مجلات داخلی برای پذیرش مقاله چقدر به زمان نیاز دارند؟

اگر مقاله‌ای را به نشریات علمی-پژوهشی یا علمی-ترویجی داخلی ارسال کرده‌اید، بی‌شک در انتظار نظر سردبیر هستید. این انتظار می‌تواند از چند هفته تا چندین ماه و حتی بیشتر به درازا بکشد، که اغلب پژوهشگران را با پرسش «چه مدت زمانی برای انتظار پاسخ، منطقی است؟» مواجه می‌سازد.

در ادامه، به تحلیل جامع عوامل مؤثر بر زمان بررسی و پذیرش مقاله خواهیم پرداخت. همچنین، راهکارهای کاربردی برای تسریع این فرآیند و مدیریت بهینه‌ی مراحل انتشار مقاله را ارائه می‌دهیم تا از اتلاف وقت و طولانی شدن بی مورد روند داوری پیشگیری شود.

مدت‌زمان بررسی در هر مرحله چقدر است؟

مدت زمانی که طول می کشد هر یک از مراحل بالا انجام شود به ترتیب به شکل زیر است:

میانگین زمان کلی: بین 2 تا 6 ماه است که در بعضی مجلات پرمخاطب، این زمان ممکن است تا 9 ماه هم طول بکشد، به‌ویژه اگه داورها همکاری نکنند یا نیاز به اصلاحات چندباره باشد.

عواملی که باعث طولانی شدن زمان انجام داوری مقاله می شود

برخی از عوامل هستند که موجب افزایش زمان داوری می شود که از جمله عوامل اساسی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

کیفیت بالای مقاله در سرعت بخشیدن به زمان داوری

کیفیت مقاله نقش بسزایی در تسریع روند پذیرش ایفا می‌کند. مقالات با محتوای دقیق، ساختار منسجم، و رعایت اصول نگارش علمی، معمولاً سریع‌تر مورد ارزیابی سردبیران و داوران قرار می‌گیرند.

نوآوری علمی، وضوح در بیان اهداف و نتایج، و انطباق کامل با دستورالعمل‌های مجله، شانس پذیرش و سرعت پاسخ‌دهی را افزایش می‌دهد. همچنین، مقالات عاری از ایرادات نگارشی و فنی، نیاز به بازنگری کمتری دارند که به کاهش زمان بررسی کمک می‌کند.

در مقابل، مقالات با کیفیت پایین‌تر که نیازمند اصلاحات گسترده هستند، فرآیند پذیرش طولانی‌تری را طی کرده و ممکن است چندین بار برای اعمال تغییرات به نویسنده بازگردانده شوند.

بنابراین، توجه دقیق به کیفیت محتوا، ساختار و نگارش مقاله نقش مهمی در تسریع فرآیند پذیرش و چاپ مقاله ایفا می‌کند.

هر نشریه علمی، دستورالعمل‌های ویژه‌ای برای نگارش، قالب‌بندی، ارجاع‌دهی و ساختار مقاله دارد. عدم رعایت این موارد، از دلایل اصلی رد مقاله در همان مراحل اولیه است. حتی مقالات ارزشمند نیز، در صورت عدم تطابق با فرمت مجله، معمولاً از سوی سردبیران مورد بازبینی یا اصلاح قرار نمی‌گیرند.

توصیه‌ها:

• راهنمای نویسندگان (Guide for Authors) مجله را با دقت مطالعه کنید.

• به جزئیاتی نظیر تعداد کلمات، ساختار بخش‌ها (چکیده، مقدمه، روش‌ها، نتایج، بحث)، شیوه ارجاع‌دهی و قالب نمودارها توجه ویژه داشته باشید.

• برای اطمینان از صحت فرمت‌بندی، از قالب‌های آماده مجله یا نرم‌افزارهای مخصوص کمک بگیرید.

کیفیت نگارش مقاله، تأثیر چشمگیری بر قضاوت اولیه داوران دارد. غلط‌های املایی و نگارشی، ابهام در جملات یا ساختارهای ضعیف، حرفه‌ای بودن مقاله را زیر سوال می‌برد. همچنین، اشکالات علمی یا تحلیل نادرست داده‌ها، روند داوری را طولانی کرده و ممکن است به رد مقاله منجر شود. از این رو:

• از ویراستاران علمی مجرب یا خدمات ویرایشی تخصصی کمک بگیرید.

• متن را از نظر انسجام، روانی و وضوح بازبینی کنید.

• ویرایش زبان تخصصی (انگلیسی یا فارسی) مقاله را جدی بگیرید، به خصوص اگر هدف، نشریات بین‌المللی است.

سابمیت مقاله به نشریه‌ای که در حوزه موضوعی آن نمی‌گنجد، یکی از دلایل اصلی رد سریع مقاله محسوب می‌شود. داوران چنین مجلاتی اغلب فاقد صلاحیت علمی لازم برای بررسی مقاله هستند یا آن را خارج از حیطه تخصصی نشریه می‌دانند. برای انتخاب نشریه مناسب، ملاحظات زیر توصیه می‌شود:

• عنوان و چکیده مقاله خود را با اهداف و دامنه موضوعی نشریه تطبیق دهید.

• شماره‌های پیشین نشریه را بررسی کنید تا از انتشار مقالات مشابه اطمینان حاصل نمایید.

• از ابزارهای انتخاب ژورنال نظیر Journal Finder یا خدمات مشاوره تخصصی مجله‌یابی بهره بگیرید.

پس از دریافت نظرات داوران، سرعت و دقت در پاسخ‌گویی نقشی حیاتی ایفا می‌کند. تأخیر در ارسال اصلاحات یا ارائه پاسخ‌های ناقص، می‌تواند روند پذیرش مقاله را به تعویق بیندازد یا حتی منجر به رد آن شود. برای تسریع این فرآیند:

• نظرات داوران را به دقت بررسی کرده و برای هر نکته، پاسخی مستدل بنویسید.

• فایلی با عنوان ‘Response to Reviewers’ تهیه کنید و تمامی تغییرات اعمال‌شده در نسخه اصلاح‌شده مقاله را به‌وضوح مشخص نمایید.

• حتی در صورت عدم توافق با نظر داور، پاسخی مؤدبانه و مستند ارائه دهید.

اگر با ساختار، روند بررسی و سبک داوری مجلات داخلی آشنایی ندارید، مشورت با افراد باتجربه در این زمینه بسیار سودمند خواهد بود. این افراد می‌توانند در موارد زیر به شما یاری رسانند:

• انتخاب مجله‌ای مناسب با موضوع مقاله شما.

• بررسی مقاله از دیدگاه داوران.

• همراهی شما در آماده‌سازی دقیق فایل‌های مورد نیاز برای ارسال.

به‌ویژه برای نویسندگان کم‌تجربه، بهره‌گیری از خدمات مشاوره علمی موسساتی چون سینا ترجمه، راهی مطمئن برای افزایش سرعت پذیرش مقاله است.

طولانی شدن زمان داوری به معنی این است که پذیرش شده است؟

این تصور رایج که طولانی شدن روند داوری مقاله، نشانه‌ای از پذیرش قطعی آن است، اغلب اشتباه است. در حقیقت، ممکن است پس از گذشت چندین ماه، مقاله حتی با یک نامه رد رسمی مواجه شود. دلایل متعددی برای این تأخیرها وجود دارد، از جمله:

• تأخیر داوران: ممکن است داوران در ارائه بازخورد خود تعلل کنند.

• یافتن داور مناسب: گاهی اوقات، پیدا کردن داوری که تخصص کافی در زمینه مقاله داشته باشد، زمان‌بر است.

• بررسی‌های چندمرحله‌ای: برخی مقالات نیازمند بررسی‌های دقیق‌تر و چند مرحله‌ای هستند.

این عوامل، زمان داوری را افزایش می‌دهند، اما هیچ ارتباط مستقیمی با تصمیم نهایی مجله مبنی بر پذیرش یا رد مقاله ندارند.بنابراین، نباید صرف زمان زیاد را نشانه‌ای از پذیرش قطعی دانست.