص ما از آن مقاله‌ای علمی استخراج کرده و پس از آن مراحل اخذ پذیرش و چاپ را برای شما انجام دهند. تجربه‌ای راحت و بی‌دغدغه برای چاپ مقاله در مجلات معتبر تنها با یک سفارش از شما در دسترس است. همین حالا اقدام کنید و مقالات خود را در مجلات معتبر منتشر کنید!

برای کسب اطلاعات بیشتر و انجام سفارش، می‌توانید از طریق تماس تلفنی، ایمیل، یا شبکه‌های اجتماعی مانند واتسپ، اینستاگرام، تلگرام و ایتا با کارشناسان ما در ارتباط باشید و یا از طریق لینک زیر سفارش خود را ثبت کنید.

ثبت سفارش پذیرش و چاپ مقاله

راه های ارتباطی