با رعایت چه نکاتی، میتوانیم پذیرش مقاله خود را در نشریات معتبر خارجی و داخلی تضمین کنیم؟!

امروزه ISI بخشی از پایگاه Web of Science است که تحت مدیریت Clarivate Analytics قرار دارد و شامل مجموعه‌ای از مجلات معتبر در حوزه‌های مختلف علمی ازجمله علوم پایه، پزشکی، مهندسی و علوم اجتماعی است. چاپ مقاله در این مجلات نه‌تنها جایگاه علمی پژوهشگر را تقویت می‌کند، بلکه امکان همکاری‌های بین‌المللی و دسترسی به پروژه‌های تحقیقاتی را نیز فراهم می‌سازد.چاپ مقاله در مجلات ISI می‌تواند فرصت‌های بیشتری برای پژوهشگران در زمینه همکاری‌های بین‌المللی، دریافت پروژه‌های تحقیقاتی و ارتقای رتبه علمی ایجاد کند. نشریات ISI به‌طورکلی به دودسته تقسیم می‌شوند: مجلات دارای ضریب تأثیر (JCR) و مجلات بدون ضریب تأثیر (ISI-Listed). مجلات JCR از اعتبار بالایی برخوردارند و فرآیند داوری آن‌ها بسیار سختگیرانه است. هرچه ضریب تأثیر (Impact Factor) یک مجله بالاتر باشد، اعتبار آن نیز بیشتر است. در مقابل، مجلات بدون ضریب تأثیر از داوری ساده‌تر و سریع‌تری نسبت به مجلات دارای ایمپکت برخوردارند و به همین دلیل، چاپ مقاله در آن‌ها آسان‌تر است. ضریب تأثیر (Impact Factor) مجلات ISI می‌تواند از اعداد بسیار کم، حتی نزدیک به صفر تا چندین واحد متغیر باشد.

پس از نمایه ISI، یکی از معروف‌ترین نمایه‌های خارجی مربوط به پایگاه اسکوپوس است. این پایگاه یکی از محصولات ناشر بزرگ، الزویر است که توانسته است بیش از 65 میلیون سند علمی را از سال 1995 تا به امروز جمع‌آوری نماید. همان‌طور که مجلات ISI، برای اعتبار دهی مقالات، از ضریب ایمپکت فاکتور استفاده می‌کنند، مجلات اسکوپوس هم ضریبی بنام SJR دارند که جهت اعتبار دهی به مقالات به آن استناد می‌کنند. این فاکتور بیانگر میانگین وزنی تعداد مقالاتی است که در سایر نوشته‌ها به آنها استناد شده است. همچنین پایگاه اسکوپوس برای دسته‌بندی بهتر مقالات، از نماد کیو (Quartile Score) استفاده می‌کند. در همین راستا، این پایگاه، مجلات خود را به چهار چارک کیو 1، 2، 3 و 4 تقسیم‌بندی می‌کند که در این میان مجلات کیو 1 بالاترین کیفیت و مجلات کیو 4 ضعیف‌ترین مجلات به شمار میرند و اگر مقاله‌ای بتواند در یکی از این نشریات پذیرش بگیرد، کیو مجله به‌عنوان کیو مقاله شناخته می‌شود، به‌صورت ساده‌تر، هر مقاله‌ای در هر نشریه‌ای چاپ گردد، مجله هر کیو‌ای داشته باشد، مقاله هم آن را برای خود می‌گیرد.

پایگاه استنادی علوم جهان اسلام (ISC) یکی دیگر از پایگاه‌های معتبر برای ارزیابی و تجزیه‌وتحلیل نشریات علمی است. این پایگاه به‌طور خاص به نیازهای محققان و دانشجویان کشورهای اسلامی توجه دارد و با استفاده از معیارهای علم‌سنجی اسلامی، تلاش می‌کند تا کیفیت و کمیت تولیدات علمی در این حوزه را ارتقا بخشد. ISC می‌تواند به محققان کمک کند تا دسترسی به منابع علمی معتبر داشته باشند و همچنین اطلاعات دقیقی درباره نشریات مختلف به دست آورند.. این پایگاه با مشارکت بیش از 50 کشور مختلف و براساس معیارهای علم سنجی معتبر اسلامی با مرکزیت شهر شیراز برای تجزیه و تحلیل نشریات علمی تاسیس شده است.

PubMed یکی از منابع معتبر برای دسترسی به مقالات علمی در حوزه پزشکی و علوم زیستی است. کیفیت بالای مقالات برای انتشار در مجلات نمایه شده در PubMed و به‌ویژه در Medline ضروری است، زیرا این مجلات معمولاً استانداردهای بالایی در ارزیابی و پذیرش مقالات دارند.

Medline به‌عنوان بزرگ‌ترین زیرمجموعه PubMed، شامل مقالات منتخب باکیفیت بالا است که توسط یک کمیته علمی موردبررسی قرار می‌گیرند. همچنین، PubMed Central به‌عنوان یک آرشیو با دسترسی آزاد، امکان دسترسی به مقالاتی را که ممکن است در Medline نمایه نشوند، فراهم می‌کند. این دسترسی آزاد به پژوهشگران و علاقه‌مندان این امکان را می‌دهد که به منابع علمی به‌راحتی دسترسی پیدا کنند.

مقالات علمی پژوهشی به مقالاتی گفته می‌شود که در نشریات داخلی علمی پژوهشی منتشر می‌شوند و بر پایه پژوهش‌های توصیفی و آزمایشی به بررسی مسائل و سوالات جدید در حوزه‌های مختلف علمی و پزشکی می‌پردازند. این مقالات معمولاً به دلیل ارائه موضوعات جدید و به‌روز و برخورداری از نوآوری در تمامی اجزای پژوهش، ازجمله طراحی و روش‌شناسی، موردتوجه قرار می‌گیرند. روش‌شناسی دقیق و استفاده از روش‌های علمی معتبر برای جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به اعتبار نتایج کمک می‌کند و تحلیل جامع نتایج به همراه استناد به منابع معتبر، باعث تقویت اعتبار مقاله می‌شود. هدف اصلی این مقالات، ارتقای دانش علمی و ارائه راهکارهای نوین برای مسائل موجود است و پذیرش در این مجلات می‌تواند به اعتبار علمی و حرفه‌ای پژوهشگران افزوده و تأثیر مثبتی در کارنامه علمی آن‌ها داشته باشد.

مقالات علمی ترویجی یکی از انواع مقالات علمی داخلی هستند که به‌مرور و تحلیل منابع و ادبیات منتشرشده در یک حوزه خاص از علم می‌پردازند. این مقالات معمولاً با هدف جمع‌آوری، بررسی و استنتاج نتایج از تحقیقات پیشین نگاشته می‌شوند و به‌طورمعمول در زمان و مکان مشخصی تهیه می‌گردند. ویژگی‌های اصلی این مقالات شامل مرور جامع ادبیات، تحلیل انتقادی و تفسیر نوین از یافته‌های موجود است. نویسندگان این مقالات تلاش می‌کنند تا با شناسایی نقاط قوت و ضعف تحقیقات قبلی، تصویری کامل از وضعیت فعلی علم ارائه دهند. همچنین، آن‌ها با جمع‌بندی نتایج تحقیقات پیشین، ارتباطات بین آن‌ها را نشان می‌دهند و گاهی به ارائه تفسیرهای جدید یا پیشنهاد راهکارهایی نوین می‌پردازند. این مقالات با هدف ترویج دانش و آگاهی در میان پژوهشگران و علاقه‌مندان نوشته می‌شوند و نقش مهمی در تبادل اطلاعات و ارتقای دانش علمی دارند. ازاین‌رو، برای افرادی که به دنبال درک بهتر و جامع‌تری از روندهای جاری در یک حوزه خاص هستند، مقالات علمی ترویجی منبعی بسیار ارزشمند محسوب می‌شوند.