یک مقاله در واقع نوشته ای است که به بررسی مسائل علمی، اجتماعی، ادبی، اخلاقی و ... پرداخته و در یک ساختار مشخص نوشته می شود. در واقع هدف اصلی مقاله ذکر فرآیند انجام کار پژوهشی و نتایج حاصل از آن، تجزیه و تحلیل منطقی نتایج و نتیجه گیری نهایی از کار می باشد بطور کلی یک مقاله از بخش های چکیده، مقدمه، روش ها، نتایج، بحث و نتیجه گیری و منابع تشکیل شده است. هر یک از این بخش ها اهمیت خاص خود را دارد و بایستی با اگاهی و دقت کامل نوشته شود.
در هنگام نوشتن مقاله ممکن است اشتباهات متداولی رخ دهد که باعث ایجاد ضعف در مقاله و حتی در برخی موارد عدم پذیرش آن مقاله در یک مجله، کنفرانس و … گردد. دانستن این خطاها و اشتباهات به شما کمک خواهد کرد تا مقاله خود را بهتر و با کیفیت بالایی بنویسید.
خطاهای رایج در نگارش مقاله
خطاهای رایج در نگارش چکیده مقاله:
با توجه به اهمیت بالای بخش چکیده مقاله و از طرفی لزوم ذکر کلیات مقاله در حجم بسیار کم ( حدود 250 کلمه) اکثر دانشجویان و محققین دچار خطاها و اشتباهات زیادی در نگارش این بخش می شوند. این خطاهای رایج و اصلی در این قسمت عبارتند از:
- گاهی بسیاری از دانشجویان فراموش می کنند که بخش چکیده مقاله را بنویسند.
- چکیده مقاله، خلاصه ای از یک مقاله است و به هیچ وجه نباید شبیه مقدمه باشد. در بخش چکیده باید به نتیجه پژوهشی مقاله نیز اشاره نمود و باید از نوشتن اطلاعات پیش زمینه ای پرهیز نمود؛ زیرا اطلاعات پیش زمینه ای مقاله در بخش مقدمه به طور کامل ذکر می شود.
- بخش چکیده مقاله باید به صورت خلاصه بیان شود و همچنین باید از بیان مطالب اضافه خودداری شود.
- یک چکیده مقاله کامل باید به مواردی از قبیل هدف پژوهش، روش های به کار گرفته شده، نتایج حاصل از پژوهش و تفسیر این نتایج اشاره نماید.
چکیده مقاله با اهمیت‌ترین قسمت یک مقاله بعد از عنوان است و می تواند نقش اصلی را در پذیرش یا رد یک مقاله ایفا کند. به همین جهت به شما پیشنهاد می کنیم که حتما "نکاتی درباره نوشتن چکیده مقاله" را مطالعه نمایید.
خطاهای رایج در نگارش مقدمه مقاله:
- عدم وجود موضوع مشخص: معمولا بخش مقدمه به خوبی و کامل نوشته می شود. اما گاهی مشخص نیست که مقاله در ادامه به چه موضوعی اختصاص خواهد داشت. بنابراین حتما در مقاله باید به این مطلب اشاره شود که مقاله چه موضوع و مواردی را شامل می شود.
- عدم سازمان دهی ساختاری: در ارائه اطلاعات باید به سازمان دهی ساختاری توجه شود و از بیان تمام اطلاعات در مقدمه خودداری نمود. ترتیب قرار گرفتن مطالب در مقدمه باید به صورت زیر باشد:
- مرور ادبیات
- سهم پژوهش از موضوع کلی
- فرض های پژوهش
- شرح پژوهش
- اهمیت پژوهش
- اطلاعات اضافه: در بخش مقدمه باید از مطرح نمودن اطلاعات اضافه پرهیز نمود و تنها باید به مطالب مربوط با موضوع مقاله اشاره شود
- کمبود اطلاعات: نباید تصور کرد که خواننده مقاله از همه چیز اطلاع دارد و اطلاعات کمی در اختیار مخاطب قرار بگیرد. بلکه باید اطلاعات کافی در مورد پژوهش های قبلی و پیش زمینه های مربوط به موضوع به مخاطب ارائه شود.
- ارائه لیست ها: در نگارش مقاله، به جز در مواقع ضروری نباید از اطلاعات و ورودی های لیست شده استفاده نمود و باید به تشریح موضوع پژوهش پرداخته شود.
- بیان اول شخص: متن یک مقاله علمی با متن انشاء مانند داستانی تفاوت دارد و نباید در نگارش مقدمه از افعال اول شخص یا بیان داستانی استفاده نمود. مثلا به جای نوشتن "من این نتایج را به دست آوردم …" باید نوشته شود: "این نتایج به دست آمد..." .
برای اطلاعات بیشتر در خصوص نگارش مقدمه مقاله حتما " نحوه نوشتن مقدمه مقاله" را مطالعه نمایید.
خطاهای رایج در نگارش بخش روش ها در مقاله:
- کمبود اطلاعات: در بخش روش ها باید مواردی که دانستن آنها برای درک موضوع مقاله ضروری است بیان شود با این حال بیشتر نویسندگان اطلاعات کامل و کافی را در این بخش قرار نمی دهند.
- بیان ورودی ها و اطلاعات ضروری مربوط به مقدمه: مطالبی که مربوط به مقدمه می شوند نباید در بخش روش ها ذکر شوند. در این بخش نباید از مرجع دهی استفاده نمود مگر در صورتی که اطلاعاتی درباره روش ها در بر داشته باشد.
- توصیف های طولانی: بهتر است برای توصیف آزمایشات، نمودارهای دقیق و مناسب رسم شود و از نوشتن جمله های طولانی و دارای جزییات بی اهمیت خودداری گردد. این اشتباه بیشتر در نگارش مقاله در رشته های شیمی یا فیزیک اتفاق می افتد.
- ارائه نتایج: در بخش روش ها نباید از موضوع اصلی منحرف شد و به شرح نتایج به دست آمده پرداخت. در قسمت روش ها باید از بیان اطلاعاتی که در بخش نتایج مطرح می شود؛ خودداری نمود.
- اشاره به منابع بروز خطاها: در قسمت روش ها نیازی به شرح ورودی ها، اطلاعات مربوط به بخش بحث و نتایج پژوهشو دلایل بروز خطاها نمی باشد. بحث درباره چگونگی تحت تاثیر قرار گرفتن نتایج، نباید در این بخش مطرح گردد.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص نگارش روش کار مقاله حتما " نحوه نوشتن روش کار در مقاله" را مطالعه نمایید.
خطاهای رایج در نگارش بخش نتایج مقاله:
بخش نتایج در واقع اصلی ترین و مهم تریت بخش از یک مقاله پژوهشی می باشد. هدف اصلی یک خواننده از انتخاب مقاله شما برای مطالعه، دانستن نتایج کار شما می باشد. حتی زمانی که مقاله خود را برای داوری ارسال می کنید، اولین بخشی که توسط داوران مورد بررسی قرار می گیرد نتایج کار شما می باشد. ممکن است تمام نویسندگان در نگارش این بخش حیاتی از مقاله خود، تبحر و مهارت کافی نداشته باشند و نتوانند نتایج مطالعات خود را به شکل قابل قبول و بدون خطا بیان کنند. از جمله خطاها و اشتباهات بخش نتایج می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اطلاعات خام: باید از قرار دادن داده های خام در قسمت نتایج (به غیر از مواقع لزوم) پرهیز شود. در این قسمت تنها باید نتایج مهم و اصلی بیان گردد. این اطلاعات می توانند به صورت انحراف معیار، درصد، شاخص و میانگین مطرح گردند.
- توضیح بیش از حد: یکی از خطاهای متداولی که با آن روبرو هستیم، توضیح زائد یا بیشتر از حد یافته ها می باشد همچنین اگر مطالب به صورت جدول نمایش داده شوند؛ لزومی ندارد که دوباره نتایج مربوط به آن در متن آورده شود. در صورتی که در مقاله از جدول یا نمایش گرافیکی داده ها استفاده شود؛ باید در متن مقاله به توضیح آن ها پرداخته و از تکرار غیرضروری خودداری شود.
- عدم توضیح کامل نتایج: یکی از خطاهای رایج و شایع که در این بخش رخ می دهد آن است که نویسنده مقاله به تمامی نتایج مطالعه خود اشاره نکرده و یا بخشی از نتایج را به طور ناقص و غیر قابل فهم ارائه کرده است. برخلاف مورد بالا، عدم توضیح کامل نتیجه یکی از اشتباهات نویسندگان است.
- بیان بحث و نتیجه گیری: در قسمت نتایج نباید به بحث و نتیجه گیری یا دلایل بروز خطاها پرداخته شود. بیشتر مجلات، مقالاتی که دارای چنین خطاهایی هستند را نمی پذیرند و این دو بخش باید به صورت جداگانه نوشته شوند.
- عدم وجود جدول یا شکل: در بخش نتایج حداقل باید یک جدول وجود داشته باشد. در بیشتر مقالات به جز تعدادی از مقالات علمی، ریاضی و کامپیوتر داده هایی برای ارائه شدن در قالب جدول وجود دارند.
- عدم همخوانی نتایج با بخش های دیگر مقاله: عدم همخوانی نتایج مقاله با بخش های دیگر یا عدم همخوانی بین نتایج مقاله از دیگر مواردی است که باید به آن توجه کرد. برای پیشگیری از این خطاها، بلید با دقت هرچه تمامتر اعداد و ارقام بخش های مختلف مقاله را بررسی کرد.
- بیان روش ها و ورودی ها: بیان این اطلاعات در بخش نتایج ضروری نیست.
خطاهای رایج در نگارش بحث و نتیجه گیری مقاله:
- بیان نتایج: نتایج پژوهش نباید در این قسمت مطرح شوند. هدف بخش نتیجه گیری و بحث، تفسیر اطلاعات مقالهاست. برای ارسال مقاله به بیشتر مجلات باید این دو بخش جداگانه نوشته شوند.
- بیان نتایج جدید: در بخش نتیجه گیری باید از مطرح کردن نتایج جدید خودداری نمود. تمام نتایج، باید در بخش نتایج بیان شوند.
- عدم واقع گرایی در نتیجه گیری: نباید از یک پژوهش کوچک انتظار به دست آوردن نتایج جامع داشت. این اتفاق تنها برای مقالاتی با زمینه پژوهشی جامع اتفاق می افتد و شخصی که تجربه اندکی در مقاله نویسی داشته باشد نمیتواند چنین نتایجی به دست آورد.
- ارائه مقاله بدون نتیجه گیری پژوهش: یک پژوهش باید همیشه با نتیجه گیری درستی همراه باشد و نباید بدون نتیجه گیری به پایان برسد.
- دو پهلو بودن اطلاعات: در بخش نتیجه گیری نباید از مباحث پیچیده استفاده نمود و نباید نتایجی را مطرح کرد که از مقالات مشابه استخراج شده است.
- عدم بیان اطلاعات مهم: نوشتن نکات اصلی و مهم در این قسمت نباید فراموش شود.
خطاهای رایج در اشکال و جداول:
- نامناسب بودن شکل ظاهری: از آنجا که جداول و اشکال، بخش های اصلی یک مقاله را تشکیل می دهند بهتر است که ظاهری مناسب و واضح داشته باشند و از نظر بصری تاثیر خوبی رو مخاطب بگذارند و همچنین باید اطلاعات را به طور خلاصه بیان نمایند.
- ساختار نامناسب: برای آگاهی از ساختارها و فرم های مورد پذیرش برای جداول و اشکال در مجله ای که مقاله به آن ارسال خواهد شد؛ می توان به راهنمای مجله مراجعه نمود. ممکن است لازم باشد اشکال و جداول به صورت جداگانه برای مجله فرستاده شوند.
- تکرار اطلاعات: از بیان نمودن اطلاعات تکراری باید پرهیز شود و فقط موارد ضروری باید شرح داده شوند. اطلاعات یکسان فقط می توانند به یک صورت نمایش داده شوند. لازم نیست برای نمایش اطلاعات یکسان هم شکل تهیه شود و هم جدول.
خطاهای رایج در نگارش زیرنویس و عنوان جداول و اشکال مقاله:
- عدم درج زیرنویس جدول یا شکل ها: اشکال و جداول باید حتما زیرنویس داشته باشد. عدم نوشتن توضیح و زیرنویس از خطاهای رایج این بخش می باشد.
- اطلاعات ناقص زیرنویس: زیرنویس نباید تنها یک جمله باشد، بلکه باید همه اطلاعات لازم در بخش زیرنویس نوشته شوند. زیرنویس ها تنها نباید تکرار محتوای جداول یا اشکال باشند؛ بلکه باید حاوی توضیحاتی درباره آن ها و اهمیت آن ها باشند.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص اشکال مقاله حتما " رفرنس دهی به اشکال" را مطالعه نمایید.
