سینا ترجمه
دفترچه راهنمای انتخاب رشته دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی حاوی نکات مهم و شاید دیده‌نشده باشد. در این گزارش سعی شده به مهم‌ترین این نکات اشاره شود.
به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، با پایان مهلت انتخاب رشته دانشگاه‌های دولتی و غیرانتفاعی در آزمون دکتری «Ph.D» (نیمه‌متمرکز) سال ۹۷، مرکز سنجش و پذیرش دانشگاه آزاد اسلامی، دفترچه انتخاب رشته دوره دکتری سال ۹۷ این دانشگاه را منتشر کرد. داوطلبان علاقه‌مند به پذیرش در این دانشگاه که ظرفیتی نزدیک به ۹۸۰۰ نفر دارد، می‌توانند پس از مطالعه دفترچه با توجه به کد شناسه انتخاب رشته توسط سازمان سنجش آموزش کشور که در کارنامه اعلام نتایج اولیه درج شده است، نسبت به انتخاب رشته در دانشگاه آزاد اسلامی که زمان آن به‌زودی اعلام می‌شود، اقدام کنند. براساس آمارها در آزمون دکتری امسال تعداد ۲۳۴ هزار و ۷۰۶ داوطلب در آزمون دکتری «Ph.D» (نیمه‌متمرکز) سال ۹۷ دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی ثبت‌نام کرده‌اند که از این تعداد، ۱۸۷ هزار و ۸۲۱ داوطلب در جلسه آزمون حاضر بودند. از تعداد حاضران در جلسه آزمون، ۱۷۳ هزار و ۷۶۳ داوطلب مجاز به انتخاب رشته شدند که از این میان تعداد ۷۳ هزار و ۶۸۰ داوطلب مجاز به انتخاب رشته کدرشته‌های محل‌های دوره روزانه و سایر دوره‌ها و تعداد ۱۰۰ هزار و ۸۳ داوطلب منحصرا مجاز به انتخاب کدرشته محل‌های غیر روزانه یا به عبارت دیگر سایر دوره‌ها هستند. اما با مطالعه دقیق دفترچه انتخاب رشته دوره دکتری دانشگاه آزاد اسلامی به نکات قابل‌توجهی خواهید رسید؛ نکاتی که می‌تواند کمک فراوانی در انتخاب درست رشته فراهم کند. در ادامه به هشت نکته کلیدی این دفترچه اشاره شده است.
انتخاب حداکثر ۴۰ کد رشته محل
به‌منظور شرکت داوطلبان علاقه‌مند به پذیرش در دانشگاه آزاد اسلامی کد شناسه انتخاب رشته توسط سازمان سنجش آموزش کشور در کارنامه اعلام نتایج اولیه درج شده است و داوطلبان براساس این شناسه می‌توانند نسبت به انتخاب رشته در دانشگاه آزاد اسلامی اقدام کنند. کلیه داوطلبان مجاز به انتخاب رشته ضرورت دارد با توجه به نتایج درج‌شده در کارنامه صادره از سوی سازمان سنجش آموزش کشور و با مراجعه به سامانه انتخاب رشته این دانشگاه ضمن مطالعه دفترچه راهنما نسبت به انتخاب حداکثر ۴۰ کد رشته/محل متناسب با کد مجموعه امتحانی خود اقدام کنند.داوطلبان لازم است هزینه انتخاب رشته به مبلغ ۴۶۰۰۰ تومان را از طریق سامانه فوق پرداخت کنند. با توجه به اینکه پس از پرداخت هزینه ثبت‌نام امکان بازپس‌گیری آن وجود ندارد، لذا به داوطلبان اکیدا توصیه شده پس از آگاهی از شرایط و ضوابط انتخاب رشته نسبت به پرداخت هزینه ثبت‌نام اقدام کنند. گفتنی است معرفی جهت مصاحبه منوط به کسب حدنصاب علمی لازم با توجه به رشته/محل‌های انتخابی داوطلبان در اولویت‌های ۴۰گانه و ظرفیت پذیرش رشته/محل‌های انتخابی خواهد بود.
نکاتی درباره زمان و چگونگی مصاحبه
براساس دفترچه راهنمای منتشرشده، این دانشگاه پس از پایان مهلت مقرر برای انتخاب رشته نتایج داوطلبان حائز شرایط برای شرکت در مرحله ارزیابی مصاحبه تخصصی را اعلام خواهد کرد و پس از اعلام نتایج انتخاب رشته لازم است دعوت‌شدگان به مصاحبه تخصصی با مراجعه به سایت مرکز آزمون و انتخاب محل‌های مصاحبه مورد نظر آمادگی خود را با واریز وجه مصاحبه به مبلغ ۸۰ هزار تومان اعلام کنند. بدیهی است صرفا از داوطلبانی که به سایت مراجعه و محل مصاحبه خود را انتخاب کرده‌اند، مصاحبه تخصصی به عمل خواهد آمد. پس از انجام مرحله ارزیابی تخصصی دانشگاه آزاد اسلامی نتایج نهایی داوطلبان شرکت‌کننده در این مرحله توسط سازمان سنجش آموزش کشور اعلام خواهد شد. همچنین جهت ورود به دوره دکتری تخصصی با آزمون، معیارهای زیر مدنظر است:
آزمون متمرکز:۵۰ درصد
سوابق آموزشی، پژوهشی و فناوری:۲۰ درصد
مصاحبه علمی و سنجش عملی:۳۰ درصد
ثبت‌نام در دوره دکتری تخصصی بدون آزمون
کلیه متقاضیان دوره دکتری تخصصی شامل استعدادهای برتر و فارغ‌التحصیلان ممتاز براساس حداقل معدل ۱۷ برای رشته‌های دامپزشکی، ۱۸٫۵ برای رشته‌های علوم انسانی و ۱۷٫۵ برای سایر رشته‌ها با رعایت سایر شرایط مندرج در شیوه‌نامه اجرایی براساس معدل و رتبه‌بندی و متناسب با ظرفیت برای هر یک از رشته/محل‌های انتخابی گزینش و برای مصاحبه علمی به گروه‌های تخصصی مربوطه معرفی می‌شوند. امتیاز نهایی هر داوطلب براساس شاخص‌های پژوهشی – آموزشی و مصاحبه منطبق بر شیوه‌نامه اجرایی محاسبه و به‌عنوان شاخص برای گزینش نهایی داوطلبان ملاک عمل قرار می‌گیرد. همچنین دارا بودن حداقل نمره پایان‌نامه ۱۸٫۵ نیز از الزامات است. البته متقاضیان باید دوره تحصیلی کارشناسی‌ارشد ناپیوسته را حداکثر تا ۶ نیم‌سال به پایان رسانده باشند. داوطلبان این دوره لازم است در زمان ثبت‌نام از مقطع‌کارشناسی‌ارشد فارغ‌التحصیل شده باشند و با پرداخت مبلغ ۴۶ هزار تومان نسبت به ثبت‌نام و تکمیل فرم ثبت‌نام اینترنتی برای دوره بدون آزمون اقدام کنند.
وضعیت سهمیه‌ها
مساله سهمیه‌های ارائه‌شده در هر آزمونی نیز مورد توجه بسیاری از داوطلبان قرار دارد. سهمیه رزمندگان و ایثارگران در این دفترچه به این صورت است که متقاضی استفاده از این سهمیه‌ها در هر یک از کد رشته/محل‌ها ۲۵ درصد ظرفیت به رزمندگان و ایثارگران اختصاص یافته است که حدنصاب نمره علمی لازم برای رزمندگان ۸۰ درصد و ایثارگران ۷۰ درصد نمره در هر یک از مراحل آزمون، برای آخرین فرد پذیرفته‌شده در گزینش آزاد است. همین وضعیت سهمیه مربیان نیز به این صورت است که ۱۰ درصد سهمیه مازاد بر ظرفیت (حداقل یک نفر در هر کد رشته/محل) برای مربیان در نظر گرفته شده است. اعضای هیات‌علمی (مربی) تمام‌وقت (اعم از رسمی آزمایشی و رسمی قطعی) و در استخدام رسمی دانشگاه آزاد اسلامی که دارای سه سال سابقه عضویت در هیات‌علمی دانشگاه باشند، می‌توانند در صورت تمایل از این امتیاز به‌منظور پذیرش در دوره دکتری تخصصی بهره‌مند شوند. متقاضیان استفاده از امتیاز اعضای هیات‌علمی باید از ارسال هرگونه مدرک خودداری کنند.
چگونگی انتخاب رشته اینترنتی
۱- مراجعه به سامانه انتخاب رشته اینترنتی مرکز سنجش و پذیرش و ورود اطلاعات شناسه ثبت‌نام، رمز ثبت‌نام و شناسه انتخاب رشته به سامانه انتخاب رشته. ۲- در صفحه دوم سامانه، اطلاعات اولیه داوطلب شامل مشخصات فردی و کد و عنوان رشته امتحانی وی نمایش داده می‌شود. ۳- داوطلبان می‌توانند متناسب با کد رشته امتحانی خود حداکثر تا ۴۰ کد رشته/محل را از میان رشته/محل‌های جدول آمده در دفترچه راهنما انتخاب کنند. ۴- آن دسته از اعضای هیات عملی مربی تمام‌وقت که حائز شرایط استفاده از این سهمیه هستند، لازم است علاقه‌مندی خود را در بند مربوطه در فرم انتخاب رشته/محل اینترنتی اعلام کنند. عدم انتخاب این گزینه توسط افراد حائز شرایط و در موعد مقرر به منزله انصراف از استفاده این سهمیه بوده و داوطلب حق هیچ‌گونه اعتراضی نخواهد داشت.
بایدها و نبایدهای ثبت‌نام و شهریه
در دفترچه راهنمای انتخاب رشته آزمون ورودی دکتری سال ۹۷ دانشگاه آزاد اسلامی، برخی نکات مهمی نیز وجود دارد که داوطلبان نسبت به شرایط آن باید دقت بالایی داشته باشند: ۱- اعضای هیات‌علمی محل‌های دانشگاه آزاد اسلامی مجاز نیستند واحد دانشگاهی محل خدمت خود را به‌عنوان محل تحصیل انتخاب کنند. ۲- پذیرفته‌شدگان نهایی رشته‌های واحد امارات متحده عربی لازم است از نظر مقررات وظیفه عمومی حائز شرایط و ضوابط اشاره‌شده در مورد مشمولان وظیفه عمومی بوده. همچنین شرایط لازم برای اخذ ویزا از کشور امارات متحده عربی را داشته باشند. این افراد علاوه‌بر شهریه‌های تحصیلی باید قادر به پرداخت وثیقه خروج از کشور (در حال حاضر مبلغ ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ریال) به سازمان وظیفه عمومی نیز باشند. شهریه پذیرفته‌شدگان واحد امارات متحده عربی به صورت ارزی دریافت می‌شود و حدود سه برابر شهریه واحدهای داخل کشور است. ۳- شهریه پذیرفته‌شدگان واحدها، پردیس‌ها و مراکز بین‌المللی دانشگاه آزاد اسلامی براساس شهریه مصوب سالانه این محل‌های دانشگاهی تعیین می‌شود و تا دو برابر شهریه واحدهای داخلی است. ۴- هرگونه جابه‌جایی، انتقال و میهمانی از واحدها، پردیس‌ها و مراکز بین‌المللی و برون‌مرزی به دیگر واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی ممنوع است. ۵- تغییر رشته/گرایش در مقطع دکتری تخصصی ممنوع است. ۶- دانشجویان شاغل به تحصیل در یکی از واحدهای دانشگاه آزاد اسلامی که از طریق آزمون در همان واحد یا واحد دیگر پذیرفته شوند، از پرداخت هزینه انصراف معافند.
خان نظام وظیفه
جالب است در این دفترچه فصل مفصلی درباره شرایط ثبت‌نام داوطلبان مشمول ارائه شده است که پذیرفته‌شدگان مشمول وظیفه عمومی دوره دکتری تخصصی برای ثبت‌نام لازم است یکی از شرایط را دارا باشند: ۱- داشتن کارت پایان‌خدمت، ۲- داشتن کارت معافیت دائم کفالت، پزشکی یا موارد خاص و ایثارگران و همچنین مشمولان دارای برگ معافیت موقت بدون غیبت (پزشکی یا کفالت…) در مدت اعتبار آن منعی برای ثبت‌نام و تحصیل نخواهند داشت. ۳- متولدین نیمه اول ۱۳۴۷ و قبل از آن از انجام خدمت دوره ضرورت معاف هستند. همچنین فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی‌ارشد ناپیوسته متولد ۱۳۵۲ مشروط بر اینکه در زمان قبولی در دانشگاه کارت معافیت سنی عنایت مقام معظم رهبری را ارائه کنند. ۴- فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی‌ارشد ناپیوسته متعهد در سازمان‌ها و وزارتخانه‌ها با ارائه گواهی اشتغال به خدمت و موافقت با تحصیل از بالاترین مقام اجرایی سازمان مربوطه. ۵- فارغ‌التحصیلان دوره کارشناسی‌ارشد ناپیوسته که بیش از یک سال از فراغت از تحصیل آنان سپری نشده باشد، مشروط بر اینکه دوره کارشناسی‌ارشد را در سنوات مجاز به اتمام رسانده باشند. ۸- مشمولان دارای برگ آماده به خدمت بدون درج غیبت، مشروط بر اینکه تاریخ اعزام آنان در زمان ثبت‌نام و شروع تحصیل سپری نشده باشد.
رشته‌های تک‌دانشگاهی و برعکس
یکی دیگر از نکات مهم این دفترچه رشته‌های تک‌دانشگاهی و در مقابل رشته‌هایی هستند که واحدهای قابل‌توجهی آن رشته‌ها را ارائه داده‌اند. گرچه نمی‌توان دلیل تک‌دانشگاهی و چنددانشگاهی بودن رشته‌ها را تنها به تعداد داوطلبان و علاقه‌مندان به یک رشته خاص گره زد، اما اطلاع از آنها برای بسیاری از داوطلبان می‌تواند روی تصمیم یک گرایش خاص در یک رشته موثر باشد. در گروه علوم انسانی، رشته‌هایی نظیر کنترل حرکتی، مردم‌شناسی، سیاستگذاری فرهنگی، ادبیات حماسی، اقتصاد ایران، توسعه اجتماعی- روستایی، تصوف و عرفان اسلام، سنجش و اندازه‌گیری، مدیریت تحقیق و توسعه، مدیریت صنعتی- تحقیق در عملیات، فرهنگ و ارتباطات و مدیریت محیط‌زیست- حقوق محیط‌زیست تنها در یک واحد دانشگاهی پذیرش دارند و مابقی رشته‌های ذیل این گروه بیش از دو واحد دانشگاهی پذیرش خواهند داشت؛ با این حال برخی رشته‌ها مانند جامعه‌شناسی مسائل اجتماعی ایران، تاریخ اسلام، حقوق بین‌الملل عمومی، اندیشه سیاسی، علوم سیاسی مسائل ایران، اقتصاد اسلامی و اقتصاد پولی بیش از ۱۰ واحد دانشگاهی خواهند داشت. در گروه علوم پایه رشته‌هایی مانند زیست‌شناسی گیاهی- بوم‌شناسی، شیمی- پلیمر، هواشناسی، بیوفیزیک، زیست فناوری میکروبی، ریاضی- هندسه، زیست‌شناسی دریا- جانوران دریا، مهندسی عمران – سواحل و بنادر، مهندسی عمران- محیط‌زیست، مهندسی مکانیک- ساخت و تولید، مهندسی عمران- راه و ترابری، مهندسی هوافضا- آیرودینامیک، مهندسی هوافضا- سازه‌های هوایی، دینامیک پرواز و کنترل، هوافضا- فضایی، مهندسی معدن- مکانیک سنگ، نانو فناوری، کامپوزیت، بیو مواد، مهندسی پلیمر- رنگ، مهندسی پزشکی- بافت، منابع آب، مواد زائد جامد، شبکه‌های کامپیوتری و تجارت الکترونیکی جزء رشته‌های تک‌دانشگاهی هستند و مابقی رشته‌های این گروه همگی در بیش از دو دانشگاه پذیرش دانشجو خواهند داشت. با این حال تعداد رشته‌هایی که پذیرش دانشجو در بیش از پنج دانشگاه برای آنها صورت می‌گیرد، در این گروه قابل‌توجه است. در گروه کشاورزی نیز رشته‌های فناوری انرژی، فناوری پس از برداشت، مهندسی صنایع چوب- بیولوژی و آناتومی، تغذیه طیور، هواشناسی کشاورزی، بیوتکنولوژی کشاورزی، علوم زیستی جنگل و توسعه کشاورزی جزء رشته‌های تک‌دانشگاهی هستند و مابقی رشته‌های این گروه در بیش از دو دانشگاه پذیرش دانشجو خواهند داشت. در گروه هنر نیز تنها رشته‌های طراحی شهری، معماری منظر و تاریخ تطبیقی- تحلیلی هنر اسلامی جزء رشته‌های تک‌دانشگاهی هستند و رشته پژوهش هنر در دو دانشگاه، رشته شهرسازی در ۶ دانشگاه و رشته معماری در بیش از پنج دانشگاه دانشجو پذیرش می‌کنند.
