فرآیند تخصصی چاپ مقاله: تضمین کیفیت و سرعت

تدوین و نگارش یک مقاله علمی، گامی اساسی در فرآیند انتشار یافته‌های پژوهشی محسوب می‌شود. این فرایند با کسب دانش تخصصی در زمینه نگارش مقالات و انجام مطالعات و تحقیقات جامع آغاز می‌گردد. در این مرحله، پژوهشگر به جمع‌آوری داده‌ها، انجام آزمایش‌ها و تحقیقات لازم جهت دستیابی به نتایج و یافته‌های نوین می‌پردازد. سپس، این یافته‌های بدیع، مبنای نگارش مقاله قرار می‌گیرند.شایان ذکر است که تمامی مراحل مطالعه، آزمایش و گردآوری اطلاعات که منجر به کشف دانش جدید می‌شود، پیشتر در فرآیند تدوین پایان‌نامه طی شده است. لذا، استخراج مقاله از پایان‌نامه به عنوان کارآمدترین و سریع‌ترین روش برای تولید یک مقاله علمی معتبر شناخته می‌شود.

برای ارسال مقاله به مجلات علمی-پژوهشی داخلی، ترجمه تخصصی عنوان، چکیده و منابع مقاله الزامی است. به علاوه، به منظور چاپ مقاله در مجلات معتبر بین‌المللی، مقاله باید توسط مترجمان متخصص ترجمه و سپس توسط ویراستاران نیتیو ویرایش شود. زبان مجله می‌تواند انگلیسی، عربی، روسی، فرانسوی، ترکی و غیره باشد که در این صورت، ترجمه تخصصی مقاله و سپس ویرایش نیتیو ضروری است.

برای انتخاب مجله مناسب جهت انتشار مقاله، لازم است معیارهای زیر را مد نظر قرار دهید:

اهداف نشریه: اهداف و چشم‌انداز مجله را به دقت بررسی کنید تا از همسویی آن با اهداف مقاله خود اطمینان حاصل نمایید.

بررسی مقالات پیشین: آرشیو مجله را مطالعه کرده و مقالات منتشر شده در آن را مرور کنید. این امر به شما کمک می‌کند تا از تناسب موضوعی و کیفی مقالات با مقاله خود مطمئن شوید.

تعیین هدف انتشار: ابتدا مشخص کنید که آیا قصد دارید مقاله خود را در مجلات داخلی و فارسی‌زبان منتشر کنید یا در مجلات معتبر بین‌المللی.

مطالعه دقیق مجلات: در هر دو صورت (داخلی یا خارجی)، لازم است مجلات مورد نظر، اهداف، دامنه (Scope) و مقالات اخیر منتشر شده در آن‌ها را به دقت مطالعه کنید تا از تناسب مجله انتخابی با مقاله خود اطمینان حاصل فرمایید.

به منظور آماده‌سازی مقاله برای ارسال به مجله‌ای معتبر، ضروری است در گام نخست به وب‌سایت رسمی مجله مراجعه و فایل راهنمای نویسندگان را از بخش مربوطه بارگیری نمایید. سپس، دست‌نوشته خود را بر اساس الزامات و دستورالعمل‌های مندرج در فایل مذکور تنظیم فرمایید. لازم به ذکر است، رعایت دقیق قالب‌بندی محتوا، تهیه و تنظیم کاورلتر، چکیده مبسوط، چکیده گرافیکی، اخذ گزارش مشابهت‌یاب و ارائه گواهی ترجمه (در صورت لزوم) از جمله عواملی هستند که به طور قابل توجهی شانس پذیرش مقاله را افزایش می‌دهند. عدم رعایت هر یک از این موارد الزامی می‌تواند منجر به رد سریع و بدون بررسی مقاله گردد.

بسیاری از مجلات معتبر، به ویژه مجلات ISI با ضریب تاثیر بالا (ایمپکت دار) یا نمایه شده در JCR، ارائه نامه پوشش‌دهنده (Cover Letter) را به همراه مقاله الزامی می‌دانند. این نامه، که توسط نویسنده مسئول مقاله خطاب به سردبیر مجله نگارش می‌شود، به منظور ارائه توضیحات تکمیلی پیرامون مقاله و تشریح نقش و همکاری نویسندگان تدوین می‌گردد. در کاورلتر، نویسنده مسئول خلاصه‌ای از مقاله را ارائه نموده و با برجسته ساختن ویژگی‌های منحصر به فرد و اهمیت پژوهش انجام شده، سردبیر را متقاعد می‌سازد که مقاله ارسالی با اهداف و دامنه مجله همخوانی دارد و برای انتشار مناسب است.

در بررسی دقیق راهنمای نویسندگان مجلات، ممکن است با اصطلاح “چکیده مبسوط” مواجه شوید. بسیاری از مجلات داخلی و خارجی، علاوه بر چکیده اصلی، چکیده مبسوط مقاله را نیز درخواست می‌کنند. این چکیده، که معمولاً به صورت ساختاریافته ارائه می‌شود، یک نسخه بسط‌یافته از چکیده اصلی بوده و معمولاً شامل 1000 تا 1500 کلمه است. تهیه چکیده مبسوط، بر اساس استانداردهای مجله، ممکن است به زبان فارسی یا انگلیسی انجام شود.

چکیده گرافیکی (یا چکیده تصویری) یک نمایش تصویری است که به طور خلاصه، مراحل انجام پژوهش و نتایج حاصله را به مخاطب ارائه می‌دهد. در صورتی که مجله در بخش راهنمای نویسندگان خود، ارسال چکیده گرافیکی را الزامی کرده باشد، نویسندگان موظف به تهیه و ارسال آن هستند.

پیش از ارسال مقاله، لازم است میزان تشابه آن با سایر متون و احتمال وجود سرقت علمی بررسی شود. اگرچه وجود مقداری تشابه در مقالات اجتناب‌ناپذیر است، اما عبور از حد مجاز می‌تواند منجر به رد مقاله شود. به طور معمول، تشابه تا 15 درصد قابل قبول در نظر گرفته می‌شود، اما بیشتر از آن ممکن است مشکل‌ساز باشد. مجلات معتبر داخلی و خارجی، مقالاتی با تشابه یا سرقت علمی بیش از حد مجاز را رد می‌کنند. بنابراین، مطابق با الزامات مجله، گزارش مشابهت‌یابی تهیه نمایید و در صورت تجاوز نتیجه از درصد اعلامی مجله، نسبت به بازنویسی (پارافریز) متن اقدام کنید.

پس از گذراندن مراحل آماده‌سازی، می‌توانید مقاله خود را به نشریه ارسال (سابمیت) کنید. روش ارسال مقالات به دو صورت است: از طریق سیستم آنلاین مجله یا از طریق ایمیل.

سیستم آنلاین: در این روش، ابتدا باید در وب‌سایت مجله ثبت‌نام کرده و یک حساب کاربری ایجاد کنید. پس از دریافت نام کاربری و رمز عبور، می‌توانید اجزای مختلف مقاله را در بخش‌های مشخص‌شده بارگذاری کنید. پس از تکمیل مراحل ارسال، مقاله به مجله ارسال خواهد شد. برای پیگیری وضعیت مقاله، می‌توانید با استفاده از نام کاربری و رمز عبور خود وارد حساب کاربری شده و از طریق پنل کاربری خود، وضعیت مقاله را بررسی کنید.

سیستم ایمیل: در این روش، نیازی به ایجاد حساب کاربری نیست. نویسنده مسئول باید نسخه قالب‌بندی شده مقاله را به آدرس ایمیل مجله ارسال کند. برای پیگیری وضعیت مقاله، باید درخواست خود را به سردبیر مجله ایمیل کرده و منتظر پاسخ باشید.

پس از دریافت مقاله توسط مجله، ابتدا سردبیر آن را بررسی می‌کند. سردبیر، مطابقت موضوع مقاله با حوزه‌های علمی تحت پوشش مجله را ارزیابی می‌کند. در صورتی که موضوع مقاله با این حوزه‌ها همخوانی نداشته باشد، مقاله بلافاصله رد شده و به نویسنده مسئول بازگردانده می‌شود. اگر موضوع مقاله با حوزه‌های علمی مجله مرتبط باشد، در مرحله بعد، مقاله از نظر شکل، قالب‌بندی، نگارش و رعایت استانداردهای مجله بررسی می‌شود. در صورت عدم رعایت الزامات مجله، مقاله به سرعت رد (ریجکت) شده یا برای اصلاح و ارسال مجدد به نویسنده مسئول ارسال می‌گردد. پس از تایید مقاله توسط سردبیر و هیئت ویراستاران، برای ارزیابی محتوایی به چند داور ارسال می‌شود.

در مرحله داوری، داوران مجله مقاله را از نظر محتوای علمی بررسی کرده و نتیجه داوری را به یکی از سه صورت زیر به نویسنده اعلام می‌کنند:

پذیرش مقاله: پس از اعلام پذیرش، نامه پذیرش مقاله ارسال شده و مقاله وارد مراحل نهایی ویراستاری و چاپ می‌شود. ویراستاری ممکن است توسط ویراستاران مجله یا خود نویسنده انجام شود.

اصلاح مقاله: در صورتی که مقاله از نظر علمی و محتوایی مورد تایید داوران باشد، اما نیاز به اصلاحات جزئی داشته باشد، پیغامی مبنی بر لزوم اصلاح و ارسال مجدد برای نویسنده ارسال می‌شود. داوران، اصلاحات مورد نظر را طی نامه‌ای یا به صورت کامنت بر روی مقاله به اطلاع نویسنده می‌رسانند.

رد (ریجکت) مقاله: در صورتی که مقاله مورد تایید داوران نباشد، رد می‌شود. دلیل رد مقاله ممکن است به نویسنده اعلام شود یا بدون ذکر هیچ دلیلی، فقط نتیجه عدم پذیرش به نویسنده مسئول ارسال گردد. برخی از مجلات، نشریات دیگری را به نویسنده پیشنهاد می‌کنند تا مقاله خود را به آن‌ها ارسال کند.

پس از داوری و اعلام پذیرش نهایی مقاله، زمان تقریبی چاپ مشخص شده و مقاله وارد مراحل آماده‌سازی نهایی می‌شود. این مراحل شامل تولید گالی پروف (نسخه پیش از چاپ)، ویراستاری و اعمال اصلاحات نهایی است. ادیتورهای مجله مسئول انجام این اصلاحات هستند و تلاش می‌کنند علاوه بر رفع اشکالات املایی و نگارشی، مقاله را به فرمت و شکل مطلوب مجله برسانند. نسخه اصلاح‌شده (گالی پروف) برای تایید نهایی به نویسنده ارسال می‌شود. پس از تایید نویسنده، مقاله منتشر شده و در وبسایت مجله به صورت آنلاین قرار می‌گیرد و پس از مدتی در گوگل اسکولار نیز نمایه می‌شود.