احتمال دارد که یک کتاب توسط چند ناشر ترجمه شده باشد که در این مطلب به چرایی آن می پردازیم.
در دنیا تنها هفت کشور وجود دارند که عضو قانون کپی رایت نیستند که یکی از آن کشورها ایران است. عدم وجود محدودیت کپی رایت سبب شده است که بر اساس گفته مدیرمسئول انتشارات هزاره ققنوس، ۹۸ درصد از ناشران ایرانی بدون اجازه از ناشران خارجی از آثار آن ها استفاده کنند.
عدم نیاز به اخذ مجوز از ناشر خارجی در ایران سبب شده است که محدودیتی در ترجمه یک کتاب وجود نداشته باشد. اگر قانون کپی رایت در کشور وجود داشت، ناشران مختلف نمی توانستند به راحتی به ترجمه هر کتابی بپردازند و شاهد وجود ترجمه های مختلف از یک کتاب نبودیم.
در جامعه ای که افراد علاقه کمی به مطالعه نشان می دهند و تقاضا برای کتاب پایین است، کتاب هایی که شهرت و آوازه کمتری دارند، از شانس بسیار کمی برای جذب خوانندگان برخوردار هستند و ناشران به خوبی به این مسئله واقف هستند.
ناشران معمولاً تمایلی به ترجمه مجدد یک کتاب ندارند، ولی در بازار بی رونق فعلی ترجیح می دهند که به جای ریسک کردن بر یک کتاب کم آوازه، به ترجمه مجدد یک کتاب پرطرفدار که به اصطلاح در بازار گل کرده است، بپردازند.
برای مثال کتاب «کلکسیونر عطر» که در سال ۲۰۱۳ منتشر شده و هفت سال از تاریخ انتشار آن می گذرد، توسط یک انتشارات ترجمه شده است، در حالی که کتاب «آتش و خشم» که مدت زمان کمی از نشر آن می گذرد (سال ۲۰۱۸)، توسط بیش از پانزده مؤسسه انتشاراتی مورد ترجمه قرار گرفته است.
این تفاوت به این دلیل است که کتاب «آتش و خشم» یک کتاب پر فروش در سطح جهانی است که سر و صدای زیادی به پا کرده و مرتبط با اخبار داغ روز یعنی رئیس جمهور جنجالی آمریکا، دونالد ترامپ است، ولی رمان «کلکسیونر عطر» از آوازه کمتری برخوردار بوده و خواهان بسیار کمتری دارد.
ترجمه یک کتاب توسط مترجمان مختلف همیشه نا درست و نا پسند نیست. گاهی یک کتاب ارزشمند توسط یک مترجم تازه کار و غیر مسلط ترجمه می شود و کتابی با اشکالات فراوان روانه بازار می شود که حتی ممکن است به شهرت کتاب و نویسنده آن خدشه وارد کند. در این شرایط لازم است که مترجم دیگری که تبحر بیشتری در این زمینه دارد، کتاب را مجدداً ترجمه کند. این مسئله علاوه بر آثار ادبی در زمینه کتاب های درسی و آموزشی نیز اهمیت زیادی دارد. احتمالاً برای شما هم پیش آمده است که مجبور شده باشید یک مطلب آموزشی را بار ها بخوانید تا بتوانید منظور مترجم را دریابید یا حتی برای فهم آن به کتاب های دیگر که ترجمه روان تر و حرفه ای تری دارند، مراجعه کنید. به همین دلیل گاهی مشاهده می شود که چندین ترجمه از یک کتاب معروف وجود دارد، اما همگان به دنبال یک ترجمه خاص از آن هستند.
یکی از سیاست های ناشرین این است که فروش کتاب های سطح بازار را رصد می کنند و زمانی که یک کتاب را پر فروش و پرطرفدار می یابند با بهره گیری از مترجمان مشهور وحرفه ای، آن کتاب را مجدداً ترجمه می کنند که فروش و درخواست این ترجمه بسیار بیشتر از ترجمه های دیگر می شود، حتی اگر دیر تر روانه بازار شده باشد.
سرانه مطالعه پایین و بازار بی رونق کتاب در کشور، سبب شده است کهانتشار کتاب از نظر اقتصادی، سود قابل توجهی را برای نویسندگان، مترجمان و ناشران در بر نداشته باشد. امروزه قسمت قابل توجهی از نویسندگان و مترجمان را افرادی تشکیل می دهند که هدف آن ها از تألیف یا ترجمه کتاب کسب شهرت یا امتیاز علمی است.
برای فردی که هدفش از ترجمه کتاب کسب اعتبار است، ترجمه مجدد کتابی که قبلاً ترجمه شده است، دو مزیت دارد. یک مزیت، سهولت در ترجمه است. زمانی که یک نسخه فارسی از کتاب در اختیار مترجم باشد، در اصل یک مرجع و راهنمای بزرگ در اختیار او قرار گرفته است که می تواند در قسمت هایی از ترجمه که به مشکل برخورد می کند از آن کمک بگیرد. مزیت دیگر آن است که کتابی که توسط شخص یا اشخاص دیگری ترجمه شده است، احتمالاً کتاب معروف و پرطرفداری بوده و می تواند نام ناشر و مترجم را به سرعت در بازار مطرح و برای آن ها اعتبار ایجاد کند.
گاهی ترجمه یک مترجم می تواند به حدی قوی باشد که افراد آن مترجم را به عنوان نویسنده کتاب در نظر بگیرند و کتاب با نام مترجم شناخته شود. بنابراین تفاوتی ندارد که یک کتاب توسط یک یا چندین ناشر ترجمه شده باشد، اگر کیفیت ترجمه بالا باشد در هر صورت موفق خواهید شد.
در موسسه سینا می توانید تمام کتاب های انگلیسی مربوط به تمامی حوزه ها و یا مقالات خود و پایان نامه های خود را به متخصصین این موسسه بسپارید تا در اسرع وقت با ترجمه ای حرفه ای به طوری که برای خواننده مطلب، متن مورد نظر بسیار روان وسلیس باشد، بسپارید.