میخواهید بدانید مقالات علمی چگونه در ISI معتبر میشوند و مجلات چرا ممکن است از نمایه خارج شوند؟ این راهنما همه نکات کلیدی، سرنوشت مقالات چاپشده و راهکارهای انتخاب مجله مناسب را توضیح میدهد.
در دنیای امروز که علم و پژوهش موتور محرک توسعه جوامع به شمار میرود، هیچ ابزاری بهاندازه تولید و انتشار مقالات علمی نمیتواند نقش مؤثری در گسترش مرزهای دانش داشته باشد. پژوهشگران با انتشار دستاوردهای خود در قالب مقاله، امکان تبادل ایدهها، نقد و بررسی علمی، و ایجاد مسیرهای تازه برای تحقیقات آینده را فراهم میسازند. با این حال، ارزش واقعی یک مقاله زمانی نمایان میشود که توسط جامعه علمی جهانی دیده و پذیرفته شود.
یکی از مهمترین معیارها برای سنجش اعتبار و کیفیت مقالات علمی، نمایه شدن آنها در پایگاههای معتبر بینالمللی است. این نمایهسازی نه تنها نشاندهنده اصالت و استاندارد علمی مقاله است، بلکه به افزایش ضریب دسترسی، استنادپذیری و در نهایت ارتقای جایگاه علمی نویسندگان نیز کمک میکند. در میان پایگاههای گوناگون نمایهسازی، پایگاه ISI (یا همان Web of Science) جایگاه ویژهای دارد. این پایگاه به دلیل قدمت، دقت در انتخاب مجلات و معیارهای سختگیرانه ارزیابی، همواره بهعنوان مرجع اصلی سنجش اعتبار مقالات در سطح بینالمللی شناخته میشود.
بنابراین، آشنایی با جایگاه و اهمیت پایگاه ISI برای هر پژوهشگری که در مسیر ارتقای علمی گام برمیدارد، یک ضرورت انکارناپذیر است.
ISI مخفف عبارت Institute for Scientific Information است؛ مؤسسهای که در سال 1960 توسط «یوجین گارفیلد» در آمریکا تأسیس شد. این مؤسسه با هدف نمایهسازی و ایجاد دسترسی منظم به مجلات معتبر علمی شکل گرفت و بعدها پایگاه Web of Science را توسعه داد. امروزه این پایگاه تحت مدیریت شرکت Clarivate Analytics قرار دارد و یکی از معتبرترین سیستمهای نمایهسازی علمی در جهان به شمار میرود.
استانداردهای سختگیرانه در پذیرش مجلات
هر مجلهای اجازه ورود به این پایگاه را ندارد. تنها نشریاتی پذیرفته میشوند که کیفیت مقالات، فرآیند داوری علمی دقیق، و اخلاق پژوهشی را رعایت کنند.
پوشش بینالمللی و چندرشتهای
ISI مجموعهای گسترده از مجلات در حوزههای مختلف علوم انسانی، پزشکی، مهندسی و علوم پایه را نمایه میکند و به همین دلیل مرجعی جهانی محسوب میشود.
امکان استناددهی و تحلیل علمی
یکی از ویژگیهای مهم این پایگاه، ثبت و تحلیل میزان ارجاعات به مقالات است. شاخصهایی مانند Impact Factor (ضریب تأثیر) و H-index بر اساس دادههای ISI محاسبه میشوند.
اعتبار در ارزیابیهای دانشگاهی و پژوهشی
بسیاری از دانشگاهها، وزارتخانهها و مؤسسات تحقیقاتی در سراسر دنیا، انتشار مقاله در مجلات نمایهشده ISI را بهعنوان معیاری برای ارتقا، پذیرش تحصیلی یا دریافت گرنت پژوهشی در نظر میگیرند.
به همین دلیل، انتشار مقاله در مجلات ISI برای پژوهشگران نه تنها به معنای اعتبار علمی بالاتر است، بلکه میتواند مسیر پیشرفت شغلی و تحصیلی آنها را نیز هموار سازد.
در نگاه اول ممکن است تصور شود که یک مقاله بعد از چاپ میتواند از پایگاه ISI حذف شود؛ اما واقعیت این است که این پایگاه، مقالات را بهطور مستقیم حذف نمیکند. آنچه امکان حذف یا خروج دارد، خودِ مجله است، نه مقالاتی که قبلاً در آن چاپ شدهاند.
مجلاتی که در ISI نمایه میشوند، باید استانداردهای سختگیرانهای را رعایت کنند. اگر در طول زمان این شرایط نقض شود، امکان حذف مجله از نمایه وجود دارد. برخی دلایل عبارتاند از:
کاهش کیفیت مقالات منتشرشده
ضعف یا صوری بودن فرآیند داوری
تأخیرهای مکرر در انتشار
نقض اخلاق پژوهشی یا سرقت علمی
مشکلات مربوط به استناددهی غیرواقعی یا دستکاری در شاخصها
مقالاتی که قبل از حذف مجله در ISI نمایه شدهاند، همچنان در پایگاه Web of Science موجود خواهند بود و سوابق استنادی آنها حذف نمیشود.
بعد از حذف مجله، مقالات جدیدی که در آن مجله چاپ شوند دیگر در ISI نمایه نخواهند شد.
پژوهشگرانی که مقالاتشان قبل از حذف مجله چاپ شده، همچنان میتوانند آنها را بهعنوان مقالات ISI ارائه دهند، مگر اینکه نهاد یا دانشگاه مربوطه قوانین خاصی وضع کرده باشد.
برای اطمینان از نمایه بودن یا حذف شدن یک مجله از پایگاه ISI (Web of Science)، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید.
به وبسایت Master Journal List مراجعه کنید.
نام مجله یا ISSN آن را وارد کنید.
اگر مجله همچنان نمایه باشد، مشخصات آن نمایش داده میشود؛ در غیر این صورت یا هیچ نتیجهای نشان داده نمیشود، یا پیام no longer indexed دیده خواهد شد.
شرکت Clarivate Analytics بهطور دورهای فهرست مجلات تازه اضافهشده یا حذفشده را منتشر میکند. با مراجعه به بخش اخبار و اطلاعیههای سایت میتوانید وضعیت بهروز مجلات را مشاهده کنید.
گاهی یک مجله از سال مشخصی وارد ISI میشود و پس از مدتی حذف میگردد. در این حالت، مقالات چاپشده در سالهای قبل از حذف همچنان در ISI باقی میمانند. بنابراین بررسی سال شروع و پایان نمایهسازی بسیار مهم است.
بسیاری از دانشگاهها و مراکز پژوهشی، دسترسی مستقیم به Web of Science دارند و میتوانند درستی اطلاعات مربوط به نمایه بودن یا نبودن یک مجله را به شما اعلام کنند.
وقتی یک مجله پس از پذیرش و چاپ مقاله، از پایگاه ISI خارج میشود، چند نکته مهم برای پژوهشگران مطرح میشود.
اعتبار علمی مقاله
نمایه شدن در ISI بهعنوان یک مهر تأیید علمی تلقی میشود. اگر مجله از ISI حذف شود، اعتبار رسمی مقاله بهطور نسبی کاهش مییابد، به ویژه برای دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی که بهصورت سختگیرانه به معیار ISI پایبند هستند.
امتیازات پژوهشی و دانشگاهی
بسیاری از دانشگاهها و سازمانها، مقالات منتشرشده در مجلات ISI را در فرآیندهای ارتقا، جذب هیئتعلمی، دفاع پایاننامه یا دریافت گرنت محاسبه میکنند. حذف مجله ممکن است باعث شود مقاله دیگر برای این امتیازات محاسبه نشود یا نیازمند تأیید مجدد باشد.
استنادها و دیدهشدن مقاله
مقاله هنوز قابل مشاهده و استناد است، اما کاهش اعتبار مجله ممکن است برخی پژوهشگران را از استناد به آن منصرف کند و بهطور غیرمستقیم بر تعداد استنادهای آتی تأثیر بگذارد.
ارزیابیهای علمی و رتبهبندی پژوهشگران
در برخی سامانههای ارزیابی (مثل رتبهبندی دانشگاهی یا پژوهشگر محور)، خروج مجله از ISI ممکن است باعث کاهش امتیاز پژوهشگر یا گروه تحقیقاتی شود.
راهکار پژوهشگر
در صورت مواجهه با چنین شرایطی، بهترین اقدام استناد به DOI مقاله و استفاده از مجلات معتبر دیگر در مدارک دفاع یا گزارشها است. همچنین، اطلاعرسانی به دانشگاه یا مؤسسه درباره زمان انتشار و وضعیت ISI مقاله میتواند از ایجاد مشکلات احتمالی جلوگیری کند.
برای اینکه مطمئن شوید مقالات شما در مجلات معتبر و نمایهشده ISI منتشر میشوند و از خروج احتمالی مجله آسیب نبینند، رعایت نکات زیر ضروری است.
بررسی مجله قبل از ارسال مقاله
پیش از سابمیت، وضعیت نمایه مجله را در پایگاه Web of Science یا Master Journal List بررسی کنید.
دقت کنید مجله در رشته و حوزه تخصصی شما نمایه شده باشد و معیارهای علمی لازم را رعایت کند.
اعتماد نکردن به ادعای ناشران نامعتبر
برخی ناشران ادعا میکنند مجله آنها در ISI نمایه شده است، اما بررسی دقیق پایگاه رسمی نشان میدهد این ادعا صحت ندارد.
همیشه وضعیت نمایهسازی را از منابع رسمی تأیید کنید و به تبلیغات یا ایمیلهای مشکوک اعتماد نکنید.
استعلام از دانشگاه یا پژوهشگاه پیش از ارسال مقاله
بسیاری از دانشگاهها و مراکز پژوهشی دسترسی مستقیم به پایگاههای علمی دارند و میتوانند صحت نمایه بودن مجله را تأیید کنند.
این استعلام بهویژه زمانی اهمیت دارد که مقاله برای ارتقا یا استفاده در امتیازات پژوهشی ارسال میشود.
اعتبار مقالات علمی تا حد زیادی به نمایه شدن آنها در پایگاههای معتبر بینالمللی، به ویژه ISI (Web of Science) وابسته است.
مجلات نمایهشده ISI باید استانداردهای سختگیرانه علمی و انتشاراتی را رعایت کنند و رعایت نکردن این استانداردها میتواند باعث خروج مجله از پایگاه شود.
مقالات قبلی مجله حذفشده همچنان در ISI باقی میمانند، اما مقالات جدید دیگر نمایه نخواهند شد.
پیش از ارسال مقاله، پژوهشگران باید وضعیت نمایه مجله را بررسی کنند، به ادعای ناشران نامعتبر اعتماد نکنند و در صورت نیاز از دانشگاه یا پژوهشگاه خود استعلام بگیرند.
مؤسسه سینا ترجمه خدمات تخصصی زیر را برای پژوهشگران ارائه میدهد:
استعلام وضعیت نمایه مجلات
مشاوره انتخاب مجله مناسب
راهنمایی برای جلوگیری از ریسک خروج مجله از ISI
با بهرهگیری از این خدمات، پژوهشگران میتوانند با اطمینان کامل، مقالات خود را در مجلات معتبر منتشر کرده و از اعتبار علمی و استنادپذیری آنها محافظت کنند.
شایان ذکر است که پیشبینی خارج شدن یک مجله از هر نمایهای برای هیچکس امکانپذیر نمیباشد. اما موسسه سینا ترجمه تا زمان چاپ ( برای مجلاتی که با آنها همکاری دارد) برای مقالات خود متعهد است و اگر قبل از چاپ مقاله از نمایه خارج شود، موسسه مسئولیت کامل این مسئله را بر عهده میگیرد.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره خدمات ترجمه، میتوانید از طریق تماس تلفنی یا ایمیل با کارشناسان ما در ارتباط باشید و از خدمات مشاوره رایگان بهره ببرید. همچنین امکان ارتباط از طریق شبکههای اجتماعی مانند واتسپ، اینستاگرام، و تلگرام نیز فراهم است.
برای ثبت سفارش پذیرش و چاپ مقالات خود نیز میتوانید از لینک زیر استفاده کنید.
راه های ارتباطی با ما
ISI مخفف Institute for Scientific Information است و یک پایگاه نمایهسازی علمی معتبر است که امروز تحت مدیریت Clarivate Analytics قرار دارد.
نمایه شدن در ISI نشاندهنده کیفیت علمی مقاله، امکان استناددهی بالا و ارتقای جایگاه پژوهشگر است.
تنها مجلاتی که استانداردهای سختگیرانه علمی، فرآیند داوری دقیق و اخلاق پژوهشی را رعایت کنند.
خیر، مقالات قبلی باقی میمانند؛ فقط خود مجله ممکن است از ISI خارج شود.
دلایل اصلی شامل کاهش کیفیت مقالات، ضعف داوری، نقض اخلاق پژوهشی و کاهش شاخصهای استنادی است.