سینا ترجمه
مقالات نمایه شده در سایت موسسه علمی تامسون رویترز به دو گروه مقالات ایمپکت دار (jcr) و بدون ایمپکت (isi listed) تقسیم بندی می شوند.
موسسه اطلاعات علمی یا ISI توسط موسسه تامسون رویترز خریداری شده و از آن پس به موسسه ISI Thomson معروف شده است. این موسسه زیر مجموعه های متفاوتی دارد مانند ISI Web of Science (WOS) ،SI Web of Knowledge. بصورت کلی مقالات و مجلاتی که در این پایگاه ها نمایه می شوند، به مقالات ISI معروف هستند. مجلات دارای ضریب تاثیر یا impact factor را مجلات JCR و مجلات بدون ضریب تاثیر را یا ISI Listed می نامند.
مؤسسهٔ ISI خدمات مربوط به پایگاه‌های دادهٔ فهرست کتاب‌ها و مقالات را ارائه می‌دهد. به‌طور اختصاصی این خدمات نمایه‌سازی نقل‌قول‌ها و تحلیل آنها است که توسط خود گارفیلد پایه‌گذاری شده است. این خدمات شامل نگهداری داده‌های نقل‌قول‌های مقالات هزاران نشریهٔ دانشگاهی است. این خدمات از طریق سرویس پایگاه دادهٔ ISI's Web of Knowledge در دسترس است. این پایگاه داده به پژوهشگران این امکان را می‌دهد که بدانند کدام مقاله‌ها بیشتر مورد ارجاع قرار گرفته و چه مقالاتی از این مقاله مطلبی را نقل‌قول کرده‌اند.
آی‌اِس‌آی ISI، سالانه گزارشی را تحت عنوان گزارش استنادی مجلات علمی را که با سرواژه جِی‌سی‌آر (Journal Citation Reports) معروف است ارائه میکند که در آن مجلات نمایه‌شده در بانک اطلاعاتی خود را بر اساس شاخصی با عنوان ضریب تاثیرگذاری رتبه‌بندی میکند. در حال حاضر ضریب تاثیرگذار یا ایمپکت فکتور یکی از شاخص‌های اصلی برای اعتبار علمی مجلات علمی محسوب میشود.
موسسه اطلاعات علمی هر سال به بررسی تمامی مجله های علمی انگلیسی زبان می پردازد و بر اساس معیارهایی که دارد تعدادی نشریه را به عنوان نشریه های معتبر معرفی می کند. تعداد مجله هایی که هر سال معرفی می شوند، متفاوت است. گاه یک نشریه در فهرست آی اس آی قرار می گیرد و همین نشریه ممکن است سال آینده در فهرست مورد نظر جایی نداشته باشد. در حال حاضر حدود 20 هزار مجله در فهرست آی اس آی قرار دارد و حدود 2 هزار مجله نیز هر سال به این فهرست افزوده می شود.
ایمپکت فاکتور impact factor اغلب به صورت مخفف IF نشان داده میشود. به عنوان یک تعریف ابتدایی، ایمپکت فکتور میانگین تعداد دفعاتی که مقالات یک مجله در دو سال قبل از آن رفرنس داده شده است.
ایمپکت فکتور همه ساله توسط ISI برمبنای ارجاعات به هر یک از مجلات علمی آن محاسبه می شود و نتیجه در گزارشات ارجاع مجله یا Journal Citation Reports یا به اختصار JCR ٬ منتشر می شود. این ضریب٬ نه برای مقاله یا نویسنده٬ بلکه برای مجله محاسبه می شود. محاسبه برمبنای یک دوره سه ساله صورت می گیرد.
فرضا اگر در سال ۸۴ جمعا ۴۰ ارجاع به یک مجله صورت گرفته باشد و در آن مجله در سال ۸۲ تعداد ۲۶ مقاله و در سال ۸۳ تعداد ۲۴ مقاله چاپ شده باشد٬ ضریب ارجاع آن مجله٬ از تقسیم ۴۰ بر ۵۰ به دست می آید که ۸/۰ است. یعنی به طور متوسط٬ هر مقاله آن نشریه ۸/۰ مرتبه مورد استناد مقالات دیگر قرار گرفته است.
جالب است بدانید که ایمپکت فاکتور به وسیله Eugene Garfield (بیانگذار موسسه تامسون ISI که بخشی از تامسون رویترز است) بنیان گذاری شد. ایمپکت فاکتور مجلات به صورت سالانه برای مجلاتی که در لیست مجلات تامسون رویترز قرار دارند تعیین می شود. در انتهای هر سال، مجله های تحت پوشش فهرست نویسی ISI که در فهرست (Web of Science=WOB) قرار گرفته اند، ارزیابی می شوند. این موسسه هر سال در ماه ژوئن (ماه 6 میلادی) ایمپکت فاکتورهای مجلات در سال قبل را منتشر میکند که البته دستیابی به این ایمپکت فاکتورها هم رایگان نیست. مثلا در ماه جون 2015 ایمپکت فاکتورهای مجلات در سال 2014 انتشار پیدا کرد و این ایمپکت فاکتور به مدت یکسال هم معتبر است یعنی تا انتشار ایمپکت فاکتور سال بعد..... این شاخص مهمترین و در عین حال کاربردی ترین شاخص ارزیابی مجله ها از نظر ISI است.
پس به مقالاتی که دارای ضریب تاثیر باشند مجلات jcr یا ایمپکت دار گفته می شود. چاپ مقاله در چنین ژورنالهای بسیار دشوار است و اعتبار علمی چنین مقالاتی بسیار بالا می باشد. و مجلاتی که فاقد این ضریب تاثیر باشند، مجلات ISI LISTED گفته می شود.
مجله ای که دارای ایمپکت فکتور است ، اگر فعالیت خوبی نداشته باشد و مقالات چاپ شده در این مجلات از لحاظ محتوایی ضعیف باشند، رفته رفته میزان ضریب تاثیر آن کاهش یافته و از لیست JCR خارج شده و در لیست ISI LISTED قرار می گیرد. بنابراین برای چاپ مقاله در مجلات JCR به ضریب تاثیر چند سال اخیر آن نیز توجه نمایید تا ببینید آیا مجله در این چند سال از لحاظ ضریب تاثیر افت کرده یا پیشرفت داشته است.
