بخش‌های اصلی یک مقاله را چگونه بنویسیم؟

عنوان مقاله باید محتوای پژوهش را به شکلی روشن، دقیق و خلاصه بیان کند. عنوانی مناسب، مفهوم اصلی تحقیق و متغیرهای آن را به‌طور مستقیم مشخص می‌کند. بهتر است از عباراتی کلی و تکراری مانند «مطالعه‌ای بر...» یا «بررسی...» پرهیز شود. عنوان مقاله نباید طولانی باشد و در عین حال باید جذابیت کافی برای جلب توجه خوانندگان داشته باشد. برخی مجلات محدودیت تعداد واژگان را برای عنوان تعیین می‌کنند (مثلاً کمتر از 10 واژه).

پس از عنوان، نام فرد یا افرادی که در نگارش مقاله نقش داشته‌اند ذکر می‌شود. ترتیب اسامی باید متناسب با میزان مشارکت علمی هر فرد در پژوهش باشد. در مواردی که همه نویسندگان مشارکتی برابر داشته‌اند، ترتیب حروف الفبا ملاک قرار می‌گیرد.

نام دانشگاه یا موسسه‌ای که هر نویسنده به آن وابسته است باید به‌طور دقیق درج شود. همچنین، نویسنده مسئول مکاتبات باید مشخص شده و آدرس ایمیل وی برای ارتباطات بعدی درج شود.

چکیده خلاصه‌ای فشرده از مقاله است که معمولاً شامل معرفی مسئله، هدف، روش تحقیق، نتایج و بحث نهایی می‌شود. چکیده باید به‌گونه‌ای نگاشته شود که خواننده بدون مطالعه متن کامل مقاله، تصویر روشنی از محتوای آن به دست آورد. در بیشتر نشریات علمی، محدودیت‌هایی برای تعداد واژه‌های چکیده در نظر گرفته شده است (معمولاً بین 150 تا 250 کلمه).

چهار بخش اصلی چکیده به شرح زیر است:

• هدف: معرفی مسئله تحقیق و بیان هدف مطالعه.

• روش: شرح آزمودنی‌ها، روش نمونه‌گیری، ابزار گردآوری داده‌ها و روش‌های آماری به‌کاررفته.

• نتایج: ارائه یافته‌های اصلی به‌صورت خلاصه همراه با سطوح معنی‌داری آماری.

• بحث: تفسیر نتایج و اشاره به کاربردهای احتمالی آن.

این واژه‌ها باید با موضوع مقاله مرتبط بوده و به‌گونه‌ای انتخاب شوند که در موتورهای جست‌وجو و پایگاه‌های علمی مورد استفاده قرار گیرند. در بیشتر مجلات، تعداد این واژه‌ها بین 5 تا 6 عدد تعیین می‌شود. از انتخاب عبارات کلی خودداری شود و تا حد امکان از اصطلاحات تخصصی دقیق استفاده گردد.

مقدمه به‌عنوان مدخل مقاله، خواننده را با زمینه تحقیق، اهمیت مسئله، اهداف مطالعه و ضرورت انجام پژوهش آشنا می‌کند. این بخش باید روان، منسجم و با ادبیاتی علمی نگاشته شود. در نگارش مقدمه باید به پیشینه پژوهش و جایگاه تحقیق حاضر در میان مطالعات پیشین نیز اشاره شود. حجم مقدمه بهتر است از دو صفحه تایپ‌شده تجاوز نکند.

در این بخش، مفاهیم نظری مرتبط با موضوع پژوهش معرفی و تشریح می‌شوند. مبانی نظری با استفاده از منابع معتبر علمی و با استناد به آثار پژوهشگران قبلی تدوین می‌شود. هدف از این بخش، تبیین چارچوب مفهومی پژوهش و تقویت بنیان‌های علمی آن است.

در این قسمت، نوع پژوهش، جامعه آماری، روش نمونه‌گیری، ابزار گردآوری داده‌ها، نحوه اجرا و شیوه تحلیل داده‌ها شرح داده می‌شود. معرفی آزمون‌های آماری، نرم‌افزارهای مورد استفاده و روش‌های کنترل متغیرها نیز از اجزای ضروری این بخش است.

در این بخش، نتایج به‌دست‌آمده از تحلیل داده‌ها ارائه می‌شود. نمودارها، جداول و داده‌های آماری در صورت نیاز درج می‌شوند، اما باید هر یک از آن‌ها به‌صورت دقیق و روشن تفسیر گردند. بیان یافته‌ها باید مستند، قابل پیگیری و فاقد ابهام باشد.

در این قسمت نتایج پژوهش تفسیر و با یافته‌های مطالعات پیشین مقایسه می‌شود. همچنین، تحلیل‌های نظری و عملی از یافته‌ها ارائه شده و نقاط قوت یا محدودیت‌های تحقیق بررسی می‌گردد. در پایان، پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی مطرح می‌شود.

در انتهای مقاله، کلیه منابع استفاده‌شده باید طبق استانداردهای مرجع‌نویسی نشریه مربوط درج شوند. ترتیب، سبک ارجاع و نحوه ذکر منابع (اعم از کتاب، مقاله، وب‌سایت و...) باید دقیقاً مطابق با دستورالعمل مجله باشد.