میزان تآثیر معدل بر نتیجه دکتری همواره مسئله مهمی برای متقاضیان شرکت در آزمون دکتری به شمار میرود.
متقاضیان شرکت در آزمون دکتری باید توجه داشته باشند که نتیجه آزمون دکتری به تنهایی در قبولی آنها تأثیر ندارد. بلکه معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد و همچنین سوابق پژوهشی آنها نیز بر نتیجه دکتری تأثیر ویژهای دارد. اما در این میان سوابق پژوهشی داوطلبان صرفاً در مرحله مصاحبه دکتری که در دانشگاهها برگزار میشود، بررسی خواهند شد. پس علاوه بر نتیجه آزمون، معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد نیز در این نتیجه اثرگذار هستند.
سازمان سنجش کشور اعلام کرده است که نحوه تأثیر معدل کارشناسی و کارشناسی ارشد بر نتیجه آزمون دکتری از طریق تراز معدل مؤثر بر میانگین درصد پاسخگویی به سوالات آزمون است. در اینصورت اگر دو داوطلب در آزمون دکتری درصدهای یکسانی را کسب کرده باشند، رتبه داوطلبی که معدل بالاتری دارد، بهتر خواهد شد.
بنابر اعلام سازمان سنجش کشور، معدل 20% و آزمون کتبی 80% در نتیجه آزمون دکتری مؤثر خواهد بود. معدل مؤثر نیز به گونهای محاسبه میشود که 60% به معدل کارشناسی ارشد و 40% به معدل کارشناسی اثر میگذارد.
در ادامه برای درک بهتر نحوه محاسبه معدل مؤثر، برای مثال وضعیت معدل یک داوطلب آزمون دکتری را در نظر میگیریم.
اگر معدل کاردانی داوطلب 17.25 و معدل کارشناسی ناپیوسته او 18.15 باشد و همچنین در مقطع کارشناسی ارشد معدل 17.64 را کسب کرده باشد، معدل مؤثر او به شکل زیر محاسبه میشود:
ابتدا میانگین معدل کاردانی و کارشناسی ناپیوسته او را بدون گرد کردن و با دو رقم اعشار بدین شکل محاسبه میکنیم:
17.70=2÷(17.25+18.15)
حال به معدل کارشناسی وزن 40% و به معدل کارشناسی ارشد وزن 60% را اعمال میکنیم:
7.08=17.70×0.4
10.584=17.64×0.6
حال با جمع این دو مقدار معدل مؤثر این داوطلب بدست میآید:
17.664=7.080+10.584
در واقع معدل مؤثر این داوطلب 16.95 در نظر گرفته میشود. اما از آنجاییکه این معدل به میانگین درصد پاسخگویی سوالات آزمون کتبی تراز میشود، پس ممکن است این معدل کمی بیشتر شود.
پس از محاسبه معدل مؤثر و تراز به میانگین درصد پاسخگویی به سوالات آزمون، معدل مؤثر تراز شده به میزان 20% در نمره کل داوطلب اثر میگذارد.