مصاحبه دکتری، فرصت کوتاهی بین ۱۰ تا ۳۰ دقیقه است که به شما داده می شود تا اساتید حاضر در جلسه مصاحبه را متقاعد کنید که توانایی لازم برای ادامه تحصیل در مقطع دکتری را دارید و انها مسئولیت هدایت شما در دوره دکتری را قبول کنند.
با توجه به اینکه چند سالی است آزمون دکتری به صورت نیمه‌متمرکز برگزار می‌شود و داوطلبان پس از برگزاری مرحله اول که سازمان سنجش متولی برگزاری آن است، به صورت چند برابر ظرفیت و بر اساس اولویت انتخاب و رتبه اکتسابی به دانشگاه‌ها معرفی می‌شوند. توجه به نکات زیر می‌تواند موجب افزایش احتمال موفقیت افراد در جلسات مصاحبه باشد.
- حداقل ۳۰ دقیقه قبل از ساعت شروع مصاحبه در محل حضور داشته باشید.
- حفظ آرامش و رعایت آداب معاشرت.
هنگام سلام در چشمان طرف مقابل نگاه کنید و در صورت دست دادن محکم و با اعتماد به نفس دست دهید.
باید در صحبت های شما چهار چیز باشد: نشاط، سر زندگی، امید به پیشرفت و جستجوگری. و همین احساسات باید در لبخند و چشمان شما برق بزند.
شما، از لحظه ورودتان به سالن مصاحبه تا زمانی که از جلسه خارج می‌شوید، زیر ذره‌بین استادان ارزیابی‌کننده هستید. بدانید که 5 دقیقه اول مصاحبه بسیار مهم است. - در ابتدا از دانشجو خواسته می شود که خود را معرفی کرده و به طور مختصر در مورد گذشته تحصیلی خود توضیح دهد. کار معرفی خود را سازمان یافته انجام دهید.. نام دانشگاه محل تحصیل کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو پرسیده شده و حتی ممکن است در مورد پایین بودن بعضی نمرات از دانشجو توضیح خواسته می شود.
- کاري کنید که استادان احساس کنند شما رشته و دانشگاه را با علاقه و هدف انتخاب کرده اید. در تمام طول مصاحبه تنها یک هدف داشته باشید باید اثبات کنید که کانديدای با ارزشي برای دوره دکتری هستید. در هر پاسخی سعی کنید که حداقل یک دلیل به مصاحبه گر بدهید که شما را برای دکتری انتخاب کند.
هر سوال را فرصتی بسازید برای بروز توانایی ها، دانایی ها و مهارت های خود.
لازم است که قبل از جلسه به مواردی که باید در خلال پاسخ ها به آن اشاره کنید فکر کنید و آن ها را یادداشت کنید. - در جلسه بیشتر بر روی توانمندی های خود تمرکز کنید و سعی نکنید که نقاط ضعف خود را توجیه کنید. مهم این است که گروه مصاحبه گر درک کند شما توانمندی های خوبی دارید و همه می دانند که هیچ کس جامع و بدون ضعف نیست.
- اگر جواب سوالی را نمی دانستید اعتماد به نفس خود را از دست ندهید. گاهی اوقات خود سوال کنندگان جواب آن ها را نمی دانند. مهم اعتماد به نفس شما در برخورد با سوالات دشوار است.
- اگر از آن دسته از دانشجویان هستید که نمره یکی از آزمون‌های زبان بین‌المللی مانند آیلتس، تافل و... را از قبل در دست دارید، یک گام مهم از رقبا جلو خواهید بود. اول آنکه در فرم‌های سنجش استاندارد مصاحبه دکتری، امتیاز ویژه‌ای برای این منظور در نظر گرفته شده است. دوم آنکه این مدارک بین‌المللی می‌تواند نقطه قوت رزومه علمی شما تلقی شود و تأثیر بسیار مثبتی بر استادان به هنگام ارزیابی خواهد گذاشت.
- در جلسه مصاحبه نیز آمادگی مکالمه ساده و روزمره به زبان انگلیسی را داشته باشید. برای مثال، باید بتوانید بیوگرافی علمی خود را به صورت مختصر به زبان انگلیسی بیان کنید. نکته دیگری که ممکن است از شما سؤال شود، چکیده‌ای از پایان‌نامه ارشدتان به زبان انگلیسی خواهد بود.
همچنین باید آمادگی روخوانی یک پاراگراف از یکی از کتاب‌های مرجع رشته خودتان را به زبان انگلیسی داشته باشید.
آخرین توصیه درخصوص آمادگی زبان انگلیسی برای جلسه مصاحبه، این است که به کلیدواژگان تخصصی رشته خود تسلط کامل داشته باشید. - دقت کنید تمام مدارک و مستندات مربوط به مقالات، همایش‌ها، کنفرانس‌ها، اختراعات، نمره زبان، سوابق تدریس، دوره‌های آموزشی، ریزنمرات مقاطع قبلی، جوایز و تقدیرنامه‌ها، توصیه نامه‌های استادان شاخص رشته و مواردی مانند این را باید در روز مصاحبه به همراه داشته باشید.
- در جلسه مصاحبه دکتری، برخلاف جلسات مصاحبه شغلی که وجود تقاضاهای کاری برگ برنده محسوب می‌شود، پُرمشغله بودن شما قطعاً به ضررتان خواهد بود. پس سعی نکنید با پررنگ کردن مناصب شغلی و جایگاه اجتماعی، برای خود امتیاز جمع کنید!
در جلسه مصاحبه دکتری باید اثبات کنید که در صورت نیاز گروه آموزشی، حتی می‌توانید به صورت تمام‌وقت در دانشکده حضور یابید و به پیشبرد اهداف گروه کمک کنید.
سعی کنید نشان بدهید که به پژوهش علاقه‌مند و مصمم به کار جدی هستید و برای آن زمان کافی اختصاص خواهید داد. فراموش نکنید که جلسه مصاحبه دکتری بیش از هر چیزی سنجش مهارت شما در برقراری ارتباط در یک محیط علمی است. پس دقت کنید که ازنظر اساتید یک دانشجوی دکتری خوب چه ویژگی‌هایی دارد و سعی کنید نشان دهید که آن ویژگی‌ها رادارید.
