پیشینه تحقیق در پروپوزال چیست؟

پیشینه تحقیق یکی از مهم‌ترین بخش‌های هر پروپوزال تحقیقاتی است که به درک بهتر مسئله پژوهش کمک می‌کند و نشان‌دهنده دانش محقق از تحقیقات پیشین و جایگاه پژوهش در حوزه علمی مرتبط است. در این مقاله، به تعریف، اهمیت، ساختار و نحوه نگارش پیشینه تحقیق در پروپوزال خواهیم پرداخت. اما قبل از همه این‌ها بهتر است با خود پروپوزال بیش‌تر آشنا شویم.

پروپوزال (Proposal) سندی است که یک طرح پیشنهادی یا برنامه کاری را پیش از شروع پروژه ارائه می‌دهد. هدف اصلی پروپوزال، معرفی ایده، بیان اهمیت آن، و شرح روش‌هایی است که برای اجرای پروژه به کار گرفته خواهد شد.

پروپوزال معمولاً شامل بخش‌های زیر است

1. عنوان: بیانگر موضوع اصلی پروژه.

2. مقدمه: توضیح کلی درباره موضوع و اهمیت آن.

3. مسئله یا سوال اصلی: مشکلی که تحقیق قصد بررسی یا حل آن را دارد.

4. اهداف: مشخص کردن اهداف کلی و جزئی پروژه.

5. پیشینه تحقیق: مروری بر مطالعات و تحقیقات مرتبط پیشین.

6. روش‌شناسی: شرح ابزارها، روش‌ها و مراحل اجرای پروژه.

7. نتایج پیش‌بینی‌شده: آنچه از تحقیق انتظار می‌رود.

8. زمان‌بندی و منابع: برنامه زمانی و منابع مورد نیاز برای انجام پروژه.

پروپوزال به محققان کمک می‌کند تا ساختار تحقیق خود را منظم کرده و برای دریافت تأیید یا حمایت مالی از سازمان‌ها یا دانشگاه‌ها اقدام کنید.

بخش پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات (Literature Review) در پروپوزال تحقیق، یکی از بخش‌های کلیدی است که به بررسی و تحلیل مقالات، کتاب‌ها، پایان‌نامه‌ها و سایر منابع علمی مرتبط با موضوع پژوهش می‌پردازد. هدف این بخش، شفاف‌سازی وضعیت موجود در زمینه موضوع تحقیق و شناسایی شکاف‌های دانشی است که پژوهش جدید می‌تواند به آن‌ها پاسخ دهد. در این قسمت، محقق باید با اشاره به مهم‌ترین و معتبرترین تحقیقات پیشین، به تحلیل و نقد آن‌ها بپردازد و نشان دهد که تحقیقات قبلی چه نتایج و دستاوردهایی داشته‌اند.

علاوه بر این، بخش مرور ادبیات باید ارتباط بین تحقیقات پیشین و موضوع پژوهش را مشخص کند. محقق باید نشان دهد که چگونه پژوهش‌های پیشین می‌توانند به درک بهتر سوالات تحقیقاتی او کمک کنند و یا این‌که چه محدودیت‌هایی در این تحقیقات وجود دارد که پژوهش جدید می‌تواند آن‌ها را رفع کند.

همچنین، در این بخش باید گامی به جلو برداشت و به نحوی نشان داد که پژوهش جدید با توجه به روندهای جاری و تحولات اخیر در زمینه موضوع مورد نظر، چگونه می‌تواند به گسترش یا اصلاح دانش موجود بپردازد. در این راستا، معمولاً از روش‌های مختلفی همچون مقایسه و ترکیب دیدگاه‌ها، روش‌های تحقیقاتی مختلف و تحلیل نتایج تحقیقاتی استفاده می‌شود تا پژوهش جدید در بستر گسترده‌تر علمی قرار گیرد.

محققی که موضوع تحقیق خود را انتخاب می‌کند، ابتدا باید مقالات و منابع پیشین مرتبط با آن را بررسی کند. این کار به او کمک می‌کند تا دیدگاه روشنی درباره نقطه شروع و مسیر ادامه تحقیق خود پیدا کند. مرور ادبیات همچنین امکان شناسایی نقاط قوت و ضعف پژوهش‌های گذشته را فراهم کرده و زمینه‌ای برای رفع کاستی‌ها و بهره‌گیری از یافته‌های قبلی ایجاد می‌کند. علاوه بر این، این فرآیند به محقق کمک می‌کند تا روند تحولات علمی در زمینه تحقیق خود را درک کرده و از روش‌ها، مدل‌ها و ابزارهای تحقیقاتی که در مطالعات قبلی استفاده شده‌اند، آگاهی پیدا کند. بدین ترتیب، محقق می‌تواند تحقیق خود را بر اساس نتایج و روش‌های معتبر گذشته بنا کند و از اشتباهات احتمالی پرهیز کند. این کار همچنین به او کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کند که تحقیق جدیدش نوآورانه است و به افزودن دانش موجود می‌پردازد.

هدف از گنجاندن بخش پیشینه تحقیق در یک پروپوزال یا مقاله علمی، آگاهی از دستاوردهای پژوهشی پیشین و ایجاد زمینه‌ای مستحکم برای تحقیق جدید است. این بخش به محقق در موارد زیر کمک می‌کند.

در نوشتن بخش پیشینه تحقیق یا مرور ادبیات، رعایت برخی اصول و ساختارها به دقت و علمی بودن کار کمک می‌کند. این اصول در زیر مور بررسی قرار گرفته‌اند.

با رعایت این اصول و ویراستاری تخصصی و در صورت لزوم ترجمه تخصصی آن، محقق می‌تواند بخش پیشینه تحقیق را به‌طور مؤثر و علمی نگارش کرده و به فهم بهتر و گسترش دانش در زمینه تحقیق خود کمک کند.

برای نگارش پیشینه تحقیق، بهتر است ساختاری سازمان‌یافته و منطقی داشته باشید. در زیر یک ساختار پیشنهادی ارائه شده است.

محققین گاهی در دستیابی به منابع دقیق و معتبر برای تحقیقات پیشین با مشکلاتی مواجه می‌شوند، به‌ویژه هنگامی که منابع موجود با موضوع تحقیق تطابق کامل ندارند. برای غلبه بر این مشکل، مراحل زیر می‌تواند به شما کمک کند تا منابع دقیق و مرتبط با تحقیق خود را پیدا کرده و از آن‌ها استفاده کنید.