واژه ISSN برای دانشجویان، اساتید و کسانی که مقالات علمی مطالعه می کنند، بسیار آشناست. در اینجا به توضیح مختصری در مورد معنای ISSN و کاربردهای آن میپردازیم.
ISSN را میتوان همانند کد ملی برای مجلات در نظر گرفت. کد ISSN برای بررسی اعتبار و تمامی اطلاعات مربوط به مجله استفاده میشود. در این مقاله به بررسی تمام جزئیات ایند کد و نحوه استفاده از آن خواهیم پرداخت.
ISSN مخفف عبارت International Standard Serial Number است که به معنای شماره سریال استاندارد بینالمللی میباشد. این کد، شمارهای اختصاصی برای هر نشریه یا مجله هست که تنها به همان نشریه یا مجله اختصاص داده میشود. به این شماره شاپا هم گفته میشود. این شماره یک کد هشترقمی منحصربهفرد است که برای شناسایی نشریات دورهای مثل مجلات، روزنامهها و سایر نشریات پیوسته مورداستفاده قرار میگیرد. ISSN یک سیستم استاندارد جهانی است که به تسهیل جستجو و مدیریت نشریات کمک میکند. تمامی اطلاعات مجله توسط این شماره قابلدستیابی است و میتوان به کمک شماره شاپا، مجله را بهطور کامل بررسی کرد.
ISSN یک شماره هشترقمی است که هفت رقم اول آن شماره منحصربهفرد پایند و آخرین رقم آن شماره کنترلکننده نامیده میشود. نوشتن این شماره با عبارت ISSN شروع میشود و همچنین جهت سهولت در خواندن آن، بین چهار رقم اول و چهار رقم دوم یک خط فاصله قرار میگیرد. رقم آخر بهعنوان رقم کنترلی (check digit) برای تأیید صحت شماره استفاده میشود. برای درک بیشتر به این مثال توجه کنید. اگر این فرمت خیالی زیر را در نظر بگیرید، ساختار سازنده آن به ترتیب زیر خواهد بود.
ISSN 2049-363X
2049: اولین چهار رقم
363x: دومین چهار رقم
*X: رقم کنترلی (Check Digit) که ممکن است عددی از 0 تا 9 یا حرف 'X' باشد.
جزئیات ساختار
شش رقم اول:
این ارقام به ترتیب از 000000 تا 999999 میتوانند باشند و هیچ معنای خاصی به جز شناسایی منحصر به فرد نشریه ندارند.
دو رقم بعدی:
-رقم هفتم: این رقم نیز بخشی از کد شناسایی است.
-رقم هشتم (رقم کنترلی یا Check Digit): برای تأیید صحت کل شماره استفاده میشود و با استفاده از الگوریتمی خاص محاسبه میگردد. این رقم میتواند عددی از 0 تا 9 یا حرف 'X' (که معادل عدد 10 است) باشد.
رقم کنترلی با استفاده از یک الگوریتم محاسبه میشود که از هفت رقم اول استفاده میکند.
محاسبه رقم کنترلی ISSN یک فرآیند ساده ولی دقیق است که با استفاده از ضرب هر رقم در وزن مشخص و جمع کردن حاصلضربها انجام میشود. سپس باقیمانده تقسیم بر 11 محاسبه شده و از 11 کم میشود تا رقم کنترلی به دست آید. اگر نتیجه 10 باشد، رقم کنترلی 'X' و اگر 11 باشد، رقم کنترلی '0' خواهد بود.
اعداد: 1 2 3 4 5 6 7
ضرب در ضرایب:
1 × 8 = 8
2 × 7 = 14
3 × 6 = 18
4 × 5 = 20
5 × 4 = 20
6 × 3 = 18
7 × 2 = 14
جمع حاصلضربها:
8 + 14 + 18 + 20 + 20 + 18 + 14 = 112
تقسیم بر 11 و بدست آوردن باقیمانده:
112 ÷ 11 = 10 با باقیمانده 2
کم کردن باقیمانده از 11:
11 - 2 = 9
بنابراین، رقم کنترلی این ISSN برابر 9 است و ISSN کامل 1234-5679 خواهد بود.
سازمان اصلی ISSN در پاریس است و این سازمان، مسئول هماهنگسازی و ارسال ISSN مخصوص به ژورنالها هست که همهساله هزاران شماره از آن صادر میشود. اگر کشوری قصد پیوستن به مرکز بینالمللی ISSN داشته باشد، باید از طرف دولت، رسماً با این مرکز مکاتبه انجام دهد. در ایران نیز، کتابخانه ملی با پیگیریهای مستمر برای ایجاد مرکز ملی، در مرداد 1382 با تصویب مجلس شورای اسلامی مرکزی بنام شاپا (شماره استاندارد بینالمللی پیایندها) تاسیس نمود و خدمات خود را با عنوان شاپا بر روی نشریات درج میکند. این مرکز با مرکز بینالمللی پیایندها موافقت کرده و فهرست کاملی از مختصات کتابشناختی نشریات تهیه و به پایگاه این مرکز در پاریس ارسال مینماید. تخصیص ISSN، توسط مراکز ملی ISSN که در کشورهای مختلف وجود دارند، انجام میشود. در صورت عدم وجود مرکز ملی، مرکز بینالمللی ISSN در پاریس این وظیفه را به عهده دارد.
ISSN به عنوان یک شماره سریال استاندارد بینالمللی، نقش حیاتی در شناسایی و مدیریت نشریات دورهای دارد. این سیستم به کتابخانهها، ناشران، پژوهشگران، مراکز نمایهسازی و سایر سازمانهای مرتبط کمک میکند تا نشریات را به طور کارآمد مدیریت و به اطلاعات دقیق دسترسی پیدا کنند. از طریق ISSN، فرآیند جستجو، دستهبندی، توزیع و ارجاعدهی به نشریات دورهای به طور قابل توجهی بهبود مییابد. در زیر به برخی از این کاربرد های مهم اشاره شده است.
ناشران و سردبیران مجلات علمی از ISSN برای شناسایی منحصر به فرد مجلات خود استفاده میکنند. روزنامهها نیز برای شناسایی و تمایز خود از سایر نشریات از ISSN استفاده میکنند. نشریات داخلی سازمانها، گزارشهای سالانه و سایر بولتنهای دورهای از ISSN بهرهمند میشوند.
مراکز نمایهسازی علمی از ISSN برای دستهبندی و نمایهسازی دقیق نشریات استفاده میکنند. پایگاههای داده علمی و پژوهشی از ISSN برای سازماندهی اطلاعات نشریات و تسهیل در جستجوی کاربران استفاده میکنند.
ناشران از ISSN برای مدیریت و شناسایی نشریات مختلف خود استفاده میکنند. ISSN به ناشران کمک میکند تا نشریات خود را به مخاطبان معرفی و تمایز دهند.
پژوهشگران و نویسندگان مقالات علمی از ISSN برای ارجاع دقیق به نشریات دورهای استفاده میکنند. پژوهشگران با استفاده از ISSN میتوانند منابع مورد نیاز خود را به سرعت و دقت پیدا کنند.
چاپخانهها و ناشران از ISSN برای تولید و انتشار نشریات دورهای استفاده میکنند. ISSN به مدیریت نسخههای مختلف یک نشریه کمک میکند.
سازمانهای توزیع و فروش نشریات از ISSN، برای مدیریت اشتراکها و پیگیری توزیع نشریات استفاده میکنند. ISSN به توزیعکنندگان کمک میکند تا نشریات را به صورت دقیق و بدون اشتباه توزیع کنند.
ناشران و مالکان حقوقی از ISSN برای مدیریت حقوق و مجوزهای مربوط به نشریات دورهای استفاده میکنند. ISSN به حفظ حقوق پدیدآورندگان و ناشران کمک میکند.
پژوهشگران و تحلیلگران کتابسنجی از ISSN برای تحلیل استنادها و ارجاعات به نشریات دورهای استفاده میکنند. ISSN ابزار مهمی برای مطالعات کتابسنجی و تحلیلهای مرتبط با نشریات علمی و پژوهشی است.
وجود ISSN علاوه بر مقالات، برای کتاب ها و کتابخانه ها از اهمیت بالایی برخوردار میباشد که در زیر به یک سری از این مزایا برای کتابخانه ها اشاره شده است.
-استفاده در سفارش و فراهم آوری نشریات
-استفاده در نظام امانت بین کتابخانهای
-جستجو در پایگاههای اطلاعاتی
-استفاده برای استخراج اطلاعات کتابشناختی از طریق نظام ماشینی
-استفاده از نظام استاندارد کتابشناختی برای یکسانسازی فهرستنویسی نشریات
در اکثر مواقع وقتی نام یک ژورنال را در اینترنت سرچ میکنیم، چندین مجله در صفحه نمایش نشان داده میشود. برای این که مطمئن شوید که آن مجله همان مجلهای است که به دنبال آن هستید، حتماً ISSN مجله را چک کنید. به این صورت که نام مجله را در جعبه جستجو گوگل تایپ کرده و روی آیکون سرچ کلیک کنید. سپس روی نام چند مجله اولی که گوگل نمایش میدهد، کلیک کنید. در این صورت به صفحه اینترنتی مجله وارد میشوید. مجلات معمولاً در قسمت بالای صفحه اینترنتیشان ISSN را مینویسند. اگر نتوانستید پیدا کنید، دکمه Ctrl و دکمه F روی صفحه کلید را با هم فشار دهید. سپس یک جعبه جستجو در صفحه باز میشود. در این جعبه کلمه ISSN را تایپ کرده و سپس دکمه اینتر در صفحه کلید را فشار دهید. در اینصورت قسمتی از صفحه اینترنتی مجله که کلمه ISSN نوشته شده با علامت هایلایت نشان داده میشود. عدد روبهرو ISSN صفحه اینترنتی را با ISSN مجله موردنظر خود چک کنید. اگر این دو عدد یکی بود، آن مجلهای که در صفحه نشان داده شده، همان مجله موردنظر شما است. یکی از سایت های بررسی اعتبار مجلات سایت impactfactor.ir است.
ISBN به مفهوم شماره (شابک) بوده و یکی از مجوزهای کتاب می باشد در صورتی که ISSN (شاپا) یک شماره دوره ای است که مختص نشریات و مجلات می باشد. اما وجه تشابه هر دو در اینجاست که نه کتاب و نه مقاله بدون وجود این کدهای به ظاهر عددی، اما مهم، نمی توانند به فعالیت خود ادامه دهند و غیرقانونی محسوب خواهند شد.
ISSN یک استاندارد بینالمللی است که در سراسر جهان پذیرفته شده و به رسمیت شناخته میشود. این امر باعث تسهیل در تبادل اطلاعات بینالمللی میشود. با استفاده از ISSN، کاربران میتوانند به سرعت و به دقت نشریات مورد نظر خود را در پایگاههای داده و کتابخانهها پیدا کنند. پژوهشگران و نویسندگان میتوانند به راحتی و به طور دقیق به نشریات دورهای ارجاع دهند. استفاده از ISSN مزایای بسیاری دارد که شامل شناسایی منحصر به فرد، بهبود دسترسی و بازیابی اطلاعات، مدیریت کارآمد نشریات، پشتیبانی از فرآیندهای نمایهسازی و چکیدهنویسی، سهولت در مدیریت اشتراکها، پشتیبانی از تحلیل و پژوهش و تطابق با استانداردهای کتابداری و اطلاعرسانی است. این مزایا باعث میشود که ISSN به یک ابزار ضروری و حیاتی در مدیریت و شناسایی نشریات دورهای تبدیل شود.
شابک یا ISBN به صورت مخفف International Standard Book Number میباشد. استفاده از شابک یا ISBN به شما کمک میکند که یک کتاب را از میان کتابهای دیگر بدون آنکه به اسم کتاب، ناشر، نویسنده و یا سایر مشخصات دیگر کتاب نیاز داشته باشید، بازیابی و جستجو کنید. به شابک، شماره شناسه کتاب نیز گفته می شود و اما شماره استاندارد بینالمللی پیایند(شاپا) یا ISSN مخفف International Standard Serial Number است. شاپا شماره منحصر بهفردی است که برای مشخص کردن یک نشریه دورهای چاپی یا الکترونیکی به کار میرود.
ISSN یا شاپا
شابک یا ISBN
ISSN معمولا برای مجلات است.
ISBN برای کتب است.
ISSN هشت رقمی است.
ISBN سیزده رقمی است.
ISSN، استاندارد بین المللی مجلات است.
ISBN، استاندارد بین المللی کتب است.
ISSN برای نشریات دیجیتال و الکترونیکی نیز ضروری است. در واقع استفاده از ISSN برای نشریات دیجیتال به همان اندازه مهم است که برای نشریات چاپی است. چند دلیل اصلی برای اهمیت ISSN در نشریات دیجیتال وجود دارد که در زیر به آنها اشاره شده است.
شناسایی و ردیابی: همانند نشریات چاپی، ISSN به عنوان یک شناسه منحصر به فرد برای شناسایی و ردیابی نشریات دیجیتال استفاده میشود. این کمک میکند تا نشریات به درستی مدیریت و مرجعدهی شوند.
نمایهسازی و نمایش: ISSN در فهرستهای نمایهسازی و پایگاههای اطلاعاتی برای نمایش نشریات دیجیتال استفاده میشود. این باعث میشود که نشریات به راحتی یافت و معرفی شوند.
استناددهی: محققان و نویسندگان برای استناد به مقالات نشریات دیجیتال از ISSN استفاده میکنند. این باعث میشود که ارجاعات بهدرستی ثبت و ردیابی شوند.
مدیریت حقوق: ISSN به عنوان شناسه منحصر به فرد میتواند برای مدیریت حقوق نشر و توزیع نشریات دیجیتال استفاده شود.
مدت زمان لازم برای دریافت ISSN به چند عامل وابسته است که در زیر به تشریح آنها پرداخته شده است.
نوع درخواست
برای نشریات جدید، معمولاً 2-4 هفته زمان لازم است. برای تغییرات در نشریات موجود (مانند تغییر عنوان)، زمان کمتری (حدود 1-2 هفته) نیاز است.
محل جغرافیایی
در برخی کشورها، مانند ایران، مراکز ملی ISSN زمان بیشتری (تا 6 هفته) برای پردازش درخواستها نیاز دارند. در کشورهای دیگر، مانند ایالات متحده، معمولاً زمان کمتری (2-3 هفته) برای دریافت ISSN لازم است.
نوع نشریه
نشریات دیجیتال و الکترونیکی معمولاً سریعتر (2-3 هفته) ISSN دریافت میکنند درحالیکه نشریات چاپی ممکن است زمان بیشتری (4-6 هفته) برای دریافت ISSN نیاز داشته باشند.
تکمیل درست درخواست
ارائه اطلاعات کامل و دقیق در درخواست ISSN میتواند زمان پردازش را کاهش دهد.درخواستهای ناقص ممکن است باعث تأخیر و بررسی مجدد شوند.
مقاله زمانی ارزش پیدا میکند که در مجلات معتبر به چاپ برسد. همانطور که گفته شد با استفاده از ISSN میتوان اعتبار مجله را به دست آورد. موسسه سینا ترجمه با گرد هم آوری محققان و نخبگان کشور توانسته است همواره مقالات بسیاری به چاپ برساند. اگر قصد سابمیت مقاله در مجلات معتبر داخلی و خارجی را دارید می نوانید با کارشناسان سینا ترجمه ارتباط برقرار کنید. محققین و کارشناسان ما میتوانند بهترین و مناسبترین مجلات دارای ISSN را به شما معرفی کنند تا پس از تایید نهایی شما پروسه پذیرش و چاپ مقاله شما آغاز گردد.
جهت اطلاعات بیشتر و اطلاع از اسامی این مجلات، میتوانید با کارشناسان ما از طریق تماس یا پست الکترونیکی موسسه و همچنین از طریق شبکههای مجازی (واتساپ، اینستاگرام و تلگرام) در ارتباط باشید و یا از طریق لینک زیر سفارش خود را ثبت نمایید.
راه های ارتباطی با ما
ISSN یک کد استاندارد جهانی است که به مجلات و منابع دورهای اختصاص داده میشود. این کد مجله را به طور منحصر به فرد شناسایی میکند.
هر ISSN شامل 8 رقم است که با دو خط تیره از هم جدا میشوند، مانند XX-XXXX-XXXX.
خیر، ISSN عمدتاً برای مجلات، نشریات دورهای و منابع مشابه استفاده میشود. برای کتابها از کد دیگری به نام ISBN (International Standard Book Number) استفاده میشود.