سینا ترجمه
رفرنس نویسی از مهم‌ترین دغدغه‌های نویسندگان مقاله و پایان‌نامه‌ها می‌باشد. با توجه به گسترش سبک‌ها و نوع رفرنس نویسی، امروزه انتخاب یک سبک خاص رفرنس نویسی برای مقاله کمی دشوار می‌باشد. نویسنده مقاله باید در ابتدا با انواع سبک‌ها و حالت‌های رفرنس نویسی آشنا باشد و سپس بهترین سبک را برای نوشتن مقاله خود انتخاب نماید.
رفرنس‌دهی یکی از ارکان اساسی نوشتن مقالات علمی و پژوهشی است که اهمیت ویژه‌ای در اعتبارسنجی و اصالت مطالب دارد. در دنیای آکادمیک امروز، نویسندگان مقالات فارسی با چالش‌های متعددی در زمینه رفرنس‌دهی روبرو هستند؛ از انتخاب سبک مناسب گرفته تا رعایت جزئیات دقیق هر سبک. با توجه به اینکه رفرنس‌دهی صحیح به جلوگیری از سرقت ادبی کمک می‌کند و به خوانندگان این امکان را می‌دهد تا به منابع اصلی دسترسی پیدا کنند. شناخت روش‌ها و سبک‌های مختلف رفرنس‌دهی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این وبلاگ، به بررسی انواع سبک‌های رفرنس‌دهی، نکات کلیدی و چالش‌های رایج در این زمینه خواهیم پرداخت تا به نویسندگان کمک کنیم تا مقالات علمی خود را با کیفیت و دقت بیشتری آماده کنند. بی‌تردید، یادگیری اصول رفرنس‌دهی، در مسیر پژوهش‌های موفق و حرفه‌ای نقش به‌سزایی ایفا می‌کند.
دلیل اصلی تنوع در شیوه‌های ارجاع‌دهی، تفاوت‌های بارز میان رشته‌های مختلف آکادمیک است. همچنین، یکپارچگی مجلات در خصوص مقالاتی که قصد چاپ آن‌ها را دارند، می‌تواند از دیگر دلایل این موضوع باشد. در هر صورت، علاوه بر رعایت اصول علمی که بخش مهمی از ساختار مجلات را تشکیل می‌دهد، پیروی از یک ساختار مشخص در مقالات، به‌ویژه در زمینه رفرنس‌دهی، می‌تواند هویت و سبک خاصی برای آن مجله ایجاد کند. این امر نه تنها نشان‌دهنده نظم و زیبایی مجله است، بلکه به اعتبار علمی آن نیز می‌افزاید. رفرنس‌دهی صحیح و منظم، به خوانندگان این امکان را می‌دهد که به منابع اصلی مراجعه کرده و از اطلاعات موجود در مقالات بهره‌برداری کنند.
نوشتن مقالات علمی و پژوهشی، رفرنس‌دهی صحیح و منظم نقش بسیار مهمی دارد. هر نویسنده‌ای باید با سبک‌های مختلف رفرنس‌دهی آشنا باشد تا بتواند به بهترین شکل اطلاعات و منابع مورد استفاده‌اش را به مخاطب ارائه دهد. در ادامه به بررسی چند سبک رایج رفرنس‌دهی در مقالات فارسی می‌پردازیم و برای هر یک توضیحات و مثال‌هایی ارائه می‌دهیم.
سبک APA بیشتر در رشته‌های علوم اجتماعی و رفتاری مثل روانشناسی و آموزش استفاده می‌شود. در این سبک، تأکید بر روی نام نویسنده و تاریخ انتشار اثر است.
مثال:
ارجاع درون متنی: (خانی، 1395)
ارجاع در فهرست منابع:
خانی، م. (1395). تحلیل رفتار مصرف‌کننده در بازار ایران. تهران: انتشارات نور.
این سبک در رشته‌های مختلف علمی، به ویژه علوم انسانی و اجتماعی، کاربرد دارد. در سبک هاروارد هم مانند APA، نام نویسنده و سال انتشار در ارجاعات درون متنی ذکر می‌شود.
مثال:
ارجاع درون متنی: (احمدی، 1398)
ارجاع در فهرست منابع:
احمدی، س. (1398). مدیریت منابع انسانی. تهران: انتشارات اندیشه.
سبک شیکاگو بیشتر در رشته‌های تاریخ و علوم انسانی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سبک به دو سیستم مختلف تقسیم می‌شود: سیستم یادداشت (پاورقی) و سیستم نویسنده-تاریخ.
مثال (یادداشت):
ارجاع درون متنی: (1)
ارجاع در پاورقی:
حسن‌زاده، ر. مبانی نظری تاریخ. تهران: نشر دانشگاهی، 1397.
مثال (نویسنده-تاریخ):
ارجاع درون متنی: (حسن‌زاده، 1397)
ارجاع در فهرست منابع:
حسن‌زاده، ر. 1397. مبانی نظری تاریخ. تهران: نشر دانشگاهی.
سبک ونکوور بیشتر در رشته‌های پزشکی و علوم بهداشتی استفاده می‌شود و تأکید بر شماره‌گذاری ارجاعات دارد.
مثال:
ارجاع درون متنی: [1]
ارجاع در فهرست منابع:
رحیمی، ن. پزشکی عمومی. تهران: انتشارات پزشکی، 1396.
این سبک در رشته‌های مهندسی و فناوری اطلاعات کاربرد دارد و شبیه به سبک ونکوور است. در IEEE هم ارجاعات به صورت عددی و بر اساس ترتیب وقوع در متن نوشته می‌شوند.
مثال:
ارجاع درون متنی: [1]
ارجاع در فهرست منابع:
[1] کیانی، ع. و نوری، م. مهندسی نرم‌افزار. تهران: انتشارات دانشگاهی، 1399.
این سبک عمدتاً در رشته‌های ادبیات و زبان‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر نام نویسنده و شماره صفحه تأکید دارد.
مثال:
ارجاع درون متنی: (زارع 22)
ارجاع در فهرست منابع:
زارع، س. تحلیل متون ادبی. تهران: انتشارات علم و ادب، 1400.
این سبک عمدتاً در رشته‌های ادبیات و زبان‌های خارجی مورد استفاده قرار می‌گیرد و بر نام نویسنده و شماره صفحه تأکید دارد.
مثال:
ارجاع درون متنی: (زارع 22)
ارجاع در فهرست منابع:
زارع، س. تحلیل متون ادبی. تهران: انتشارات علم و ادب، 1400.
سبک ACS در رشته‌های شیمی و علوم مرتبط با آن استفاده می‌شود و سیستم‌های مختلفی برای ارجاع‌دهی دارد.
مثال:
ارجاع درون متنی: (1)
ارجاع در فهرست منابع:
غلامی، ا. شیمی آلی. تهران: انتشارات علمی، 1396.
انتخاب سبک مناسب رفرنس‌دهی به رشته علمی و نیازهای خاص مقاله بستگی دارد. با آشنایی با این سبک‌ها، نویسندگان می‌توانند مقالات خود را به‌صورت حرفه‌ای و با کیفیت بیشتری ارائه دهند. رفرنس‌دهی صحیح نه تنها اعتبار مقاله را افزایش می‌دهد بلکه به خوانندگان کمک می‌کند تا منابع مورد استفاده را بهتر شناسایی کنند.
در روش رفرنس‌نویسی در مقالات، زمانی که می‌خواهیم در متن به منابع اشاره کنیم، تنها نام خانوادگی نویسنده یا نویسندگان و سال انتشار مقاله در داخل پرانتز نوشته می‌شود. منابع کامل تنها در فهرست منابع و در انتهای مطلب و صفحه‌ای جداگانه ذکر می‌شوند.
ارجاعات به کتاب‌ها برخلاف مقالات، علاوه بر نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار، باید شامل شماره صفحه مورد استناد نیز باشد. به‌عنوان مثال: (Gumwad 1952:209). این کار به منظور تسهیل دسترسی مخاطبان یا محققان آینده‌ای است که می‌خواهند به منبع اصلی اطلاعات ذکر شده در تحقیقات شما دسترسی پیدا کنند. در مورد مقالات به دلیل اینکه معمولاً محتوای آن‌ها کوتاه‌تر است و یک موضوع واحد را در کل مطلب دنبال می‌کنند، این کار انجام نمی‌شود.
برای مقالات یا کتاب‌هایی که دو نویسنده دارند، باید به نام خانوادگی هر دو نویسنده و سال انتشار اشاره کنیم. به این ترتیب: (Click and Clack 1974). اگر تعداد نویسندگان بیش از دو نفر باشد، تنها به ذکر نام خانوادگی نویسنده اول و عبارت “و همکاران” بسنده می‌کنیم. (در مقالات انگلیسی به جای این عبارت از عبارات دیگری همچون "and others" یا "et al." استفاده می‌شود.)
در صورتی که قصد دارید از مطلب یک مقاله که آن را در مقاله دیگری خوانده‌اید استفاده کنید، باید نام هر دو منبع آورده شود. به‌عنوان مثال: (Driblick 1923, in Oobleck 1978).
اگر در نوشتن یک تعریف یا عبارت از دو منبع استفاده کرده‌اید، نام منابع باید با علامت “؛” از یکدیگر جدا شده باشند. به این صورت: (Gumwad 1952:209; Bugjuice 1970; Bruhahauser et al 1973).
در نوشتن رفرنس به هیچ عنوان از پاورقی استفاده نکنید! پاورقی‌ها اغلب در نوشتن کتاب‌ها کاربرد دارند و به ندرت در مقالات مشاهده می‌شوند. به جای این کار، منبع را در داخل متن و در مقابل عبارات مربوط ذکر کنید.
همچنین برای نوشتن پاورقی از نقل قول مستقیم استفاده نکنید! در اغلب موارد، زمانی که از منبع خاصی برای استناد استفاده می‌کنید، نیاز به اشاره به عین مطلب گفته شده در متن اصلی ندارید و کافی است تفسیری را که به نتایج شما کمک می‌کند، به زبان خودتان بنویسید.
رفرنس‌دهی صحیح به افزایش اعتبار و علمی بودن مقالات شما کمک شایانی می‌کند و خوانندگان را قادر می‌سازد تا به منابع اصلی رجوع کنند. رعایت دستورالعمل‌های استاندارد در رفرنس‌دهی، نشان‌دهنده دقت و حرفه‌ای بودن نویسنده است و به پذیرش سریع‌تر مقالات در مجلات علمی کمک می‌کند. با رعایت اصول و مثال‌هایی که در این راهنما آورده شده است، می‌توانید به راحتی و به طور کامل مقالات خود را فرمت‌دهی و رفرنس‌دهی کنید.
منابع (References) از مهم‌ترین اجزای هر اثر علمی هستند. تهیه یک فهرست منابع استاندارد به دلیل جزئیات فراوان، معمولاً زمان‌بر است. سینا ترجمه به‌خوبی با استانداردها و قالب‌های مختلف فرمت‌بندی منابع، مانند APA، MLA، شیکاگو، IEEE و ... آشناست و مقالات را بر اساس دستورالعمل‌های ژورنال‌های علمی به دقت فرمت‌بندی می‌کند. این مجموعه همچنین خدمات فرمت‌بندی کلی مقاله را نیز ارائه می‌دهد تا مقاله شما از نظر ساختاری و محتوایی آماده ارسال به ژورنال‌های معتبر باشد.
راه های ارتباطی با ما
سبک‌های رایج شامل APA، هاروارد، شیکاگو، IEEE و ونکوور هستند.
معمولاً نام خانوادگی نویسنده و سال انتشار منبع ذکر می‌شود.
بله، برای منابع کتابی، شماره صفحه نیز باید درون متن قید شود.
نام هر دو منبع اصلی و منبع ثانویه باید ذکر شود، مانند: (نویسنده اصلی، سال، در نویسنده ثانویه، سال).
خیر، بهتر است از رفرنس‌دهی درون متنی استفاده کنید و پاورقی را تنها برای توضیحات اضافی بکار ببرید.
