سینا ترجمه
همانطور که میدانید فصل 4 و 5 از پایان نامه ها جزء مهمترین بخش های پایان نامه هستند که لازم است به درستی داده های آماری تجزیه و تحلیل شوند. در ادامه با ما همراه باشید.
بخش عمده ای از فعالیت های دانشجویان، در دوران تحصیلات تکمیلی ارشد و دکتری، به چگونگی پژوهش و تحقیق و ارائه مقاله و پایان نامه و کنفرانس مربوط میشود. در این مطلب میخواهیم در مورد شیوه درست تحلیل داده ها و روش های آماری بپردازیم و یاد بگیریم چطور داده ها را برای یک تحلیل آماری آماده کنیم.
نگارش پایان نامه کارشناسی ارشد و دکتری یک پروسه نسبتا طولانی است که در چندین مرحله انجام میشود. یعنی ابتدا یک موضوع مشخصی برای آن تعیین میشود. موضوع در جلسه پژوهشی دانشگاه بررسی و تائید میشود. بعد از تائید یک طرح اولیه از پژوهش تحت عنوان پروپوزال به دانشگاه داده میشود که آن نیز در جلسه پژوهشی دانشگاه بررسی شده و بعد از تائید، دانشجو اجازه آغاز انجام پایان نامه خود را پیدا می‌کند. یک پایان نامه به طور کلی از 5 فصل تشکیل شده است که شامل:
فصل اول: مقدمه و کلیات تحقیق
فصل دوم: ادبیات پژوهشی و بیشینه تحقیق
فصل سوم: روش کار
فصل چهارم: نتایج
فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
فصول 1 و 2 پایان نامه بیشتر در خصوص موضوع تحقیق صحبت می‌کند، یک پیشینه‌ای از موضوع ارائه داده و فرضیات و مساله اصلی تحقیق را مطرح می‌کند. و به طور کلی هدف از نوشتن این دو فصل، آشنایی خواننده با موضوع تحقیق است. بنابراین این دو فصل هیچ ارتباطی به کار عملی پایان نامه نداشته و دانشجو قبل از آغاز کار عملی می‌تواند بر اساس مطالعات و جمع آوری اطلاعات از مقالات و کتب مرتبط با موضوع، این فصول را بنویسد. فصل سوم پایان نامه که تحت عنوان روش کار نامیده میشود، تمامی مراحل کار عملی را ارئه می‌دهد. اینکه چه مسیری طی شده است تا نتایج این پژوهش حاصل شود. از چه مواد و لوازم و ابزاری برای رسیدن به اهداف استفاده شده است. تمامی این موارد باید به طور کامل و جامع در پایان نامه ذکر شود.
فصل چهارم پایان نامه اما مهمترین بخش از پایان نامه، مربوط به فصول 4 و 5 پایان نامه است. این دو فصل در واقع ارائه دهنده نتایج کار است. در این فصول به ذکر مواردی چون تجزیه و تحلیل اطلاعات، تفسیر اطلاعات به دست آمده، پاسخ به سوالات پژوهش، رد یا اثبات فرضیه مطرح شده، و در آخر نتیجه‌گیری و پیشنهادهای برای پژوهش‌های آتی پرداخته میشود. در این بین، فصل 4 از اهمیت بالایی برخوردار است و بیشترین توجه داوران جلسه دفاع نیز بر روی این بخش معطوف میشود. فصل چهارم پایان نامه به عنوان «یافته‌های پژوهش» شامل بخش‌های زیر است:
مقدمه: یک توضیح خیلی کوتاه و جانع از مقدمه پایان نامه خود در حد یک پاراگراف.
توصیف داده‌ها: ارائه نتایج کا در قالب جداول و نمودارهای توصیفی.
آزمون فرضیه‌ها یا طرح سؤالات: آزمون‌های به کار رفته در تجزیه و تحلیل آماری داده‌ها برای یافتن نتایج نهایی و پاسخ فرضیات و سوال اصلی پژوهش را مطرح می‌کند.
در فصل 4 کلیه نتایج کار را به صورت دقیق در قالب جمله و یا جداول و نمودارها باید ذکر کرد. با توجه به اینکه در فصل چهارم تجزیه و تحلیل داده‌ها صورت می‌گیرد، نیاز به برخی نرم افزارهای تجزیه و تحلیل آماری مثل SPSS،minitab، amos و … است. اگر آشنایی کامل با همچین نرم افزارهایی را دارید به راحتی خواهید توانست تحلیل آماری داده‌ها خام خود را انجام دهید. در برخی از تحقیقات که به صورت طرح پرسشنامه یا مصاحبه است نیاز است تا اطلاعات خام آنها استخراج و توسط نرم افزارهای آماری تحلیل شود. برای این منظور باید مراحل زیر به ترتیب انجام شود تا به نتایج مطلوب دست یافت:
آماده کردن داده ها برای تحلیل آماری
تجزیه و تحلیل اطلاعات یکی از پایه‌های اصلی هر پژوهش است که با کمک آن تمامی فعالیت‌های پژوهشی تا رسیدن به یک نتیجه مطلوب، کنترل و هدایت می‌شوند. اولین داده‌هایی که از مطالعه به دست می‌آید، به صورت داده‌های خام هستند که هیچ معنی و مفهومی ندارند. برای آنکه بتوان این اعداد و ارقام نامفهوم را معنی‌دار کرد، باید از روشهای آماری استفاده شود. اولین قدم بعد از جمع آوری اطلاعات، پردازش آنها است تا بتوان در نهایت آنها را تحلیل کرد. از جمله مهمترین کارهایی که در این مرحله باید انجام داد، ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ دادهﻫﺎ، ﮐﺪﮔﺬاری دادهﻫا و ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ دادهﻫﺎ است.
1. ﻣﺮﺗﺐ ﮐﺮدن و ﺗﻨﻈﯿﻢ دادهﻫﺎ در این مرحله داده‌های جمع آوری شده مجددا بازبینی و مرتب می‌شوند. منظور از بازبینی اطمینان از وجود اشتباهات و خطاها در داده‌های اولیه است تا قبل از تحلیل آماری آنها، بتوان این خطاها را رفع کرد. تمامی دادهﻫﺎ باید در ﻗﺎﻟﺐ و ﻓﺮﻣﺖ ﯾﮑﺴﺎن در ﺑﯿﺎیند. اگر تعدادی از پرسش‌ها بدون پاسخ مانده است باید تکمیل شود. اگر پاسخ سئوالات با یکدیگر همخوانی ندارند باید علت روشن شده و پرسشنامه اصلاح شود. در نهایت داده‌های صحیح با استفاده از روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرند.
2. ﮐﺪﮔﺬاری داده‌ها قبل از ﺗﺤﻠﯿﻞ دادهﻫﺎ لازم است تا ﺑﻪ وﺳﯿﻠﻪ ﻧﺮم اﻓﺰار آﻣﺎری، داده‌های خام را ﮐﺪﮔﺬاری کرده و ﺑﻪ ﺻﻮرت دادهﻫﺎی ﻋﺪدی در ﺑﯿﺎورﯾﺪ. زمانی کدگذاری داده‌ها را انجام دهید که از صحت آنها اطمینان حاصل کرده‌اید.
3. ﺳﺎزﻣﺎﻧﺪﻫﯽ داده‌ها بعد از کدگذاری، داده‌های آماری باید وارد سیستم کامیوتر شوند تا بتوان با استفاده از نرم افزارهای آماری آنها را تحلیل کرد. داده‌های جمع آوری شده می‌تواند به صورت دستی یا رایانه‌ای تجزیه و تحلیل شوند. امروزه تقربیا در همه موارد این امر با استفاده از رایانه و نرم افزارهای مختلف تجزیه و تحلیل آماری انجام میشود.
4. تجزیه و تحلیل داده‌ها در نهایت بر اساس نوع مطالعه خود، روش تحلیلی مناسب را انتخاب کرده و اطلاعات خود را تجزیه و تحلیل کند. دو دسته پردازش اصلی به طور عمده در تحقیقات مختلف بر روی داده‌ها انجام میشود. برای اینکار از روش آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده میشود.
بعد از آنکه نتایج داده‌ها توسط نرم افزارهای آماری بررسی شد، نوبت به تجزیه و تحلیل آنها می‌رسد. مهمترین عاملی که در انتخاب روش تحلیل تاثیر می‌گذارد، نوع داده‌های جمع‌آوری شده توسط محقق است. از این رو پژوهش‌ها یا به صورت کیفی تحلیل می‌شوند و یا به صورت کمی.
پژوهش‌هایی که از نوع کتابخانه‌ای و نظری هستند و اطلاعات با استفاده از ابزارهای سنجش مانند فیش، جدول، کارت و امثال آن جمع آوری میشود، از نوع پژوهش‌های کیفی محسوب می‌شوند. این نوع تجزیه و تحلیل اصول خاص خود را دارد. طبق نظریه شاتون، رهیافت‌های موجود در زمینه تحلیل محتوا به سه بخش تقسیم می‌شوند:
تحلیل محتوایی عرفی و قراردادی
تحلیل محتوایی جهت دار
تحلیل محتوایی تلخیصی و یا تجمعی
به کارگیری هر یک از این روش‌ها براساس موضوع و ساختار پایان‌نامه متفاوت است. بنابراین بهتر است در انتخاب هر کدام از این روش‌ها با استاد راهنما مشورت کرد تا بهترین گزینه را برای تحلیل آماری نتایج خود انتخاب کرد.
تجزیه و تحلیل کمی:
در این روش داده‌های خام جمع آوری شده به داده‌های معنی دار و کمی تبدیل می‌شوند. این داده‌ها که در قالب شمارش و عدد هستند، با آزمون‌های مناسب مورد اندازه گیری واقع می‌شوند. سپس پژوهشگر داده های عددی را با کمک روش های آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهد.
فصل پنجم پایان نامه
فصل آخر پایان‌نامه که تحت عنوان بحث نامیده میشود، در واقع تمامی نتایج شما و نتایج مطالعات قبلی را به چالش می کشد. در فصل پنجم نیازی نیست نتایج مجددا تکرار شود، در واقع پژوهشگر باید بدن هیچ سوءگیری، به صورت کاملا دقیق و منطقی یافته‌های خود را بررسی کرده و آنها را با یافته‌های مطالعات قبلی مقایسه کند. نوشتن بخش بحث پایان نامه نیاز به مهارت تحلیلی بالایی دارد. اینکه فرد بتواند نتایج کار خود را به دیگر نتایج تعمیم داده و نقاط مشترک و تفاوت‌های موجود را پیدا کند، بسیار مهم است.
بعد از اتمام این بخش، تیتری تحت عنوان نتیجه گیری نهایی در انتهای بحث نوشته میشود و دانشجو یا محقق پیشنهادهای خود را برای پژوهش‌های بعدی مرتبط با موضوع خود مطرح می‌کند. این پیشنهادها نشان‌دهنده این نکته است که پژوهشگران از چه جنبه‌های پژوهش خود را وسیع می‌بیند.
به طور کلی فصل پنجم به عنوان «یافته های پژوهش» موارد زیر را پوشش می‌دهد:
پایان‌نامه نویسی فرآیندی چند فصلی است. از آن‌جا که فصل چهارم و پنجم آن از حیث تجریه و تحلیل و جمع‌بندی دارای اهمیت بسیاری است. پژوهشگر همواره به روشهای به‌کارگیری تحلیل داده‌ها می‌پردازد. در حین نگارش فصل چهارم و به ویژه فصل پنجم، پژوهشگران با دقت نظر و سوءگیری مطالب خود را جمع‌بندی می‌کنند. مطالب ذکر شده در این دو فصل همواره مورد نظر خوانندگان و داوران پایان‌نامه خواهد بود. به این منظور به‌کارگیری نکات و اصول اساسی در این دو فصل پژوهشگر را در ارائه یک پایان‌نامه مناسب یاری خواهد داد.
مقدمه: یک پاراگراف کوتاه از کلیات ادبیات تحقیق نوشته شود.
تحلیل یافته های پژوهش: فرضیات خود را به ترتیب مطرح و با توجه به یافته های خود در ارتباط با اهداف، فرضیه ها و سوالات پژوهش، مورد تحلیل قرار دهید.
بحث: مقایسه نتایج حاصل از یافته های خود با یافته های سایر پژوهشگران و اعلام اینکه تا چه میزان همخوانی و یا اختلاف وجود داردهمه این موارد باید توام با استناد باشد.
نتیجه‌گیری: ارایه پیام حاصل از پژوهش جملات مربوط به این قسمت باید با دقت و در پیوند با سایر مطالب ذکر شود.
پیشنهادها: در این بخش می‌توان پیشنهادها را به چند بخش تقسیم نمود: «پیشنهادها برای پژوهشگران» و «پیشنهادی برای پژوهش‌های آتی» یا «پیشنهاد برای سرمایه‌گذاران و سازمان‌ها» و …
موسسه انتشارتی سینا، یکی از موسسات پژوهشی فعال در زمینه های مختلف علمی بوده که با هدف کمک به دانشجویان، پژوهشگران و اساتید محترم، با اجماع گروهی از بهترین نخبگان و مجرب ترین پژوهشگران اقدام به ارائه خدمات پژوهشی مینمایند. در همین راستا، خدمات موسسه به شرح زیر میباشد:
برای اطلاعات بیشتر میتوانید از طریق ایمیل یا شماره تماس درج شده با کارشناسان موسسه تماس بگیرید. همچنین میتوانید برای ثبت سفارش خود کلیک فرمائید.
