درصد سرقت ادبی قابل قبول در مقالات

حد مجاز شباهت ادبی در پژوهش‌های علمی

به طور کلی، درصد مشابهت قابل قبول در مقالات علمی معمولاً بین 0 تا 20 درصد تعیین می‌شود، اما این یک قانون مطلق نیست و بسته به مجله و شرایط خاص می‌تواند متفاوت باشد. بسیاری از نشریات معتبر، مشابهت بیش از 10 درصد را با دقت بیشتری بررسی می‌کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است تا 20 درصد را نیز بپذیرند.

چند عامل کلیدی بر این میزان تأثیر می‌گذارند:

• استاندارد بودن ساختار مقاله: مقالاتی با ساختارهای استاندارد و از پیش تعیین‌شده، ممکن است بخش‌های مشابه بیشتری داشته باشند.

• اصطلاحات تخصصی رایج: استفاده زیاد از واژگان و اصطلاحات فنی که در حوزه تخصصی رایج هستند، می‌تواند منجر به تشابه شود.

• سبک نوشتاری مجله: هر مجله ممکن است دستورالعمل‌های خاص خود را در مورد میزان مشابهت داشته باشد.

• سیاست‌های اخلاقی ناشر: رویکرد ناشر به مسائل اخلاقی و علمی در تعیین این بازه نقش دارد.

تعیین حد مجاز شباهت در مقالات بر اساس نوع نشریه

میزان شباهت متنی مجاز در مقالات علمی، بسته به اعتبار و پایگاه نمایه‌سازی نشریه، متغیر است. مجلات برجسته جهانی مانند Nature، Science و Cell که در ISI و Scopus حضور دارند، معمولاً حد مجاز مشابهت را تا 10٪ در نظر می‌گیرند. این در حالی است که نشریات محلی یا آن‌هایی که فرآیند داوری ساده‌تری دارند، ممکن است تا 15٪ یا 20٪ تشابه را نیز بپذیرند. این تفاوت ناشی از دیدگاه‌های گوناگون نشریات نسبت به اصالت پژوهش، میزان استفاده مجاز از منابع، و توانایی ارزیابی داوران آن‌هاست.

رشته علمی؛ عاملی تعیین‌کننده در پذیرش مشابهت متنی

میزان شباهت متنی قابل قبول در مقالات علمی به شدت به رشته تحصیلی و ماهیت آن بستگی دارد. رشته‌هایی مانند پزشکی، زیست‌شناسی، مهندسی و علوم پایه به دلیل استفاده گسترده از اصطلاحات فنی، فرمول‌ها و تعاریف ثابت، ممکن است حد مجاز مشابهت بالاتری (مثلاً تا 15٪) را داشته باشند. در رشته‌هایی مانند حقوق و فلسفه نیز، نقل‌قول‌ها و عبارات کلیدی ناگزیر هستند. در علوم انسانی نیز، استفاده از نقل‌قول مستقیم برای پشتیبانی از استدلال رایج است. بنابراین، یک معیار واحد برای همه رشته‌ها وجود ندارد و سردبیر مجله با در نظر گرفتن این عوامل و موضوع مقاله، در نهایت درباره اصالت آن تصمیم‌گیری می‌کند.

مقایسه دستورالعمل‌های تشابه متنی در میان ناشران

سیاست‌های مربوط به مشابهت متنی در میان ناشران بین‌المللی برجسته مانند Elsevier، Springer، Wiley، Taylor & Francis و IEEE متفاوت است. به عنوان مثال، Elsevier معمولاً هرگونه مشابهت بالای 15٪ را مستلزم بازنویسی دقیق می‌داند، در حالی که Springer روی رقمی کمتر از 10٪ تأکید دارد. IEEE، با پیروی از استانداردهای سختگیرانه اخلاقی مشابه Turnitin، ممکن است مقالاتی را که از حد مجاز فراتر می‌روند، برای بازنگری به نویسندگان عودت دهد. در مقابل، برخی ناشران داخلی هنوز در حال تدوین و آزمایش سیاست‌های خود هستند و ممکن است رویکرد منعطف‌تری داشته باشند.