سینا ترجمه
یکی از دغدغه‌های بزرگ دانشجویان و پژوهشگران، تشخیص اعتبار ژورنال‌ها و مجلات جهت چاپ مقالاتشان است. در این مقاله به بحث در این موضوعات می‌پردازیم.
تشخیص اعتبار ژورنال‌ها یکی از دغدغه‌های اصلی دانشجویان، پژوهشگران و اساتید دانشگاهی است. انتخاب یک ژورنال مناسب برای چاپ مقاله، نه بر اعتبار علمی پژوهش تأثیر بسیار می‌گذارد. در دنیای امروز که تعداد مجلات علمی به‌سرعت در حال افزایش است و ژورنال‌های جعلی نیز رشد چشمگیری داشته‌اند، آگاهی از معیارهای ارزیابی اعتبار ژورنال‌ها اهمیت بیشتری پیدا کرده است.
در این مقاله، قصد داریم به بررسی روش‌های شناسایی ژورنال‌های معتبر، شاخص‌های علمی مهم مانند Impact Factor، نمایه‌سازی در پایگاه‌های معتبر، و نکاتی برای اجتناب از انتخاب ژورنال‌های جعلی بپردازیم. هدف ما این است که شما با اطمینان و آگاهی کامل، بهترین انتخاب را برای چاپ مقاله‌های خود داشته باشید.
انتشار مقاله در یک ژورنال معتبر:
اعتبار علمی شما را تقویت می‌کند.
رزومه علمی شما را غنی‌تر می‌کند.
از سوخت مقاله شما جلوگیری می‌کند.
چاپ مقاله در ژورنال معتبر باعث افزایش سایتیشن می‌شود.
انتخاب یک ژورنال معتبر برای چاپ مقاله، فراتر از یک تصمیم ساده است؛ این انتخاب اشتباه می‌تواند بر مسیر حرفه‌ای و علمی یک پژوهشگر تأثیر عمیقی بگذارد.
برای بررسی اعتبار ژورنال، رعایت نکات زیر می‌تواند مورد توجه قرار گیرد.
ژورنال‌های معتبر معمولاً در پایگاه‌های علمی معتبر نمایه شده‌اند. مهم‌ترین پایگاه‌ها عبارتند از:
Scopus: ژورنال‌های معتبر علمی و فنی در این پایگاه نمایه می‌شوند.
Web of Science (Clarivate): این پایگاه ژورنال‌های دارای ایمپکت فاکتور (Impact Factor) را پوشش می‌دهد.
PubMed: برای ژورنال‌های مرتبط با علوم پزشکی و زیستی.
DOAJ (Directory of Open Access Journals): برای ژورنال‌های دسترسی آزاد.
ایمپکت فاکتور یکی از شاخص‌های رایج برای ارزیابی اعتبار ژورنال است که توسط Web of Science ارائه می‌شود. این شاخص نشان‌دهنده میزان ارجاع به مقالات منتشرشده در ژورنال است. ژورنال‌هایی با ایمپکت فاکتور بالا معمولاً معتبرتر هستند. این معیار برای تشخیص اعتبار مجلات ISI به‌کار می‌رود. البته ناگفته نماند که عدم وجود ایمپکت فاکتور لزوما به‌معنای عدم اعتبار ژورنال نمی‌باشد.
ژورنال‌ها در Scopus و Web of Science بر اساس میزان تأثیرگذاری در چهار دسته (Q1 تا Q4) طبقه‌بندی می‌شوند:
Q1: بهترین ژورنال‌ها.
Q2: ژورنال‌های خوب.
Q3: ژورنال‌های متوسط.
Q4: ژورنال‌های پایین‌تر.
هر ژورنال معتبر یک شماره استاندارد بین‌المللی (ISSN) دارد. می‌توانید با جستجوی ISSN در وب‌سایت رسمی یا پایگاه‌های معتبر، از صحت ژورنال مطمئن شوید.
ژورنال باید دارای وب‌سایت حرفه‌ای باشد.
اطلاعاتی مانند هیئت تحریریه، حوزه موضوعی، فرآیند داوری و سیاست‌های اخلاقی باید به وضوح بیان شده باشد.
از ژورنال‌هایی که هزینه‌های مشکوک و غیرمنطقی درخواست می‌کنند، پرهیز کنید.
اساتید و پژوهشگران با تجربه معمولاً می‌توانند به شما کمک کنند که یک ژورنال خاص معتبر است یا خیر.
پژوهشگران برای اطمینان از انتخاب یک ژورنال معتبر و مناسب برای پذیرش و چاپ مقاله خود، می‌توانند از ابزارها و منابع متعددی بهره بگیرند. در ادامه، سه دسته از ابزارهای کاربردی برای این منظور معرفی می‌شوند.
این ابزارها بر اساس موضوع، کلمات کلیدی، و چکیده مقاله شما، ژورنال‌هایی را پیشنهاد می‌دهند که ممکن است برای چاپ مقاله شما مناسب باشند. این ابزارها به‌ویژه برای افرادی که تازه وارد دنیای پژوهش شده‌اند یا به دنبال انتخاب سریع‌تر یک ژورنال معتبر هستند، مفیدند. برخی از بهترین ابزارهای موجود عبارتند از:
Elsevier Journal Finder: این ابزار از طریق پایگاه داده Scopus کار می‌کند و ژورنال‌های مرتبط با مقاله شما را پیشنهاد می‌دهد.
Springer Journal Suggester: این ابزار کلمات کلیدی مقاله شما را تحلیل کرده و ژورنال‌های موجود در انتشارات Springer را فهرست می‌کند.
Wiley Journal Finder: مناسب برای یافتن ژورنال‌های معتبر در انتشارات Wiley.
نکته: این ابزارها، اطلاعات اولیه‌ای درباره حوزه موضوعی و نمایه ژورنال ارائه می‌دهند، اما همیشه خودتان نیز باید اعتبار ژورنال را بررسی کنید.
پایگاه‌های معتبری وجود دارند که می‌توانید با استفاده از آنها، اطلاعات دقیقی درباره نمایه‌سازی و شاخص‌های علمی ژورنال‌ها به دست آورید.
Scimago Journal & Country Rank (SJR): این پایگاه مبتنی بر داده‌های Scopus است و علاوه بر شاخص SJR، رتبه‌بندی ژورنال‌ها را بر اساس معیارهایی مانند Quartile (Q1 تا Q4) ارائه می‌دهد.
Journal Citation Reports (JCR): ارائه‌دهنده شاخص ایمپکت فاکتور و رتبه‌بندی ژورنال‌ها. این ابزار یکی از معتبرترین منابع برای بررسی کیفیت ژورنال‌ها است.
DOAJ (Directory of Open Access Journals): فهرستی از ژورنال‌های دسترسی آزاد (Open Access) است که از استانداردهای کیفی بالایی برخوردارند.
این ابزارها علاوه بر جستجوی مقالات، می‌توانند اطلاعاتی درباره نمایه ژورنال‌ها نیز در اختیار شما قرار دهند:
Google Scholar: یکی از گسترده‌ترین موتورهای جستجوی علمی است. در بخش مشخصات هر ژورنال، می‌توانید تعداد استنادها و اطلاعات نمایه را بررسی کنید.
PubMed: مناسب برای حوزه‌های پزشکی و زیست‌شناسی. PubMed اطلاعات دقیقی درباره ژورنال‌های نمایه‌شده در این حوزه ارائه می‌دهد.
CiteScore (Scopus): شاخصی مشابه ایمپکت فاکتور که توسط Scopus ارائه می‌شود و برای بررسی کیفیت ژورنال‌ها بسیار مفید است.
نکته: این ابزارها اطلاعات عمومی درباره ژورنال‌ها ارائه می‌دهند، اما بهتر است از پایگاه‌های اختصاصی نمایه‌سازی نیز استفاده کنید.
ابتدا موضوع و کلمات کلیدی مقاله خود را مشخص کنید.
از ابزارهای Journal Finder برای فهرست اولیه ژورنال‌ها استفاده کنید.
اعتبار ژورنال‌های پیشنهادی را در پایگاه‌های نمایه مانند SJR یا JCR بررسی کنید.
در صورت نیاز به مقالات مشابه، از موتورهای جستجوی علمی استفاده کنید تا اطمینان حاصل کنید ژورنال موردنظر، مقالات مرتبط با حوزه شما را منتشر کرده است.
استفاده از ابزارهای معرفی‌شده، فرآیند انتخاب ژورنال مناسب را تسریع و دقت آن را افزایش می‌دهد. با این حال، هیچ‌گاه به یک ابزار اکتفا نکنید و همیشه اطلاعات ارائه‌شده را از منابع معتبر دیگر تأیید کنید.
هزینه چاپ مقاله (Article Processing Charges - APC) لزوماً نشان‌دهنده اعتبار ژورنال نیست. برخی ژورنال‌های معتبر دسترسی آزاد (Open Access) هزینه دریافت می‌کنند، اما ژورنال‌های جعلی نیز ممکن است هزینه‌های سنگینی طلب کنند.
ژورنال‌های جعلی و نامعتبر، هر دو به‌نوعی فاقد اعتبار علمی و حرفه‌ای لازم برای نشر مقالات پژوهشی هستند، اما تفاوت‌های قابل‌توجهی دارند که لازم است آنها را شفاف‌سازی کنیم تا در پروسه پذیرش و چاپ مقاله خود دچار مشکل نشوید.
ژورنال‌های جعلی
این ژورنال‌ها عمدتاً با هدف کسب درآمد از نویسندگان ایجاد می‌شوند و هیچ‌گونه فرآیند داوری واقعی و علمی ندارند. آنها به‌طور غیرقانونی از نویسندگان برای پردازش و چاپ مقالات هزینه دریافت می‌کنند، بدون اینکه هر گونه ارزیابی علمی واقعی انجام دهند. این ژورنال‌ها معمولاً اطلاعات تماس نامشخص یا طراحی وب‌سایتی ضعیف دارند و در پایگاه‌های علمی معتبر نمایه نمی‌شوند.
ژورنال‌های نامعتبر
این ژورنال‌ها ممکن است در ابتدا به‌نظر برسند که از استانداردهای علمی پیروی می‌کنند، اما واقعاً فاقد کیفیت علمی کافی هستند. ممکن است فرآیند داوری داشته باشند، اما داوری‌ها اغلب سطحی یا غیرشفاف هستند. مقالات منتشرشده در این ژورنال‌ها معمولاً از نظر علمی ضعیف هستند و شاخص‌های تأثیرگذاری مانند ایمپکت فاکتور یا تعداد ارجاعات به مقالات آنها پایین است.
در اینجا تفاوت‌های اصلی بین ژورنال‌های جعلی و ژورنال‌های نامعتبر در قالب جدول آمده است.
ویژگی | ژورنال‌های جعلی | ژورنال‌های نامعتبر |
|---|---|---|
هدف | کسب درآمد از نویسندگان بدون رعایت استانداردهای علمی | ممکن است قصد علمی داشته باشند، اما فاقد معیارهای علمی و داوری دقیق هستند |
فرآیند داوری | فرآیند داوری عملاً وجود ندارد یا بسیار سطحی است | فرآیند داوری وجود دارد، اما ممکن است غیرشفاف یا کم‌دقت باشد |
نمایه‌سازی | در پایگاه‌های علمی معتبر (مانند Scopus یا Web of Science) نمایه نمی‌شود | ممکن است در برخی پایگاه‌ها نمایه شده باشد، اما شاخص‌های علمی و ارجاعات ضعیف هستند |
این جدول کمک می‌کند تا تفاوت‌های اصلی میان این دو نوع ژورنال را بهتر درک کنید و در انتخاب یک ژورنال معتبر دقت بیشتری داشته باشید.
تشخیص ژورنال‌های جعلی (Predatory Journals) یکی از چالش‌های مهم برای پژوهشگران و نویسندگان است. این ژورنال‌ها اغلب به‌دنبال کسب درآمد از نویسندگان از طریق درخواست هزینه‌های چاپ مقالات هستند، بدون اینکه فرآیند داوری علمی واقعی را رعایت کنند. در اینجا چند روش و نکته برای شناسایی ژورنال‌های جعلی آورده شده است.
وب‌سایت ژورنال‌های جعلی معمولاً ویژگی‌های زیر را دارند.
وب‌سایت ژورنال‌های جعلی معمولاً طراحی ضعیفی دارند و از نظر گرافیکی و محتوایی ناقص هستند.
این ژورنال‌ها ممکن است در متن وب‌سایت خود اشتباهات نگارشی زیادی داشته باشند، به‌ویژه در بخش‌هایی مثل "درباره ما" یا "تماس با ما".
اطلاعات دقیق و شفاف درباره هیئت تحریریه، فرآیند داوری و محل انتشار ژورنال وجود ندارد یا به‌صورت مبهم و کلی بیان می‌شود.
ژورنال‌های جعلی معمولاً هیئت تحریریه‌ای از متخصصان با شهرت علمی نمی‌سازند یا اسامی افراد مشهور را بدون اجازه در سایت خود ذکر می‌کنند. برای شناسایی این ژورنال‌ها:
نام اعضای هیئت تحریریه را جستجو کنید. اگر آنها اعضای فعال در زمینه علمی نباشند یا حتی وجود خارجی نداشته باشند، احتمال جعلی بودن ژورنال وجود دارد.
هیئت تحریریه در ژورنال‌های جعلی معمولاً فاقد اطلاعات دقیق علمی و حرفه‌ای هستند.
ژورنال‌های جعلی فرآیند داوری را سریع و سطحی انجام می‌دهند یا اصلاً داوری علمی ندارند. اگر ژورنالی وعده پذیرش سریع مقاله با فرآیند داوری غیرقابل قبول می‌دهد، احتمال جعلی بودن آن زیاد است.
در ژورنال‌های جعلی، فرآیند داوری معمولاً شفاف نیست و به‌راحتی مشخص نمی‌شود که مقاله توسط چه کسانی و چگونه ارزیابی می‌شود.
ژورنال‌های جعلی معمولاً پس از پذیرش مقاله از نویسندگان هزینه‌های غیرمنطقی و بالا برای چاپ مقاله درخواست می‌کنند، بدون اینکه هیچ‌گونه ارزش علمی واقعی در قبال این هزینه‌ها ارائه دهند.
ژورنال‌های جعلی معمولاً در پایگاه‌های علمی معتبر مانند Scopus, Web of Science, یا PubMed نمایه نمی‌شوند. برای بررسی این موضوع می‌توانید نام ژورنال را در این پایگاه‌ها جستجو کنید.
سایت‌هایی مانند Beall’s List لیست ژورنال‌های جعلی را به‌روز نگه می‌دارند و می‌توانید از آنها برای بررسی اعتبار یک ژورنال استفاده کنید.
مقالات منتشرشده در ژورنال‌های جعلی معمولاً دارای کیفیت علمی پایینی هستند. اگر مقالات منتشرشده در یک ژورنال پر از اشتباهات علمی یا نقص‌های روش‌شناسی باشند، احتمال جعلی بودن آن ژورنال زیاد است.
ژورنال‌های جعلی معمولاً از طریق ایمیل‌های ناخواسته (spam) نویسندگان را دعوت به ارسال مقالات می‌کنند. این ایمیل‌ها غالباً به‌طور عمومی و با استفاده از نام‌های مبهم برای دریافت مقالات ارسال می‌شوند و هیچ ارتباطی با پژوهشگر خاصی ندارند.
ژورنال‌های جعلی معمولاً هیچ ایمپکت فاکتوری ندارند یا ایمپکت فاکتور غیرواقعی یا جعلی ارائه می‌دهند. شما می‌توانید از پایگاه‌هایی مانند Journal Citation Reports (JCR) برای بررسی ایمپکت فاکتور و شاخص‌های علمی یک ژورنال استفاده کنید.
در سینا ترجمه، فرصتی منحصر به فرد برای دسترسی رایگان به مجلات علمی معتبر فراهم کرده‌ایم! اگر به دنبال ارتقای کیفیت تحقیقاتی خود هستید و می‌خواهید مقاله‌تان در بهترین مجلات منتشر شود، این خدمات دقیقاً همان چیزی است که نیاز دارید. ما با معرفی مجلات برتر در زمینه تخصصی شما، به شما کمک می‌کنیم تا انتخاب‌های هوشمندانه و تاثیرگذاری داشته باشید. اگر می‌خواهید تحقیقاتتان دیده شود و در دنیای علمی اعتبار بیشتری پیدا کند، با ما همراه شوید.
جهت اطلاعات بیشتر برای دریافت مجلات داخلی و خارجی می‌توانید با کارشناسان ما از طریق تماس یا پست الکترونیکی موسسه و همچنین از طریق شبکه‌های مجازی (واتساپ، اینستاگرام، تلگرام وایتا) در ارتباط باشید و یا از طریق لینک زیر سفارش خود را ثبت نمایید.
راه های ارتباطی با ما
خیر. بسیاری از ژورنال‌های معتبر دسترسی آزاد (Open Access) هزینه دریافت می‌کنند، اما ژورنال‌های جعلی نیز ممکن است هزینه دریافت کنند. کیفیت داوری و نمایه‌سازی مهم‌تر است.
از وب‌سایت‌های رسمی مانند Journal Citation Reports، Scimago یا DOAJ برای تایید اعتبار ژورنال استفاده کنید.
در ژورنال‌های معتبر، فرآیند داوری معمولاً 3 تا 6 ماه طول می‌کشد. وعده داوری چندروزه اغلب نشانه جعلی بودن ژورنال است.
خیر. ISSN فقط یک شناسه برای ژورنال است و لزوماً نشان‌دهنده کیفیت یا اعتبار نیست.
بله، در صورتی که در پایگاه‌های معتبر نمایه شده باشند. ایمپکت فاکتور فقط یکی از معیارهاست.
