پایگاههای علمی بسیار زیادی وجود دارد که با اهداف متفاوتی به وجود آمدهاند و در دسترس پژوهشگران قرار گرفتهاند. دراین بخش قصد داریم پژوهشگران را با پایگاه علمی arXiv آشنا سازیم.
یکی از پایگاه های علمی معتبر در زمینه چاپ مقاله پایگاه علمی arXiv میباشد. این بایگانی در سال ۱۹۹۱ فعالیت خود را شروع کرد و در سال ۲۰۰۸ تعداد مقالات آرشیو شده آن به بیش از نیم میلیون مقاله و درسال ۲۰۱۴ به یک میلیون مقاله رسیده است. تفاوتی که این مجله با سایر مجلات دارد در این است که در این مجله مقالاتی چاپ میشوند که پذیرش شده اند ولی هنوز به مرحله چاپ نرسیده اند. این آرشیو مقالات رشتههای ریاضی، فیزیک، نجوم، علوم کامپیوتر. زیست شناسی، آمار و ریاضی مالی را در خود شامل میشود.مقالات در این بایگانی توسط خود دانشجویان ارسال و بایگانی میشود و به صورت آنلاین نیز به نام خود پژوهشگر (پژوهشگران) نیز در دسترس میباشند.
این پایگاه در آغاز با نام LANL و با مقالات فیزیک آغاز به کار کرد ولی در سال ۲۰۰۱ دانشگاه کرونل آمریکا مسئولیت مدیریت آن را بر عهده گرفت و نام دامنه آن را بهarxiv.org تغییر داد و رشتههای دیگر که در بالا ذکر شد نیز به ان اضافه شدند. ظهور این بایگانی بود که ایده مجلات اوپن اکسس (دسترسی آزاد) را به وجود آورد.
مقالاتی که به این بایگانی ارسال میشوند توسط بخش داوری بررسی نمیشود.اما یک گروه متخصص وجود دارد که مقالات را بررسی میکند تا از علمی بودن آنها مطمعن شوند و یا بدانند که در حوزه های رشته های قابل تایید این وب سایت میباشد یا نه اگر نویسنده ای مقاله ای سابمیت کرده باشد که در حوزه رشته های این وب سایت نباشد به او تذکر داده میشود.
فرمت مقالات ارسالی به این وب سایت باید در فرمت LaTeX یا PDF باشند.و مقالههای با فرمتPDF که حاصل از تبدیل فرمتهای TeX یا LaTeX به PDF باشد قابل قبول نیست. اگر مقالات دارای تصاویری با حجم خیلی زیاد باشد یا اگر کل حجم مقاله بسیار زیاد باشد در این پایگاه مورد قبول واقع نمیشوند.
این سیستم بایگانی مقالات مزایا و معایبی نیز دارد. یکی از مزایای آرشیو کردن مقاله در این وب سایت آن است که نویسنده یا نویسندگان مقاله با این کار جلوی سرقت علمی را قبل از چاپ شدن مقاله میگیرند. برای مثال، اگر شما مقالهای نوشتهاید و ترس از آن دارید که قبل از چاپ مقاله احیاناً افراد دیگری به مقاله شما دسترسی پیدا کنند و ان را به نام خود ثبت نمایند. اگر از این حیث نگران هستید میتوانید مقاله را سریعاً در این بایگانی سابمیت کنید تا این نتایج و یافتهها به نام شما ثبت شود. با این کار شما حق چاپ مقاله را به خود اختصاص میدهید و افراد دیگری نمیتوانند قبل از چاپ مقاله، نتایج و یافتهها یا کل مقاله را سرقت نمایند. با این کار در حقیقت شما رودتر از افراد دیگر نتایج خودتان را در دسترس عموم قرار دادهاید و به نوعی حق مالکیت از ان شما خواهد شد.
دومین مزیت این کار آنست که افراد دیگر میتوانند قبل از اینکه شما بخواهید مقاله را به مجلهای سابمیت نمایید به شما در باره مقاله بازخورد دهند و اگر ایرادی و نقصی در کار شما وجود داشته باشد آن را رفع کنند. این کار به شما اجازه میدهد که قبل از سابمیت مقاله به مجله ایرادات را رفع و رجوع کنید و مقاله بهتر و پختهتری را به مجله ارسال کنید.
سومین مزیت این بایگانی آن است که بسیاری از مجلات کلوز اکسس (Close access) مانع از دسترسی آزاد پژوهشگران به مقاله میشوند و در قبال دریافت آن از خوانندگان وجهی درخواست میکنند. این مساله باعث میشود که اثر شما کمتر در معرض دید پژوهشگران باشد و احتمال دارد تعداد استناد کمتری در مقالات دریافت کند. شما با قرار دادن مقاله خود در این بایگانی آن را به صورت رایگان در معرض عموم قرار میدهید.
شاید تنها ایرادی که برای این بایگانی مطرح میکنند آن است که اگر شما مقالهتان را قبل از چاپ در اختیار عموم قرار دهید احتمال دارد که افراد دیگر بدون دادن استناد (چون هنوز مقاله در جایی چاپ نشده است) اقدام به کپی برداری بخشهایی از مقاله نمایند. باید اینگونه بگوییم که این انتقاد میتواند شامل مقالاتی که حتی چاپ شدهاند نیز باشد. همچنین، سه مزیت ذکر شده به قدری برای نویسنده مقاله جذاب هستند که احتمال دارد وی این عیب را در نظر نگیرد.